Drafti kushtetues s'ndryshon
ndërkombëtarët rol rekomandues 

Përcaktimi i ekspertëve ndërkombëtarë në procesin e vettingut si rekomandues, nuk ndryshon paketën e ndryshimeve kushtetuese.

Kjo pasi drafti hibrid që po diskutohet në tryezën e negociatorëve parashikon pikërisht rol rekomandues të ekspertëve të SHBA dhe BE, të cilët do të bënin procesin e vettingut të gjyqtarëve dhe prokurorëve.
 


(Drafti Kushtetues ku parashikohet dhe roli i ONM)

Në projektkushtetutën e reformës në drejtësi thuhet pikërisht se vëzhguesi ndërkombëtar, a) jep rekomandime për Avokatin e Popullit lidhur me kualifikimin dhe përzgjedhjen e kandidatëve për pozicionin e anëtarit të komisionit, gjyqtarit të kolegjit të apelit dhe komisionerit publik, b) paraqet gjetje dhe mendime mbi çështje që shqyrtohen nga Komisioni dhe nga Kolegji i Apelimit, c) u jep komisionerëve publikë rekomandime me shkrim për të paraqitur ankim, ç) kanë të drejtë të marrin të gjithë informacionet menjëherë, të dhënat për persona dhe dokumentet e nevojshme, me qëllim monitorimin e proçesit të rivlerësimit në të gjitha nivelet dhe fazat. 

Cili do të jetë roli i Operacionit Ndërkombëtar të Monitorimit?
Pas arritjes së konsenuesit për miratimin e reformës në drejtësi është përcaktuar edhe roli që do të ketë Operacioni Ndërkombëtarë i Monitorimit.
Në këtë këtë mënyrë Operacioni Ndërkombëtar do të mbështesë procesin e rivlerësimit nëpërmjet monitorimit dhe mbikëqyrjes së gjithë procesit si dhe do emërojë vëshguesit e huaj. Këta vëzhgues do mbikëqyrin procesin e emërimeve në drejtësi dhe duhet të jenë gjykatës ose prokurorë me jo më pak se 15 vjet eksperiencë në sistemin e drejtësisë së vendeve të tyre nga vijnë.

Ky proces nis nga Avokati i Popullit. Sipas draftit të dakortësuar, vëzhguesit ndërkombëtarë do të japin rekomandime për Avokatin e Popullit lidhur me kualifikimin dhe përzgjedhjen e kandidatëve për pozicionin e anëtarit të Komisionit, gjyqtarit të Kolegjit të Apelimit dhe komisionerit publik.

Gjithashtu vëzhguesit ndërkombëtar do të paraqesin gjetje dhe mendime mbi çështje që shqyrtohen nga Komisioni dhe nga Kolegji i Apelimit, si dhe do kontribuojnë për kontrollin e figurës.

Vëzhguesi mund të kërkojë që Komisioni ose Kolegji i Apelimit të marrë në shqyrtim prova ose të paraqesë prova të marra nga organet shtetërore, entitetet e huaja ose personat private, për të gjitha emërimet që do bëhen në drejtësi. Në këtë mënyrë operacioni ndërkombëtar i monitorimit i jep Komisionit me 6 anëtarë që do të bëjë përzgjedhjen, rekomandime me shkrim. 

Në rast se ky komision nuk i zbaton rekomandimet, ai përgatit një raport me shkrim duke dhënë arsyet e refuzimit. Kjo do të thotë se për kandidatët që vëzhguesit ndërkombëtarë nuk japin miratimin, atëherë Komisioni duhet të japë edhe arsyet pse ka kundërshtuar mendimin e ndërkombëtarëve. 
Më pas knadidatët i shkojnë komisionit had hoc që përbëhet nga 12 anëtarë, 6 nga opozita dhe 6 nga maxhoaranca. Secili prej tyre në mënyrë elektronike në të nëjëjtën kohë voton për një kandidat. Lista prej 12 propozimesh i çohet Kuvendit për votimin, cili vendos me shumicë të cilësuar.

Redaksia Online
l.q/Shqiptarja.com