Fotografia në komunizëm, ish-fotografi rrëfen çensurën në krijimtarinë artistike

17 Korrik 2020, 11:33

Në një intervistë në ‘’Rreze Dielli’’, ishte i ftuar ish-fotografi Kol Dakaj, i cili ka punuar mbi 30 vite si fototograf. Ai tregoi kujtimet e tij në lidhje me fotografinë, si dhe ndryshimet që ka sjellë zhvilimi teknologjik ndër vite në fotografinë sot.

Ish-fotografi Kol Dakaj, tregoi për çensurën e kohës, duke ndikuar në krijimtarinë artistike edhe të fotografit, në mënyrën se si i shfaqte gjërat dhe vendet nëpërmjet fotos.

‘’ Ashtu si u redaktonin këngët dhe muzika, në vetvete duhet të krijonim atë nivelin e e ruajtjes së fotografisë sekrete, më ka rastisur përshembull në 72’ isha në Hidrocentral në Fierzë, edhe në plazh, ishte Drini liqeni, dhe shkova me bërw fotografi dhe aty ishte një cjap që po kulloste, po i kishte brinjët 1 metër, edhe erdhën dhe bënë fotografi një mbas një, nja 20 veta bën fotografi me cjapin, por mua ma morën për negativitet. Unë vetë bëra një fotografi tek gryka e tunelit, në hyrje të ujit, të tunelit të hidrocentralit, mirëpo atje kryetari i bashkimit profesional, kur i pa mi reklamoi si shfaqje të huaja, dhe më hodhën në flet rrufe, në qendër të qytetit, ‘’ Mos u pajtoni me të tillë njeri, që shfaq shfaqe të huaja….Kishim vështirësi kur shkonim në qendra ushtarake, të mos reklamoheshin që ishin qendra të zjarrit, mos reklamonim topat, duhej të firmosnim para se të fillosh, me firmos se cfarë të shohësh, edhe cfarë të jetë e brendshme, është nën përgjegjësinë tënde, nëqoftëse nxjerr sekrete, dhe firmosnim tek dera.

Ai flet edhe për rolin e fotografit se si ka ndryshuar ndër vite, nga ajo kohë e deri më sot.

‘’ Qyteti nuk e kishte aq problem sepse detyrimisht qyteti, ka pas zhvillimin, fshati ishte më ndryshe, këto ishin më të theksuara në fshat, ne ishim më të ndrojtur dhe kur shkonim në dasëm, kur kishte 200 veta në dasëm, e pyesnim rininë, pyesnim njëri-tjetrin, jo të zotin e shtëpisë, sepse ai ishte më komunist, pyesnim të rinjtë i thonim ‘’ A ka të sigurimit këtu’’? po u përgjigjte janë atje në fund, dhe kur bërtiste ai, gati I thosha unë, blicin dhe shkoja I bëja fotografi atij të parit.