Kujt i leverdis sabotazhi misterioz në Nord Stream?

Si mund ta deshifrojmë misterin për shpërthimet e nëndetëseve që dëmtuan tubacionet ruse Nord Stream 1 dhe 2 , duke hapur rrjedhje në tubacione dhe duke shkaktuar rrjedhje metani? Suedezët dhe danezët, të cilët vunë në gatishmëri marinat e tyre, folën menjëherë për sabotim.

Rrjedhjet në pjesën nënujore ndodhën pothuajse njëkohësisht në tre pika duke shkaktuar rrjedhje gazi nga strukturat të cilat për hir të së vërtetës janë mjaft të forta. Sizmografët regjistruan dridhje të barasvlershme me tërmete ose shpërthime. Duke qenë se në atë zonë nuk ka pasur tërmet, shpjegimi për shpërthimin mbetet.

Në mungesë të provave, qeveritë perëndimore mbeten të kujdesshme, megjithëse shumë ekspertë perëndimorë dyshojnë se Rusia qëndron pas saj. Përgjigja nga Moska ishte: "qesharake". Gjëja më e lehtë, në mungesë të provave, është të mbështetesh në logjikën deduktive të "cui prodest", një frazë latine që do të thotë "kush përfiton". Kush do të kishte interes për të kryer këtë akt sabotimi? Kush përfiton nga dëmtimi i një infrastrukture kaq masive dhe të shtrenjtë, e cila për vite me radhë ishte një arterie jetike energjetike nga Lindja në Perëndim? Duhet shtuar një infrastrukturë, aktualisht e papërdorur.

Nord Stream 2 , më i riu nga të dy, nuk filloi kurrë të pomponte gaz sepse u bllokua nga sanksionet perëndimore kundër Rusisë. Nord Stream 1 në vend të kësaj ai ishte një instrument i kundër sanksioneve që Putini u bëri evropianëve. Gazprom mbylli çezmat e Nord Stream 1 nga fundi i gushtit deri në fillim të shtatorit , fillimisht me justifikimin e mos mbërritjes së turbinave nën mirëmbajtje në Kanada, më pas me një qëllim të qartë për të ndëshkuar klientët evropianë.

"cui prodest" është i ndërlikuar, sepse efektet e këtij sabotimi janë menjëherë zero: ka dëmtuar një gazsjellës jo të plotë. Edhe nëse gazi është në tubat e të dyjave, pasi presioni i gazit është thelbësor për t'i mbajtur ato tuba në gjendje të mirë. Megjithatë, në tregun e Amsterdamit pati një rritje të çmimeve, megjithëse të kufizuara. Efekti psikologjik, i justifikuar: sabotimi lëshon lloj-lloj spekulimesh se kush qëndron pas tij dhe cilat mund të jenë hapat e ardhshëm. Logjika e cui prodest ka gjeneruar shumë lirime të Putinit, në emisionet italiane ku ka një bollëk simpatizantësh të autokratit rus (disa të qartë, shumë të papranuar). Çfarë interesi do të kishte Rusia për të sabotuar veten , një infrastrukturë që i ka kushtuar miliarda euro dhe që deri dje e pasuronte atë? Rrjedhimisht, dyshimet duhet të drejtohen në drejtim të kundërt: drejt Perëndimit .

Problemi është se nëse perëndimorët organizojnë një sulm në territorin perëndimor (zona e rrjedhjes së gazit është në një shtrirje deti midis brigjeve suedeze gjermane dhe daneze), herët a vonë do ta zbulojmë. Kjo është natyra e demokracive: edhe shërbimet tona sekrete janë sitë, herët a vonë dikush ka interes t'i kalojë informacione të paqarta një gazetari, një gjyqtari ose një OJQ-je. Gjithmonë ka ndodhur, kemi një gjurmë të gjatë skandalesh për të na kujtuar. Në luftërat e fundit amerikane, nga Iraku në Afganistan, ka pasur gjithmonë një Assange ose një Snowden (tani një qytetar rus falë Putinit) për të zbuluar lloj-lloj katrahurash. Dhe skandalet kanë pasoja në demokraci. Anasjelltas, Putini mund të helmojë kundërshtarin e tij në tokën angleze, të mohojë gjithçka,

Çfarë avantazhi do të kishte Rusia në sabotimin e Nord Stream? Aktualisht ekzistojnë tre hipoteza . E para e përshkruan sulmin si një gjest tjetër që synon të gjenerojë pasiguri në tregjet e energjisë , të rrisë çmimet, të dëmtojë evropianët dhe të rrisë presionin politik ndaj të cilit Moska i nënshtron ata me sanksionet e saj. Në këtë drejtim do të shkonte edhe reagimi i Bursës së Amsterdamit, që përcakton faturat e energjisë elektrike të shumë përdoruesve europianë. Një hipotezë e dytë është paralajmërimi. Sulmi i djeshëm goditi një infrastrukturë ruse, sigurisht, por kushdo që e bëri dje, mund të godasë diku tjetër nesër. Aftësia teknike për të orkestruar tre shpërthime nëndetëse në një zonë që duhet të monitorohet nga afër nga NATO, midis brigjeve të dy vendeve anëtare (Gjermania dhe Danimarka) dhe një anëtari të ardhshëm (Suedia), është një shenjë se sa të ekspozuar dhe të pasigurt jemi. Kushdo që shpërtheu tre ngarkesa në një thellësi të madhe përgjatë gazsjellësit Nord Stream, në të ardhmen mund të synojë një infrastrukturë më jetike: për shembull, termocentralet ose termocentralet bërthamore në territoret e NATO-s. Një hipotezë e tretë është të bëjmë të pakthyeshme kthesën gjeostrategjike të Rusisë drejt Lindjes. Heqja e Nord Stream jashtë veprimit do të thotë të zhdukësh shpresat se një ditë marrëdhëniet midis Moskës dhe Evropës mund të normalizohen: kushdo që e ushqen atë shpresë.

Nëse do të ishte Putini (dhe e theksoj nëse: po luaj me konkluzionet) që donte ato sulme, mund të ishte një mënyrë për t'u treguar ndjekësve të tij se e ardhmja e Rusisë do të përqendrohet përgjithmonë në marrëdhëniet me Kinën (dhe Indinë). Nuk ka kthim prapa. Perëndimi do të jetë armik përgjithmonë . Ky mund të jetë një mesazh kundër çdo "pëllumbi", apo udhëheqësve aspirantë për grusht shteti, në një fazë në të cilën Putin përballet me rezistencën popullore kundër mobilizimit masiv dhe luftës së tij që rrezikon të bëhet vërtet jopopullore. Të gjitha këto hamendje tregojnë për një skenar shqetësues që disa ekspertë e përcaktojnë si më poshtë: Rusia do të bëhet si Irani . Krahasimi është me rolin e regjimit të ajatollahëve në mbështetjen e ofensivave të ndryshme terroriste – qofshin të deklaruara apo jo – kundër fqinjëve dhe interesave perëndimore.

E ndaluar nga Perëndimi, gjithnjë e më shumë e izoluar prej nesh, por jo pa mbështetës në pjesë të tjera të botës, Rusia e Putinit mund të niset për t'u bërë një shtet mashtrues, gjë që e bën paligjshmërinë kodin e saj të identitetit. Në këtë skenar, lufta hibride ka një vend të spikatur: një luftë e padeklaruar dhe asimetrike kundër Perëndimit, e kryer me metoda në gjysmë të rrugës mes luftës klasike dhe terrorizmit. Në vitet e fundit, Rusia kishte intensifikuar tashmë sulmet e saj kibernetike. Sulmet ndaj infrastrukturave tona mund të jenë pjesë e një kapitulli të ri të kësaj lufte hibride. E cila ka një karakteristikë tipike: mohimin ose “mohimin”, faktin që mund të hedhësh gurin dhe të fshehësh dorën.

Rrjedhjet e gazit të metanit në brigjet daneze gjermane suedeze kanë karakteristikat e "terrorizmit ekologjik" sepse përhapin metanin që kontribuon në ndryshimet klimatike. Krahasuar me viktimat e pushtimit në Ukrainë, kjo nuk është shumë, por për opinionin publik ambientalist në Gjermani, Danimarkë dhe Suedi është ende një shkak i ri alarmi. Drejtimi rus në shpërthimet që dëmtuan Nord Stream mund të rezultojë i pabazuar. Por mundësia që Rusia të kthehet në një Iran të madh nuk duhet të përjashtohet nga skenarët tanë të ardhshëm.

G.MO/Shqiptarja.com

TAG:
• Nord Stream 2
• nord stream 1
• Rusi
• vladimir putin
• BE
• nato
• SHBA