Lufta në Ukrainë ka arritur në ditën e 99-të, ushtria ruse ka avancuar në lindje dhe në këtë fazë të konfliktit duket i pandalshëm.
‘Tensione’ mes Moskës dhe Washingtonit, pasi Joe Biden njoftoi dje se SHBA do të furnizojë Ukraniën me raketa “Hiamrs”, me rreze të mesme të teknologjisë së lartë.
Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov ka folur rreth rreziqeve të zgjerimit të konfiktit nëse SHBA-të furnizojnë Kievin me raketa.
Ukraina thotë se sistemet e reja raketore nuk do të përdoren për të goditur objektivatn në territorin rus.
Në frontin diplomatik, pavarësisht tensionit, ka një ndryshim domethënës: për herë të parë Kremlini i është hapur hipotezës së një takimi mes Putinit dhe Zelenskyt, raporton “Corriere della Sera”.
Presidenti i Francës Emmanuel Macron lëshon rezolutën e OKB-së për zhbllokimin e grurit ukrainas.
Hungaria ka kërkuar përjashtimin e patriarkut Kirillit nga lista e zezë e BE-së.
Paketa e re e sanksioneve të BE-së, duke përfshirë embargon e naftës, është e bllokuar për shkak të vetos së Kryeministrit hungarez Viktor Orban.
Rusia aktualisht ka pushtua rreth 20% të territorit të Ukrainës.
Lajmin e bëri të ditur presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, gjatë një fjalimi në një lidhje të drejtpërdrejt me video në Parlamentin e Luksemburgut. Raporton Agjencia e Lajmeve “UNIAN”.
Zelensky tha gjithashtu se 2603 vendbanime duhet të çlirohen nga forcat ruse.
Dje në mbrëmje, ish-Kancelarja gjermane Angela Merkel mbajti një fjalim në Berlin, gjatë se cilit dënoi agresionin e Rusisë në Ukrainë.
Është hera e parë që Merkel komenton publikisht pushtimin.
"Solidariteti im shkon për Ukrainën e pushtuar dhe sulmuar nga Rusia dhe unë mbështes të drejtën e tyre për vetëmbrojtje", u shpreh Merkel.
Ish-Kancelarja shtoi se mbështet të gjitha përpjekjet e qeverisë gjermane, BE-së, SHBA-së, NATO-s, G7-ës dhe Kombeve të Bashkuara për t'i dhënë fund kësaj lufte barbare agresioni nga Rusia.
Në përditësim....
Shtetet e Bashkuara dhe vendet e BE-së janë thirrur sërish në të ashtuquajturin mekanizëm të Moskës për konfliktin në Ukrainë, ose detyrimin për të ngritur një mision brenda OSBE-së për të mbledhur prova për rastet e krimeve të luftës dhe shkeljet e të drejtave të njeriut.
Një mision i ngjashëm ishte përfunduar tashmë në prill me një raport që tregonte praninë e "provave të qarta të shkeljeve të të drejtave të njeriut", por të dhënat e analizuara nuk përfshinin vrasjet e Bucha dhe Irpin, territoret e të cilëve janë kthyer nën kontrollin e Kievit pas mbyllja e hetimit të OSBE-së.
“Është thelbësore të thirret sërish Mekanizmi i Moskës, të vërtetohen faktet dhe rrethanat e këtyre mizorive dhe të shqyrtohet nëse Rusia po kryen krime kundër njerëzimit”, thotë OSBE.
Rusët goditën edhe një herë Mykolaiv në mbrëmje.
Pas bombardimit, një zjarr shpërtheu në një magazinë në lagjen Ingul. Në vendngjarje kanë shkuar ekipet e zjarrfikësve. Aktualisht nuk raportohet për të vdekur apo të lënduar.
Komanda Kibernetike, njësia e hakerëve të ushtrisë amerikane, ka kryer operacione sulmuese kibernetike në mbështetje të Ukrainës, ndërsa ajo mbrohet nga pushtimi rus, ka konfirmuar kreu i komandës.
Zbulimi nënvizon se sa e rëndësishme ka qenë fuqia e projektimit në hapësirën kibernetike në mbështetje të mbrojtjes së Ukrainës dhe për të penguar potencialisht Rusinë nga kryerja e sulmeve kibernetike kundër infrastrukturës amerikane për administratën e Bidenit, pasi ajo vazhdon të shmangë përfshirjen e drejtpërdrejtë të Rusisë në një luftë me armë.
"Ne kemi kryer një sërë operacionesh në të gjithë spektrin: sulmues, mbrojtës dhe operacione informacioni," tha gjenerali Paul Nakasone në një intervistë me Sky News.
Një zëdhënës i komandës nuk e kundërshtoi saktësinë e artikullit, por nuk pranoi të shtjellojë se çfarë kanë sjellë operacionet e komandës në Ukrainë.
Është një pranim i rrallë publik nga zyrtarët ushtarakë amerikanë për operacionet e hakerimit që shpesh janë të mbuluara me mister.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg pati një "takim të shkëlqyeshëm" me presidentin amerikan Joe Biden, zëvendëspresidenten Kamala Harris dhe këshilltarin e sigurisë kombëtare, Jake Sullivan.
Stoltenberg përgëzoi SHBA-në për udhëheqjen dhe mbështetjen e saj ndaj Ukrainës dhe udhëheqjen në mbështetje të aleancës transatlantike.
“Mbështetja e SHBA-së po bën një ndryshim në fushën e betejës çdo ditë", tha ai.
“Presidenti Putin donte më pak NATO dhe për këtë arsye ai pushtoi Ukrainën, por ai po merr më shumë”, u tha Stoltenberg gazetarëve pas takimit.
Ata diskutuan gjithashtu përgatitjet për samitin e fundit të qershorit të NATO-s në Madrid, për të cilin ai tha se "bëhet në një kohë kyçe për sigurinë". Ai tha se mezi priste të mirëpresë Biden në Spanjë.
"Luftërat janë, nga natyra, të paparashikueshme dhe për këtë arsye ne thjesht duhet të jemi të përgatitur për një kohë të gjatë. Kjo është kthyer në një luftë rrënimi ku ukrainasit po paguajnë një çmim të rëndë për mbrojtjen e vendit të tyre në fushën e betejës, por gjithashtu Rusia po merr shumë viktima”, tha Stoltenberg.
Ai tha se beson se lufta do të "mbarojë në tryezën e negociatave" dhe Ukraina vazhdon të ketë nevojë për mbështetjen e NATO-s.
Kur u pyet për bllokimin e Turqisë në aplikimet e Suedisë dhe Finlandës për anëtarësim në NATO , Stoltenberg shprehu besimin se do të zgjidhet.
“Kur një aleat, Turqia, ngre shqetësime, ne duhet të bëjmë atë që bëjmë gjithmonë dhe kjo është të ulemi, të adresojmë ato shqetësime, pastaj të gjejmë një rrugë të bashkuar përpara. Ne jemi në kontakt të ngushtë me Ankaranë, udhëheqjen atje”, tha ai, si dhe kontakte të ngushta me Suedinë dhe Finlandën.
Stoltenberg tha se do të thërriste një takim me zyrtarë të lartë nga Stokholmi, Helsinki dhe Ankaraja në ditët në vijim.
Turqia, vuri në dukje ai, është një "aleat i rëndësishëm".
Presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha sot se ka pasur “komplikime” në vizitën e ardhshme në Beograd të ministrit të Jashtëm rus Serghiei Lavrov, të planifikuar për 7 qershor.
Duke folur për gazetarët në Bratislavë, ku merr pjesë në Forumin Ndërkombëtar Globsec 2022, ai zbuloi dyshime për ardhjen në Serbi të shefit të diplomacisë së Kremlinit.
"Ka çështje të ndryshme, do të shohim," tha ai.
Serbia, ndërsa dënon shkeljen e sovranitetit territorial të Ukrainës nga Rusia, refuzon t'i bashkohet sanksioneve perëndimore kundër Moskës.
Aleati kryesor i Rusisë në Ballkan, Beogradi gjatë një bisede telefonike të ditëve të fundit mes Vuçiqit dhe Vladimir Putinit ka marrë zgjatjen edhe për tre vjet të kontratës për furnizimin me gaz rus me çmime shumë të favorshme.
Moldavia ka ndaluar transmetimin e lajmeve dhe programeve politike ruse në kanalet televizive të vendit.
Ndalimi zyrtar u miratua sot nga Parlamenti i Kishinevit, edhe pse transmetimi i lajmeve nga Moska ishte ndërprerë tashmë që nga fillimi i luftës në Ukrainë.
Ligji i ri parashikon gjithashtu gjoba dhe sanksione në rast të përhapjes së lajmeve të rreme. Moldavia ka shprehur vazhdimisht frikën e përfshirjes në konflikt, veçanërisht pas sulmeve në territorin e republikës së vetëshpallur separatiste pro-ruse të Transnistria, në juglindje, në kufirin me Ukrainën, ku ndodhen rreth 1500 ushtarë të Moskës të stacionuar.
Armët e dërguara në Ukrainë për t'u mbrojtur kundër rusëve mund të përfundojnë në ekonominë e paligjshme dhe në duart e kriminelëve sipas Sekretarit të Përgjithshëm të Interpolit, Jurgen Stock.
"Kur ato të mos nevojiten më dhe për rrjedhojë të përdoren, do të përfundojnë në gjirin e ilegalitetit. Ne e dimë këtë nga përvoja e fituar në vende të tjera të luftës," tha Stock duke folur për The Guardian.
"Kriminelët tashmë po interesohen për këto armë tani që flasim. Ne jemi të shqetësuar. Ne presim që këto armë të trafikohen jo vetëm në vendet fqinje, por edhe në kontinente të tjera," përfundoi ai.
Një paketë e re ndihme ushtarake që përfshin raketa kundër anijes Robot 17, plus 5000 granatahedhës antitank Bofors At4 dhe pushkë snajper Ag 90 me municion.
Vendimi u njoftua në një deklaratë për shtyp nga Ministria e Financave dhe Ministria e Mbrojtjes në Stokholm, cituar gjithashtu nga agjencia ukrainase UNIAN.
Më parë Suedia kishte dorëzuar granatahedhës të ripërdorshëm Carl Gustav në Kiev. Suedia njoftoi gjithashtu një donacion prej 60 milionë korona suedeze (5.7 milionë euro) për një fond të NATO-s të krijuar për të mbështetur forcat e armatosura të Ukrainës, si dhe 100 milionë ndihma.
Revista amerikane Newsweek, ka konfirmuar një raport konfidencial të inteligjencës i publikuar në fund të majit, sipas të cilit presidenti rus është rikthyer në publik vonë pasi dy muaj më parë u përball me një trajtim të rëndësishëm për një kancer të avancuar.
Në dosje do të kishte edhe konfirmim se në mars ka pasur një tentativë për vrasjen e Putinit. Nuk specifikohet se për çfarë lloj tumori bëhet fjalë, por burimet kanë transmetuar të gjitha paraqitjet video të presidentit rus për të marrë të dhëna për shëndetin e tij. Brenda administratës Biden, ky element krijon shqetësime të reja sepse mund të ushqejë paranojën e liderit rus për mbajtjen e tij në pushtet.
Një ndihmës i lartë i presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky thotë se Mbretëria e Bashkuar ka rënë dakord të furnizojë Ukrainën me sistemin e raketave të shumëfishta M270 (MLRS), i parë si një ndryshim i lojës ushtarake.
"Sistemet e raketave me rreze të gjatë M270 që Ukraina do të marrë nga Britania, së bashku me HIMARS-in amerikan, do të forcojnë ndjeshëm forcat tona të armatosura. Ne u jemi mirënjohës aleatëve për to," tha shefi i shtabit presidencial Andriy Yermak.
"Ne vazhdimisht u shpjegojmë aleatëve tanë pse armët për Ukrainën sot jo vetëm që mund të na ndihmojnë të çlirojmë të gjitha territoret tona, por gjithashtu të parandalojmë shumë kërcënime ndaj Perëndimit. Dhe kjo funksionon," shkroi ai në shërbimin e mesazheve Telegram.
Nuk është ende e qartë se sa sisteme M270 do të dërgojë MB.
Por CNN citoi një deklaratë të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar duke thënë se rrezet e raketave do të ishin deri në 80 km (50 milje), duke ofruar "një nxitje të konsiderueshme në aftësinë për forcat ukrainase". Trupat ukrainase do të trajnohen për to në MB.
“Britania e Bashkuar qëndron me Ukrainën dhe ka marrë një rol udhëheqës në furnizimin e trupave të saj heroike me armët jetike që u nevojiten për të mbrojtur vendin e tyre”, thuhet në deklaratë.
HIMARS (High Mobility Artillery Rocket System) është një raketë lëshuese e shumëfishtë më e shpejtë. Ai lëshon gjashtë raketa të drejtuara, por M270 i ndërtuar në SHBA mund të lëshojë 12.
Të dy sistemet janë superiore në rreze dhe saktësi ndaj sistemeve me shumë raketa që Rusia po përdor për të goditur qytetet në Ukrainën lindore.
Britania e Madhe ka dërguar tashmë sasi të mëdha armësh për forcat e Kievit, duke përfshirë:
- Më shumë se 5000 armë të lehta antitank (Nlaw). Ato janë me rreze të shkurtër, të lehtë për t'u pozicionuar dhe kërkojnë pak trajnim. Analistët thonë se ato kanë qenë shumë efektive kundër tankeve ruse.
- Qindra raketa Brimstone për përdorim kundër tankeve, artilerisë dhe varkave të tilla si mjetet e uljes.
- 120 automjete të blinduara, duke përfshirë Mastiffs.
- Drone me ngritës të rëndë.
- Disa sisteme kundërajrore, duke përfshirë raketat Starstreak dhe automjete Stormer për të mbajtur Starstreaks.
Zëvendëskryeministri rus Alexander Novak tha në një fjalim televiziv se ata që do të vuajnë për shkak të sanksioneve ndaj Rusisë janë vetë europianët dhe jo shteti rus.
“Konsumatorët evropianë do të vuajnë në radhë të parë”, theksoi ai, duke shtuar se ndoshta do të ketë një “mungesë të madhe” të derivateve të naftës brenda Bashkimit Evropian.
Shtetet e Bashkuara kanë njoftuar një seri të re sanksionesh kundër subjekteve ruse. Midis tyre janë Serghei Pavlovitch Rolduguine, një mik i ngushtë dhe "financier" i Presidentit Vladimir Putin dhe një firmë super jahtesh brokerimi për oligarkët rusë.
Në listë është gjithashtu dhe zëdhënësja e diplomacisë ruse, Maria Zakharova.
Në listën e Departamentit Amerikan të Shtetit është edhe oligarku Alexiei Mordashov si dhe oligarku i pasurive të paluajtshme Zoti Nisanov.
“Sanksionet e reja kanë për qëllim të godasin evazionin dhe të shtrëngojnë sanksionet tona për të përmirësuar zbatimin dhe për të rritur presionin ndaj Putinit dhe mbështetësve të tij", thuhet në një deklaratë të Shtëpisë së Bardhë.
Përfaqësuesi i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri Josep Borrell tha në një konferencë për shtyp në fund të punës së Këshillit të Asociimit BE-Jordan në Aman se Rusia po e përdor grurin se mjet lufte dhe se kjo gjë duhet të marrë fund.
"Ukraina, para luftës, eksportonte 5 milionë tonë grurë në muaj. Në maj eksportoheshin 10 herë më pak. Dikush në botë do të vuajë nga uria", theksoi ai.
"Ne po përballemi me një luftë gruri, ku uria përdoret si një armë kundër më të cenuarve jo vetëm në Ukrainë, por edhe në Lindjen e Mesme, Afrikë dhe Azi. Ne duhet të marrim masa urgjente dhe të përshpejtojmë infrastrukturën rrugore dhe hekurudhore për të siguruar eksportet dhe ne mbështesim përpjekjet e OKB-së për të gjetur një zgjidhje urgjente për hapjen e porteve”, vijoi ai
“Nga sot, përfaqësuesit e kompanive ruse nuk mund të hyjnë më në vendet e Parlamentit Evropian”. Kështu njofton nëpërmjet Twitterit presidentja e Parlamentit Europian Roberta Metsola.
"Ne nuk duhet t'u japim atyre hapësirë për të përhapur propagandën e tyre dhe për të ndaluar narrativat e rreme dhe toksike për pushtimin e Ukrainës. Ne do të qëndrojmë të bashkuar dhe të fortë kundër autokratëve," përfundon Metsola.
Prodhuesit e mëdhenj të naftës, të udhëhequr nga Arabia Saudite, kanë rënë dakord të rrisin prodhimin pas njoftimit të Bashkimit Evropian për një reduktim të madh të importeve të naftës ruse.
Ndërsa sanksionet janë rritur ndaj Rusisë, çmimet e naftës janë rritur në nivele rekord, duke ushtruar presion mbi grupin e prodhuesve OPEC + për të liruar më shumë furnizime për të lehtësuar tregun.
Analistët kishin pritur që grupi OPEC+ të kishte vetëm në rritjen modeste të sasisë së naftës që lëshon, sipas AFP - me parashikime që prodhimi do të rritej me 432,000 fuçi të tjera në ditë në korrik.
Sipas Reuters një burim në OPEC+ që thotë se grupi ka rënë dakord të rrisë prodhimin me 648,000 fuçi në ditë në korrik dhe të njëjtën gjë në gusht.
Udhëheqësit e BE-së ranë dakord të hënën të ndalojnë më shumë se dy të tretat e importeve të naftës ruse, ndërsa Britania e Madhe ka thënë tashmë se planifikon të heqë gradualisht importet e naftës ruse deri në fund të vitit 2022.
Paketa e gjashtë e sanksioneve kundër Rusisë, e cila përfshin embargon graduale të naftës bruto që vjen nga deti në Evropë të transportuar përmes tubacioneve. Sanksionet u miratuan nga takimi i ambasadorëve të 27 vendeve anëtare.
Ambasadorët e BE-së në Bruksel miratuan një paketë të gjashtë sanksionesh kundër Rusisë në takimin e thirrur nga presidenca franceze dhe që u zhvillua në mënyrë të jashtëzakonshme në Luksemburg.
Për të kapërcyer kundërshtimet e Hungarisë, Patriarku Ortodoks Rus Kirill u përjashtua nga paketa e gjashtë e sanksioneve.
Kjo është bërë e ditur nga burime evropiane të cituara nga Dpa
Ministri rus i Ekonomisë thotë se vendi rrezikon të shohë shkurtime të vendeve të punës dhe një rënie të investimeve pasi e gjen veten nën sanksionet perëndimore për Ukrainën.
Maksim Reshetnikov tha se papunësia qëndron në vetëm 4% "por kjo situatë nuk duhet të na mashtrojë", tha ai në një konferencë.
“Një krizë e zgjatur e kërkesës mund të çojë në një ulje të punësimit", tha ai.
“Ne shohim se këtu ka rreziqe”, shtoi ai.
Ekonomia e Rusisë është goditur nga sanksionet e vendosura nga vendet perëndimore që nga shkurti.
Goditja fillestare e detyroi tregun e aksioneve në Rusi të mbyllej përkohësisht dhe pa njerëz që rrinin në radhë në makinat e parave të gatshme, të shqetësuar për kursimet e tyre.
Megjithatë, rubla është kthyer në nivelet e paraluftës falë ndërhyrjeve të Bankës Qendrore të Rusisë.
Ndërhyrjet e saj përfshinin kufizimin e sasisë së parave që njerëzit mund të transferonin jashtë vendit, si dhe detyrimin e eksportuesve të konvertonin 80% të të ardhurave të tyre jashtë shtetit në monedhën ruse.
Manastiri historik ortodoks i “Fjetjes së Shenjtë”, në Svyatogorsk, në rajonin e Donetskut, u shkatërrua nga një bombardim i ushtrisë ruse, në të cilin mbetën të vdekur dy murgj dhe një murgeshë.
Lajmi u raportua nga Patriarkana e Moskës.
Rusia aktualisht ka pushtua rreth 20% të territorit të Ukrainës.
Lajmin e bëri të ditur presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, gjatë një fjalimi në një lidhje të drejtpërdrejt me video në Parlamentin e Luksemburgut. Raporton Agjencia e Lajmeve “UNIAN”.
Zelensky tha gjithashtu se 2603 vendbanime duhet të çlirohen nga forcat ruse.
Një grua ukrainase humbi jetën dhe një burrë u plagos nga bombardimet ruse që goditën qytetin Kharkiv në Ukrainën lindore në kufirin me Rusinë gjatë natës.
Lajmin e ka bërë të ditur administrata rajonale, duke nënvizuar se nga sulmi është goditur një shkollë.
Arabia Saudite është e gatshme të rrisë prodhimin e saj të naftës që në korrik dhe gusht, nëse prodhimi i naftës së papërpunuar ruse do të pësoj rënie, kjo për shkak të sanksioneve perëndimore.
Lajmin e bëri të ditur “Financial Times” duke cituar pesë burime të mirë-informuara.
Kjo është një pikë kthese në politikën e naftës të Arabisë Saudite, e cila deri më tani ka refuzuar kërkesat e Shtëpisë së Bardhë për të rritur prodhimin e naftës.
“Arabia Saudite u ka thënë aleatëve të saj perëndimorë se është gati të rrisë prodhimin e naftës nëse prodhimi rus bie ndjeshëm nën peshën e sanksioneve”, shkruan Financial Times .
Dje në mbrëmje, ish-Kancelarja gjermane Angela Merkel mbajti një fjalim në Berlin, gjatë se cilit dënoi agresionin e Rusisë në Ukrainë.
Është hera e parë që Merkel komenton publikisht pushtimin.
"Solidariteti im shkon për Ukrainën e pushtuar dhe sulmuar nga Rusia dhe unë mbështes të drejtën e tyre për vetëmbrojtje", u shpreh Merkel.
Ish-Kancelarja shtoi se mbështet të gjitha përpjekjet e qeverisë gjermane, BE-së, SHBA-së, NATO-s, G7-ës dhe Kombeve të Bashkuara për t'i dhënë fund kësaj lufte barbare agresioni nga Rusia.
Zonja e Parë e Ukrainës, Olena Zelenska gjatë një interviste për mediat amerikane tha se dhënia e territorit ukrainës, Rusisë do të thoshte “heqja dorë nga liria”.
“Nuk mund të heqësh dorë thjesht nga… pjesë të territorit tënd. Është si të heqësh dorë nga liria. Edhe sikur të merrnim territore në konsideratë, sulmuesi nuk do të ndalej. Do të vazhdonte të ushtronte presion, do të shkonte më tej e më tej, do të vazhdonte të niste gjithnjë e më shumë sulme kundër territorit tonë”, tha Zelenska.
Ukraina ka nderuar 243 fëmijët e vrarë gjatë luftës së nisur nga Rusia me një “ekspozitë” në qytetin lindor, Lviv.
Eventi interaktiv, që mbante titullin “Ekskursion që nuk do të ndodhë kurrë”, u realizua me autobusët e zbrazur të shkollave.
Në vend të nxënësve në sedilje u vendosën disa lodra, të cilat simbolizonin 243 fëmijë ukrainas të vrarë gjatë sulmeve ruse.
‘Kujdes! Fëmijë!” lexojnë tabelat që mbushin rrugët.
Që nga fillimi i konfliktit në Ukrainë kanë humbur jetën të paktën 243 fëmijë kurse 200 mijë të tjerë janë dërguar kundër vullnetit të tyre në Rusi. Mes tyre janë fëmijë të marrë nga jetimoret, fëmijë të ndarë nga prindërit dhe familjet./The Guardian.