Veshje popullore shqiptare
në kartolinat e hershme
Në numrin e sotëm të suplementit “RILINDASI”: Një koleksion i rrallë kartolinash gjendet nga fondet e Qendrës për Studime Shqiptare në Londër. Izolimi tradicional i shqiptarëve nga pjesa tjetër e Evropës bënë që veshjet popullore të shfaqnin tipare të veçanta dhe shpesh të rralla, të cilat mahnitën udhëtarët e parë evropianë.
Pasuria dhe shumëllojshmëria e veshjeve popullore shqiptare u fotografuan për herë të parë në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe në fillim të shekullit të njëzetë. Izolimi tradicional i shqiptarëve nga pjesa tjetër e Evropës bënë që veshjet popullore të shfaqnin tipare të veçanta dhe shpesh të rralla, të cilat mahnitën udhëtarët e parë evropianë. Në Malësinë e Veriut çdo fis, bile çdo luginë dhe çdo fshat, kishte veshje të veta të cilat ishin të dukshme për popullatën në përgjithësi. Veshjet popullore tregonin jo vetëm përkatësinë fisnore dhe fetare, por edhe – për femrat në shumë raste - nëse gruaja në fjalë ishte e martuar apo jo. Veshjet popullore shqiptare ishin në përdorim të përgjithshëm deri në vitet '30, dhe në disa treva shqiptare edhe pas Luftës së Dytë Botërore.
Madje edhe në dhjetëvjeçarët e pare të shekullit të njëzetenjë nuk është gjë e rrallë të shohësh gra të cilat përdorin veshje popullore përditë, apo të paktën në ditën e pazarit. Kjo vlen në radhë të parë për Veriun e Shqipërisë në rrethet e Shkodrës, të Malësisë së Madhe, të Lezhës dhe të Mirditës, por veshjet shfaqen tek-tuk edhe në zonat e thella të Shqipërisë së Jugut, të Kosovës, të Malit të Zi dhe të Maqedonisë.
Mirëpo, për fat të keq, globalizimi po i zhduk këto veshje me shpejtësi të madhe.
Gjatë tre dhjetëvjeçarëve të parë të shekullit të njëzetë fotografitë e veshjeve popullore u shndërruan në kartolina dhe, si në vendet e tjera, këto të fundit u futën në qarkullim për shitje. Kjo përmbledhje kartolinash të hershme na vjen nga fondet e Qendrës për Studime Shqiptare (Centre for Albanian Studies) në Londër, së cilës i jemi mirënjohës. Në fund duhet theksuar se kjo përmbledhje ofron në radhë të parë kostumet e Veriut. Arsyeja e mungesës së veshjeve të Jugut nuk është se ato janë më pak të bukura apo më pak interesante, por thjesht sepse fotografët e parë dhe, rrjedhimisht, kartolinat e para erdhën nga Veriu.
(aq/shqiptarja.com)
Sondazhi i ditës:
Kabineti i ri qeveritar, jeni dakord me ndryshimet e bëra nga Rama?
-
Po
54.3%
-
Jo
32.2%
-
Nuk e di
13.5%
Vota total: 600
Votat totale janë unike
Lajme të tjera
-
Alban Daci: Ndryshimet në Qeveri dhe 3 PS-të!
28 Korrik, 20:04
-
Ardit Bido: Dy fjalë për ministrin e ri të Mbrojtjes, Pirro Vengun
28 Korrik, 20:00
-
Paris 2024/ Lukas Martens shkruan historinë, medalja e parë për Gjermaninë që prej 'Seul 1988'
28 Korrik, 19:57
-
Velipojë/ Lëndohet një 8 vjeçare gjatë lundrimit në skaf me familjen, dërgohet në spital! Drejtuesi i mjetit shoqërohet në Komisariat
28 Korrik, 19:53
-
Lukaku pret lamtumirën e Osimhen nga Napoli, po stërvitet me programet e Contes
28 Korrik, 19:42
-
Deputeti Lavdrim Krashi shpjegon ndryshimet: E rëndësishme të mos biem në vetëkënaqësi! Jemi afër zgjedhjeve, duhet rinovuar ekipi
28 Korrik, 19:39
-
'National Geographic': Plazhi i Pasqyrave kryeson mes gjashtë resorteve sekrete të Evropës
28 Korrik, 19:35
-
Formula 1/ George Russellit i hiqet fitorja, feston Hamilton! Në podium edhe Leclerc
28 Korrik, 19:33
-
Paris 2024/ Skena spiunazhi në Olimpiadë, kombëtarja e njohur dënohet me -6 pikë
28 Korrik, 19:12
-
Ndryshimet në qeveri dhe Spiropali kryetare e re e Kuvendit, nesër në ora 18:00 seancë e jashtëzakonshme plenare
28 Korrik, 19:11
-
VIDEO/ Mykonos, anija shkakton një valë ‘cunami’, 2 të plagosur
28 Korrik, 19:05
-
Ylli Pata: Një kabinet i ri teknik, apo politikanë të rinj në PS?
28 Korrik, 18:55