"Pashallarët" e Kadaresë, del
letra e Mehmetit për Enverin

TIRANE- Se si ishin marrëdhëniet e shkrimtarit Ismail Kadare me regjimin dhe hallkat e tij, mund të zbulohet më qartësisht se kudo në dokumentet e arkivave të kohës.

Por tani del një dokument shumë i rëndësishëm: Letra që Mehmet Shehu i dërgoi Enver Hoxhës më 20 tetor 1975 për poemën e censuruar “Pashallarët e kuq”

Letra është botuar për herë të parë e plotë me faksimile nga studiuesi Shaban Sinani në librin “letërsia në totalitarizëm dhe “Dossier K”, botuar nga Shtëpia botuese dhe studio letrare “Naimi” ë verë 2011, shkruhet sot në suplementin letrar të gazetës “Shqiptarja.com” Rilindasi.

Në këtë letër jepen kritikat e Shehut, evidentimi pikë pas pike i gabimeve të rënda të shkrimtarit, mandej një kërkesë për ta shpëtuar këtë shkrimtar, që fundja nuk “është si Paçrami” që i ktheu krahët Partisë, për t’i dhënë një mundësi të njohë më mirë mësimet e marksizmit dhe në fund një frazë dramatike që duket sikur shuan çdo rresht të mëparshëm të kësaj letre “…Kështu mendoj unë por mund edhe të gaboj. Sidoqoftë unë jam dakord si të vendosni ju.”  Poema kishte shkaktuar një furtunë. (Në foto Shkrimtari Ismail Kadare, faksimilet e letrës së Mehmet Shehut,dërguar Enver Hoxhës më 20. 10 1975)

Katër ditë përpara kësaj letre, me 16 tetor 1975, Dritëro Agolli kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve i shkruante anëtarit të Komitetit Qendror Pirro Kondit se “poezia ishte alarmante”. Furtuna e vërtetë do të shpërthente në mbledhjet e Komitetit Qendror, ku akuza të ashpra lëshohen mbi shkrimtarin, mbledhje pas mbledhjeje. Pesë ditë, pas letrës së Mehmet Shehut, me 25 tetor 1975 u mbajt mbledhja e parë në aparatin e Komitetit Qendror të PPSH, ku u thirr të bëjë autokritikë Ismail Kadare, i cili duket ishte gozhduar fort me kritika e akuza që nuk kishin qenë kurrë kaq të ashpra në historinë e kritikave të një vepre letrare.

(Shkrimin e plotë, rrëfimin e Helena Kadaresë si e përcollëm tensionin në shtëpi, dhe autokritikën e Ismailit në Byronë Politike mund ta lexoni sot në suplementin letrar Rilindasi, e cila shitet bashkë me gazetën “Shqiptarja.com” vetëm për 30 lekë.)