Udhëheqësit evropianë duket se janë thellësisht mosbesues ndaj SHBA-së kur bëhet fjalë për negociatat e paqes midis Rusisë dhe Ukrainës. Sipas shënimeve të një telefonate konference të siguruara nga DER SPIEGEL, kancelari gjerman Friedrich Merz dhe presidenti francez Emmanuel Macron përdorën fjalë të ashpra në një bisedë me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky dhe disa politikanë të tjerë të lartë evropianë për të paralajmëruar se SHBA mund të tradhtojë Ukrainën dhe Evropën.

“Shtetet e Bashkuara mund ta tradhtojnë Ukrainën për çështjen territoriale pa qartësi mbi garancitë e sigurisë,” ka thënë Macron sipas shënimeve të telefonatës në anglisht të siguruara nga DER SPIEGEL. Ka, shtoi ai, “një rrezik të madh” për Zelensky. Kërkesat e Rusisë për koncesione territoriale janë një nga pikat më delikate të negociatave.

Sipas shënimeve, Merz ka thënë se Zelensky duhet të jetë “shumë i kujdesshëm” në ditët në vijim. “Ata po luajnë lojëra si me ju, ashtu edhe me ne,” ka thënë Merz, me shumë gjasa duke iu referuar dy negociatorëve amerikanë Steve Ëitkoff, një magnat i pasurive të paluajtshme, dhe Jared Kushner, dhëndri i presidentit amerikan Donald Trump.

Këto dhe deklarata të tjera të përfshira në shënimet e bisedës ilustrojnë mosbesimin e thellë të evropianëve ndaj dy të besuarve të Trumpit. Ndërsa evropianët kanë lavdëruar në mënyrë të vazhdueshme nismën e re të paqes nga Uashingtoni, dokumenti tregon se, përveç Merz dhe Macron, edhe pjesëmarrës të tjerë të telefonatës nuk u besojnë të dy të dërguarve amerikanë.

Presidenti finlandez Alexander Stubb, një nga të paktët evropianë me marrëdhënie të mira me Trumpin, gjithashtu ka paralajmëruar kundër dy negociatorëve (Uitkoff dhe Kushner). “Nuk duhet t’i lëmë Ukrainën dhe Volodymyrin vetëm me këta njerëz,” ka thënë ai gjatë bisedës. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, i cili gjithashtu gëzon vlerësim nga Trump, iu bashkua mendimit të finlandezit sipas shënimeve të shkruara. “Jam dakord me Alexander-in që duhet ta mbrojmë Volodymyr-in,” ka thënë Rutte.

Mesazhe të ndryshme në konferencat për shtyp

Rubio ka reputacion se është dukshëm më kritik ndaj Rusisë dhe më i gatshëm të marrë parasysh interesat evropiane sesa dy të tjerët. Megjithatë, mbetet e paqartë se çfarë qëndrimi do të mbajë Trump në fund.

Përveç Macron, Merz, Rutte dhe Stubb, pjesëmarrës në telefonatën konfidenciale evropiane të së hënës ishin edhe kryeministri polak Donald Tusk, kryeministrja italiane Giorgia Meloni, kryeministrja daneze Mette Frederiksen, kryeministri norvegjez Jonas Gahr Støre, presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe presidenti i Këshillit Evropian António Costa.

Kur u kontaktuan për koment, disa pjesëmarrës konfirmuan për DER SPIEGEL se telefonata u mbajt. Dy prej tyre thanë se përmbajtja e bisedës ishte riprodhuar saktësisht, por nuk dëshironin të konfirmonin citime individuale pasi bëhej fjalë për një takim konfidencial. Një zëdhënës i Zelenskyy-t tha se nuk dëshiron të komentojë përmbajtjen.

Parisi, megjithatë, mohoi që Macron të ketë folur për një tradhti të afërt amerikane. “Presidenti nuk është shprehur me këto fjalë,” tha Pallati Élysée në një deklaratë. Zyra e presidentit megjithatë refuzoi të japë detaje mbi mënyrën se si ishte shprehur Macron sipas versionit francez, duke përmendur konfidencialitetin e bisedave.

Në vend të kësaj, u bë referencë konferencës për shtyp që Macron mbajti së bashku me Zelensky në Paris të hënën. Aty, presidenti francez u shpreh ndryshe në lidhje me zyrtarët amerikanë sesa gjatë telefonatës konfidenciale, sipas shënimeve. Në deklaratat për shtyp, Macron theksoi disa herë rolin pozitiv të SHBA-së. Ndërmjetësimi amerikan, tha ai, është “një gjë shumë e mirë,” që do të ushtrojë presion ndaj Rusisë.

Në kancelarinë gjermane të mërkurën, zyrtarët thanë se nuk do të komentonin “copëza të supozuara bisede”. Merz, sipas tyre, kishte komentuar “gjerësisht dhe publikisht” telefonatën, duke theksuar rëndësinë e mobilizimit të aseteve ruse të ngrira dhe bashkëpunimin transatlantik.

Der Spiegel