Britani e Madhe - Media britanike i ka kushtuar një artikull një 32-vjeçari shqiptar - një hajdut serial i kërkuar në dy vende evropiane arriti të hynte ilegalisht në Britani përpara se të shmangte deportimin duke pretenduar se ishte një “skllav modern”.

Lorenc Hysa, e përdori lirinë e tij gjatë procesit të zgjatur ligjor për të kryer një seri vjedhjesh në Kent, ku ai “në mënyrë të pamëshirshme” grabiti bizhuteri të çmuara. Rasti i tij është vetëm i fundit i kriminelëve të huaj që shfrytëzojnë legjislacionin për skllavërinë moderne për të qëndruar në Britani dhe për të kryer krime, shkruan Daily Mail.

Në një tjetër shembull tronditës, një grua punoi si ndërmjetëse për bandat e kontrabandës përgjatë Kanalit të La Manshit teksa në të njëjtën kohë pretendonte se ishte viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore.

Akti i Skllavërisë Moderne synon të mbrojë viktimat e trafikimit, skllavërisë, robërisë ose punës së detyruar. Megjithatë, aktualisht ligji po rishikohet nga Sekretarja e Brendshme Shabana Mahmood për shkak të frikës se lë vend për abuzime.

Rasti i Hysës do t’u ofrojë një mundësi kritikëve të këtij ligji teksa numri i kërkesave për skllavëri moderne ka arritur një nivel rekord. Vitin e kaluar pati 4,646 referime nga migrantët – një rritje prej 250% krahasuar me 1,307 në vitin 2020. Megjithatë, shumë prej tyre u konsideruan të dyshimta pasi 65% e referimeve të vitit të kaluar u gjetën të mos kishin “baza të arsyeshme”, krahasuar me 16% që ishin 4 vjet më parë.

Sipas dokumenteve të gjykatës, Hysa u rrit në Dibër, një qytet verior të Shqipërisë përpara se të transferohej në Itali në vitin 2013, ku punoi për 3 vjet. Ai u transferua në Gjermani në vitin 2016, përpara se të arrestohej dhe të akuzohej për vjedhje me thyerje një vit më vonë.

Ai mori një dënim me burg prej 3 vjetësh e 3 muajsh përpara se të përballej me akuza të tjera për vjedhje me thyerje teksa ishte pas hekurave. Çuditërisht, prokurorët gjermanë dështuan të vazhdonin me çështjen dhe Hysa u lirua në maj 2020 dhe u lejua të kthehej në Shqipëri. Më pas ai kaloi ca kohë në Francë përpara se të futej fshehurazi në Mbretërinë e Bashkuar (në një gomone ose në pjesën e pasme të një kamioni) në vitin 2023.

Hysa përdori mbiemrin Stefanaj pasi mbërriti në Mbretërinë e Bashkuar në atë që me shumë mundësi ishte një përpjekje për të shmangur zbulimin. Kjo mund të ketë qenë arsyeja pse Ministria e Brendshme dështoi të zbulonte të kaluarën e tij kriminale – e cila përfshinte vjedhje të dyshuara në Luksemburg, si dhe në Gjermani. Hysa u vendos në një qendër paraburgimi, ku ai u paraqit si viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore për të kërkuar azil duke përdorur ligjet e skllavërisë moderne.

Çështja e tij iu kalua Mekanizmit Kombëtar të Referimit (NRA) – i cili vlerëson pretendimet për skllavëri moderne për të parë nëse ato janë të vlefshme. Ndërkohë, ai u lirua. Teksa priste rezultatin e çështjes së tij, Hysa bastisi një sërë shtëpish në Longfield dhe Meopham në Kent midis 1 dhe 10 janarit 2024. Pasi u identifikua nga hkurëmt e gjakut që la në një dritare të thyer, grabitësi serial u arrestua në prill dhe u burgos në Gjykatën e Kurorës Maidstone tetorin e kaluar.

Një muaj më vonë, Agjencia Kombëtare e Krimit certifikoi një urdhër arresti evropian nga prokurorët gjermanë që e kërkonin atë për 19 vjedhje të tjera me thyerje që dyshohet se kishte kryer në Gjermani midis shtatorit 2016 dhe shkurtit 2017. Më 16 shtator, gjyqtari Smith, në Gjykatën e Magjistraturës së Ëestminster hodhi poshtë ankesën e Hysës kundër ekstradimit të tij. Në vendimin e tij, ai zbuloi se kërkesa e kriminelit se kishte përjetuar “skllavëri moderne” ishte refuzuar pasi zyrtarët arritën në përfundimin se ai nuk ishte viktimë e trafikimit.

“Lorenc Hysa u referua në Mekanizmin Kombëtar të Referimit, por u mor një vendim negativ me baza të arsyeshme se ai ishte një viktimë e mundshme e trafikimit” – tha gjyqtari Smith. “Gjykata duhet t’i kushtojë shumë rëndësi interesit publik për të duruar që marrëveshjet e ekstradimit të respektohen dhe që Mbretëria e Bashkuar të mos shihet si një “strehë e sigurt” për ata që kërkojnë t’i shmangen drejtësisë.”

Hysa gjithashtu kërkoi të mbrohej me Nenin 8 të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut – i cili mbron të drejtën për një jetë familjare – por gjyqtari Smith e hodhi poshtë këtë me arsyetimin se gruaja e tij tashmë jeton në Shqipëri. Ai është tani në proces deportimi.

Sekretari i Brendshëm ka kritikuar më parë abuzimin me ligjet e skllavërisë moderne, pasi një pretendim i tillë pothuajse prishi marrëveshjen e deportimit “një hyrje, një dalje” të Britanisë me Francën. Një burrë nga Eritrea pretendoi në minutën e fundit se ishte “skllav modern” muajin e kaluar, vetëm disa orë para se të fluturonte për në Francë. Ai u largua të nesërmen.

Mahmood, e cila ka rishkruar udhëzimet në një përpjekje për të frenuar apelet e minutës së fundit që pengojnë deportimet, tha: “Këto ligje u hartuan për të mbrojtur ata që kanë vuajtur shfrytëzim të paimagjinueshëm. Por migrantët që vendosin papritur se janë “skllav modern” në prag të largimit të tyre, pasi nuk kanë bërë kurrë një pretendim të tillë më parë, tallen me ligjet tona dhe bujarinë e këtij vendi.”

Vitin e kaluar, rreth 23% e referimeve përfaqësonin shtetas britanikë, kombësia kryesore, ndërsa shqiptarët ishin kombësia e dytë më e referuar me 13%, e ndjekur nga vietnamezët. Një ekspert shqiptar i krimit të organizuar – i cili kërkoi të mbetej anonim – tha se rritja e kërkesave për “skllavëri moderne” ishte për shkak të legjislacionit të futur në vitin 2023 që e kategorizoi Shqipërinë si një “vend të sigurt” për qëllime azili.

“Meqenëse shqiptarët e kanë më të vështirë të fitojnë azil, avokatët po i këshillojnë klientët e tyre të përdorin ligjin e skllavërisë moderne si shpresën e vetme për t’u lejuar të qëndrojnë në Mbretërinë e Bashkuar,” thanë ata.

Një tjetër shqiptare, Ujeza Kurmekaj, veproi si agjente për kontrabandistët e njerëzve përgjatë Kanalit të La Manshit ndërsa kërkesa e saj për skllavëri moderne vlerësohej. Kurmekaj, nënë e një fëmije, iku nga Shqipëria në vitin 2022 dhe mbërriti në Britani pasi kaloi Kanalin me anije.

Ajo u vendos në një hotel të financuar nga taksapaguesit, por pretendoi se një bandë e kishte futur në punë në një bordello. Teksa Ministria e Brendshme vlerësonte kërkesën e saj për skllavëri moderne (e cila përfundimisht iu pranua) ajo shkoi të punonte si ndërmjetëse për trafikantët.

Mesazhet e tregojnë atë duke lidhur kontrabandistët me emigrantët që donin të kalonin Kanalin, duke u treguar kontakteve në Francë detaje si “familje, një”, “tre gra, fëmijë, 14, 17, 12 vjeç” dhe “kemi këtu një familje, burrë, grua, një fëmijë”.

Biseda të tjera treguan kushtet – duke përfshirë “detin shumë të keq” dhe shenjat e vendndodhjes në hartë që udhëzonin se ku të merreshin emigrantët, ose ku ishin pozicionuar anijet në Kanal. Ajo mbetet në burg duke vuajtur një dënim 6-vjeçar dhe pritet të deportohet automatikisht më pas.

Shifrat e zbuluara javën e kaluar treguan se Partia Laburiste ka larguar 26 emigrantë me varka të vogla që nga lançimi i marrëveshjes së saj “një brenda, një jashtë” me Francën. Ministria e Brendshme konfirmoi se 19 persona që mbërritën me varka të vogla janë kthyer mbrapsht javën e fundit. Kjo e çon totalin e larguar në Francë në 26 që nga lançimi i programit.

Ndërkohë, më shumë se 10,000 emigrantë kanë arritur me varka të vogla në Dover me varka të vogla që nga lançimi i skemës më 6 gusht. Një zëdhënës i Ministrisë së Brendshme tha: “Kur shtetasit e huaj kryejnë krime të rënda në vendin tonë, ne gjithmonë do të bëjmë gjithçka që kemi në dorë për t’i deportuar ata. Kjo qeveri deportoi pothuajse 5,200 shkelës të ligjit me shtetësi të huaj në vitin e saj të parë në detyrë, një rritje prej 14% krahasuar me vitin e kaluar, dhe ne do të vazhdojmë të bëjmë gjithçka që mundemi për të larguar këta kriminelë të ligë nga rrugët tona.”/DailyMail