Bota

Zgjedhjet në SHBA/ Vota popullore dhe kolegji zgjedhor...për kë voton Amerika

Zgjedhjet presidenciale të SHBA zhvillohen më 3 nëntor, por a ka mundësi që kandidati me më shumë vota nuk do të jetë fituesi. Kjo në fakt sepse presidenti nuk zgjidhet drejtpërdrejt nga votuesit, por ai që njihet si kolegji zgjedhor

Redaksia 3 Nëntor 2020, 12:00 | Përditesimi: 3 Nëntor 2020, 17:59

Pra, për kë votojnë amerikanët?

Kur amerikanët shkojnë në votime në zgjedhjet presidenciale, ata në të vërtetë votojnë për një grup zyrtarësh që përbëjnë kolegjin zgjedhor. Fjala "kolegj" i referohet një grupi njerëzish me një detyrë të përbashkët, të zgjedhin presidentin dhe nënkryetarin. Kolegji elektoral mblidhet çdo katër vjet, disa javë pas ditës së zgjedhjeve, për të kryer detyrën.

LEXO EDHE:
Nga çështja e emigrantëve, te luftërat në botë, shtatë gjërat që Trump thotë se do të bëjë si president i SHBA

Si funksionon kolegji zgjedhor?

Numri i zgjedhësve nga secili shtet është në përputhje me madhësinë e popullsisë së tij. Secili shtet merr aq zgjedhës sa ka ligjvënës në Kongresin Amerikan. Kalifornia ka më shumë zgjedhës - 55 - ndërsa një pjesë e vogël shtetesh të populluara rrallë si Wyoming, Alaska dhe North Dakota (dhe Washington DC) kanë minimumin e tre. Janë gjithsej 538 zgjedhës, secili prej tyre përfaqëson një votë elektorale dhe një kandidat duhet të fitojë shumicën e votave, 270 ose më shumë - për të fituar presidencën.

Në përgjithësi, shtetet i japin të gjitha votat e kolegjit elektoral kujtdo që fiton shumicën e votuesve në shtet. Për shembull, nëse një kandidat fiton 50.1% të votave në Teksas, atyre u jepen të gjitha 38 votat elektorale të shtetit. Prandaj është e mundur që një kandidat të bëhet president pavarësisht se ka më pak vota në të gjithë vendin.

Ka vetëm dy shtete (Maine dhe Nebraska) që ndajnë votat e kolegjit elektoral sipas proporcionit të votave që secili kandidat merr.

Kjo është arsyeja pse kandidatët presidencialë synojnë "shtetet lëkundëse" specifike - shtetet ku votimi mund të shkojë në të dy anët - në vend që të përpiqen të fitojnë sa më shumë votues në të gjithë vendin.

A ka humbur një kandidat votën e publikut por prapëseprapë është bërë president?

Po. Në fakt, dy nga pesë zgjedhjet e fundit u fituan nga kandidatë që kishin më pak vota nga publiku i gjerë sesa rivalët e tyre. Në vitin 2016, Donald Trump kishte gati tre milion vota më pak se Hillary Clinton, por fitoi presidencën sepse kolegji zgjedhor i dha atij një shumicë. Në vitin 2000, George W Bush fitoi me 271 vota elektorale, megjithëse kandidati demokrat Al Gore fitoi votën popullore me më shumë se gjysmë milioni.

Edhe tre presidentë të tjerë janë zgjedhur pa fituar votën popullore, të gjithë në Shekullin 19: John Quincy Adams, Rutherford B Hayes dhe Benjamin Harrison.

Pse u zgjodh ky sistemi?

Kur kushtetuta amerikane ishte duke u hartuar në 1787, një votë popullore kombëtare për të zgjedhur një president ishte praktikisht e pamundur. Kjo për shkak të përmasave të vendit dhe vështirësive të komunikimit.

Lajmi kryesor: