The Telegraph: Pse fitoi Donald Trump

Trump e ka bërë përsëri. Duke pranuar me hir fitoren në skenën e Mar-a-Lago – “të gjithë këtu janë të shkëlqyer” – Trump pretendoi të kryesojë “lëvizjen më të madhe politike të të gjitha kohërave,” ndërsa JD Vance përshëndeti “rikthimin më të madh politik në historinë e Amerikës.” Duket se Amerika e ka bërë Trump të madh përsëri.

Sondazhet kishin të drejtë: Trump përballë Harris ishte një garë e ngushtë me një epërsi të lehtë për Trump, duke siguruar shtetet e jugut dhe duke fituar shtetet më industriale në veri. Një përsëritje e vitit 2016, ndoshta edhe më vendimtare. Ndërsa fituesi vazhdonte të fliste në mikrofon – “të gjithë mendojmë se fëmijët tanë janë të mrekullueshëm” – analistët nuk donin t’u besonin veshëve të tyre. Atmosfera në televizorin tim tani është si në zi, gjë që është më së shumti për të qeshur.

Si mundi Trump-i i çmendur – nën akuzë për shumë krime – të fitojë një mandat të dytë? Sepse për miliona amerikanë, ai nuk është aq i çmendur. Ndërsa rezultatet po publikoheshin gradualisht, një mik më dërgoi një foto të një pule të ngrirë. Ai tha: “Kjo kushtonte 10-11 dollarë” disa vite më parë. Sot kushton 20 dollarë. Prandaj, partnerja e tij votoi për herë të parë për republikanët. Nuk mund të përballonte demokratët.

Anketimet pas votimit theksuan tre çështje kryesore: abortin, demokracinë, ekonominë. Dy të parat i përshtateshin Harris, e fundit Trump-it – kujtimeve nga mandati i tij, para Covid-it, kur tregu i aksioneve lulëzonte dhe papunësia kishte rënë në nivele historike. Gjatë presidencës së Joe Biden, amerikanët përjetuan një inflacion të lartë. Kjo, së bashku me rënien fizike të Biden-it, e çoi vendin në një spiral emocional të rënë. Demokratët u dukën të paaftë, të shpërqendruar nga temat e “woke”. Të paaftë për të sjellë paqe në Ukrainë apo Izrael; të poshtëruar në Afganistan.

Me fjalë të tjera, kushtet për një fitore të Trump-it ishin vendosur shumë kohë para se Biden të tërhiqej nga gara, disa javë të melodramës që ndoshta na shpërqendruan nga dinamika themelore e garës: presidentët në detyrë nuk fitojnë kur votuesit janë të palumtur.

Harris e mori stafetën nga Biden dhe meriton kredite për një rritje të mbështetjes për demokratët. Por ajo nuk arriti të ofronte një axhendë të qartë ose politika transformuese. Me arrogancë supreme, ajo u përpoq të hynte në Shtëpinë e Bardhë vetëm me “vibes” – me një premtim për “t’i dhënë fund dramës”, të shprehur me sentimentalitetin e Sesame Street dhe zërin si thonj në një dërrasë të zezë.

Media amerikane e përkeqësoi situatën. Ajo ngatërroi dashurinë e vet për një liberale të dobët me entuziazmin kombëtar – duke e ekzagjeruar kaq shumë Harris sa që mund të ketë kontribuar në humbjen e saj. Njerëzve nuk u pëlqen kur u thuhet çfarë duhet të pëlqejnë. “Mamala”? Jo faleminderit-ala.

Ndërkohë, Trump zhvilloi një fushatë të disiplinuar. Kishte skandalet e tij të zakonshme: “Të hajmë kafshët shtëpiake”. Dhe gabimet e vetëshkaktuara: ndoshta nuk do të shkelë kurrë më në Puerto Riko. Por Trump u përmbajt temave të thjeshta të krizës demokratike dhe ringjalljes republikane, dhe asgjë nga kjo nuk dukej aq e frikshme sa në vitin 2016 – sepse ndryshimi i madh mes atëherë dhe tani është se tani ai është bërë normal. Edhe paraqitjet e tij të pafundme në gjykata u bënë banale me kohën; prania e kamerave të televizionit, e mërzitshme.

Votuesit kanë mësuar të dallojnë mes shakasë dhe komenteve serioze, mes Trump-it që flet kot dhe asaj që ai do të bëjë në të vërtetë. Duket e çuditshme të shkruash se ai është një “burrë shteti i moshuar”, por me kalimin e kohës, ai është bërë i tillë. Dhe koalicioni i tij personal, që dikur dukej si i pavendosur dhe i pasigurt, tani duket se është forcuar në diçka të ngjashme me realinjtimet e New Deal ose Reagan.

Vota e vjetër republikane e klasës së mesme – që nuk ishte e mjaftueshme për John McCain apo Mitt Romney – është transformuar në një koalicion votuesish ruralë, me arsim të ulët, punëtorë të krahut, me pjesë të konsiderueshme të mbështetjes hispanike, ndoshta edhe nga komuniteti afrikano-amerikan (ende nuk i kemi analizuar numrat). Trumpizmi ka një bazë të madhe.

Duke supozuar që nuk do të ketë ndonjë surprizë të minutës së fundit, Trump është në rrugën e tij për t’u bërë i vetmi president përveç Grover Cleveland që fiton dy mandate jo të njëpasnjëshme. Duke e parë me retrospektivë, historianët do ta quajnë të mrekullueshme, të dukshme. Amerikanët mendonin se Trump ishte një president i pranueshëm. Biden i dëshpëroi ata; Kamala i patronizoi. Kështu që ata vendosën ta rikthejnë Trump-in./ The Telegraph

K.M/SI.E./Shqiptarja.com

TAG:
• James David Vance
• SHBA
• donald trump
• amerika vendos