'Prona ime'/Eksperti: Si regjistrohen aktet e marrjes në pronësi

Në emisionin “Këndi i Ekspertit” në Report Tv, të drejtuar nga gazetarja Valbona Mhilli, këtë javë ka qenë i ftuar eksperti i çështjeve të pronave Bilbil Kocia. Eksperti ka sqaruar fillimisht problematikës për sa i përket procedurës së regjistrimit të akteve të marra në pronësi dhe më pas iu është përgjigjur pyetjeve të qytetarëve për problematikat e ndryshme.

Ç’mund të na thoni për sa i përket procedurës së regjistrimit të akteve të marra në pronësi?

Një nga problematikat më të mëdha që ka të bëjë sot me pronat, është regjistrimi i akteve të marrjes në pronësi, që ka të bëjë me Ligjin nr. 7501, duke qenë se janë edhe pronat më të shumta të përfituara nga privatizimi në Shqipëri. Pikërisht kjo problematikë është e mbartur nga vitet e kaluara dhe Këshilli i Ministrave ka nxjerrë një vendim, me nr. 994, datë 09.12.2015, ku tregohen procedurat për regjistrimin e akteve të marrjes së tokës në pronësi, të cilat kanë të bëjnë kryesisht me tokat bujqësore, të ndara me Ligjin nr. 7501.

Kemi dy raste. Rasti parë është kur prona ka qenë e regjistruar në sistemin e regjistrimit e pasurive të paluajtshme, regjistrim i cili ka filluar qysh në vitin 1994 dhe në vazhdim dhe është bërë nga kompanitë private, nga njësia e menaxhimit të projektit për pasuritë e paluajtshme. Këto prona, në përgjithësi, kanë shumë defekte sepse është bërë pa praninë e vetë pronarëve, një pjesë e mirë e pronarëve ka qenë e larguar jashtë vendit, pra nuk kanë qenë prezentë kur është bërë regjistrimi i pronave të tyre. Si rrjedhim, ka shumë pasaktësi në regjistrimin e këtyre pronave.

Në këto raste, zgjidhja bëhet në këtë mënyrë: qytetari paraqitet në Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme me dy dokumente kryesore: me aktin origjinal të marrjes së tokës në pronësi; me plan-vendosjen e pronës, që në gjuhën teknike quhet plan rilevimi, i bërë nga një subjekt i licencuar, kryesisht nga një inxhinier gjeodet; dhe me një certifikatë të gjendjes familjare të datës 1 gusht 1991, për pronat e ish-kooperativave bujqësore, dhe certifikatë të gjendjes familjare të datës 1 tetor 1992, për pronat e ish-ndërmarrjeve bujqësore. Zyra e regjistrimit i merr këto dokumente, i shikon dhe konkludon nëse regjistrimi fillestar është bërë sipas ligjit apo jo.

Në qoftë se regjistrimi fillestar nuk është bërë sipas ligjit, zyra e regjistrimit procedon në këtë mënyrë: i kërkon qytetarit të rishikojë plan-vendosjen edhe një herë dhe ia dërgon për konfirmim bashkisë. Pra, qytetari nuk e bën vetë rregullimin, por e bën bashkia. Kjo procedurë e lehtëson qytetarin për regjistrimin e pronës.

Flas nga Vlora. Jam nga Skrapari dhe kam marrë një pronë atje prej 53 hektarësh pyje kullotë. E kam hipotekuar. Tani këtë pronë, meqë unë jam larg, e shfrytëzojnë të tjerët për kullotë, presin drurët. Kush e merr në ruajtje këtë pronë, se unë jam larg?

Zotëri, pronën ti e ke fituar sipas ligjit dhe e ke të regjistruar në Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme. Kështu që je ti pronari i saj dhe ti ke të drejtën që ta ruash këtë pronë. Në qoftë se kjo pronë të zaptohet ose të shfrytëzohet nga dikush tjetër, duhet t’i drejtohesh organeve kompetente, që në këtë rast është Prokuroria. Shko dhe bëj denoncim për zënien e pronës tënde. Nuk ka rrugë tjetër.

Flas nga Korça. Kemi aplikuar para disa kohësh për një pronë që e kemi trashëgim nga gjyshja, në Voskopojë. Faktikisht në Agjencinë e Trajtimit të Pronave nuk figuron emri ynë. Këtë çështje e ka ndjekur xhaxhai im dhe sa herë që e pyes nuk më jep asnjë sqarim. Tani më duhet ta ndjek vetë këtë çështje. Ku duhet të drejtohem për të marrë ose pronën ose kompensimin?

Duhet t’i drejtohesh Agjencisë së Trajtimit të Pronave. Vetëm ajo është institucioni kompetent për kthimin e pronave të vjetra. Pavarësisht se kush ka aplikuar nga trashëgimtarët, prona del në emrin e trashëgimtarëve të gjyshes së zonjës. Pra, nuk ka lidhje se cili nga trashëgimtarët aplikon, mjafton njëri. Zonja është trashëgimtare dhe merr pjesën e saj, sipas ligjit.

Flas nga Kamza. Kam blerë tokën që në vitin 1998 në Kamëz. Kam ndërtuar shtëpinë, e kam me hipotekë. Por atë vit nuk kisha lekë që të bëja avllinë prapa shtëpisë. Tani fqinja ime, që ka gjashtë vite që ka ndërtuar shtëpinë, pretendon se është toka e saj. Unë kam shkuar në Bashkinë e Kamzës, për të marrë leje për ndërtimin e avllisë. Po më sorollatin prej 3 vjetësh, më kërkojnë të bëj pagesa. Kam shkuar edhe në polici dhe nuk më kanë sqaruar. Unë e kam blerë atë tokë, është e imja, përse bashkia nuk më jep leje? Si mund ta marrë fqinja tokën time? Unë e kam me hipotekë. Para dy muajve kam paguar edhe 100.000 lekë, për herë të dytë, në bashki. Por nuk më sqarojnë fare.

Në qoftë se prona është e blerë në mënyrë të ligjshme, para noterit, dhe është regjistruar në Zyrën e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, pa diskutim që zonja është pronare e padiskutueshme e kësaj prone. Zonja duhet të ketë marrë një dokument pronësie, që quhet certifikatë për vërtetim pronësie. Kjo certifikatë ka dy dokumente të bashkëngjitura: ka plan-vendosjen e pronës ose hartën treguese të regjistrimit, ka edhe kartelën e pasurisë së paluajtshme. Në qoftë se plan-vendosja e pronës tënde është e saktë, dhe të kanë ndërhyrë persona të tjerë, atëherë duhet t’i drejtohesh organeve kompetente për të rivendosur të drejtën tënde mbi pronën, nëse ta kanë zënë të tjerët. Ti je pronarja e ligjshme e pronës.

Në këtë rast, nëse zonja i ka të gjitha dokumentet e rregullta dhe të ligjshme të pronës, shteti ka mbaruar punë sepse e ka njohur me dokumente të ligjshme zonjën si pronare të kësaj prone. Nëse në pronën e zonjës ka ndërhyrë dikush tjetër duke bërë një ndërtim të paligjshëm, atëherë ndërhyn ALUIZNI, i cili legalizon dhe regjistron ndërtimin që është bërë në tokën e zonjës dhe zonja përfiton kompensimin, sipas vendimit të qeverisë, për tokën e saj. Me dokumentet që zotëron, zonja është e mirëpritur që të na kontaktojë edhe në studion tonë ligjore “Bylis”, këtu në Tiranë. Duke i parë konkretisht dokumentet e saj, do ta ndihmojmë edhe me sqarime më të hollësishme.

Flas nga Lushnja. Kam marrë një tokë sipas Ligjit nr. 7501 dhe kam nxjerrë edhe dy certifikata. Ndërsa një parcelë tjetër e tokës më del me mbivendosje me vëllanë tim, sepse toka është e ndarë në 3-4 parcela. Si mund të veproj?

Pra, ju keni përfituar nga Ligji nr. 7501, Aktin e Marrjes së Tokës në Pronësi, për tri parcela toke. Dy parcela i ke regjistruar në hipotekë dhe ke marrë dokumentet e pronësisë, pra certifikatat e tyre, bashkë me kartelat dhe hartat. Për njërën parcelë nuk i ke marrë dokumentet e pronësisë. Kështu që për këtë parcelë do të përgatisësh një plan rilevimi dhe t’ia dërgosh Zyrës së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme për ta regjistruar. Në qoftë se Zyra e Regjistrimit konstaton probleme me këtë pronë, duhet t’i drejtohesh Bashkisë. Koncepti i mbivendosjes së pronës ekziston në letër dhe jo në terren. Bashkia është autoriteti i vetëm që e ndjek dhe e rregullon këtë çështje. Mos shko nëpër zyra të tjera se vetëm do të të marrin lekë dhe nuk do të të zgjidhin gjë.

Të flasim pak edhe për Ligjin nr. 7501 dhe problematikat që ai ka sjellë.

Siç thashë edhe më lart, problematika më e madhe është ajo për regjistrimin e Aktit të Marrjes së Tokës në Pronësi. Në kohën kur është ndarë toka sipas këtij ligji, komisionet e atëhershme që janë marrë me ndarjen e tokës nuk kanë qenë shumë të kualifikuara. Kanë qenë në përbërje të tyre kryeplaku i fshatit ose një anëtar i kryesisë dhe nuk kanë qenë specialistët e duhur, inxhinierë ose juristë. Pra, ka shumë mangësi puna që është bërë. Gjithashtu, kur janë ndarë tokat, nuk është hartuar plan-vendosja e tyre. Kjo ka bërë të mundur që edhe regjistrimi fillestar të ketë shumë gabime. Këto gabime vetëm një institucion mund t’i korrigjojë. Është Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme sepse ajo nuk lejon regjistrimin e një prone në kundërshtim me ligjin. Edhe nëse një pronë, në regjistrimin fillestar është regjistruar por nuk është certifikuar, është përsëri Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme ajo që e pengon dhe që kërkon dokumentacionin e saktë.

Sipas vendimit të qeverisë për pronat, që nga viti 2015 e në vijim, janë bashkitë institucionet që kanë kompetencën e pajisjes së qytetarëve me dokumentet e sakta. Kjo ka ndodhur për arsyen se Komisionet për Verifikimin e Titujve të Pronësisë pranë Prefekturave, të cilat janë marrë para vitit 2015 me këto çështje, kanë pasur edhe ato shumë mangësi e pasaktësi në punën e tyre, duke krijuar shumë probleme. Ndërsa bashkitë janë shumë pranë terreneve, kanë dokumentacionet e tyre të ndarjes së tokave. Por, fatkeqësisht ka edhe raste kur dokumentacioni nuk është i plotë sepse ka vetëm tapi dhe nuk ka harta. Tapia duhet të ketë patjetër të bashkëngjitur edhe hartën. Nëse kjo hartë mungon sjell probleme në regjistrimin e pronës. Por kjo është një çështje që zgjidhet vetëm nga pushteti lokal.

TAG:
• kendi i ekspertit
• prona ime
• bilbil kocia