In memoriam për Hasan Tahsinin⁄Rexhep Mejdani: Duhet të vendoset në panteonin kombëtar të diturisë

22 Prill 2021, 15:21

Në 210-vjetorin e lindjes dhe 140-vjetorin e ndarjes nga jeta të filozofit dhe veprimtarit Hasan Tahsini Akademia e Shkencave organizoi një veprimtari jubilare në nderim të tij.

Akademikët Rexhep Mejdani, Bashkim Kuçuku edhe Mimoza Hazifi nën moderimin e historianit Pëllumb Xhufi referuan për dimensionin e tij gjuhësor dhe lidhjen e ngushtë me Lëvizjen Nacional Shqiptare

“Hasan Tahsini besonte tek arsimi, dija e shkenca, tek gjuha e dituria si elementë kyç në zgjimin e një populli. Ushqyer nga ky besim, ai, së bashku me rilindës të tjerë shqiptarë, iu bashkua lëvizjes për ndërgjegjësim kulturor e politik, për zgjim e çlirim kombëtar, madje duke u bërë kështu dhe një nga “motorët e Rilindjes Kombëtare”. Ai, si një nga shqiptarët më të arsimuar dhe më të ditur, u vu në krye të lëvizjes për çështjen kombëtare, duke u bërë një nga nismëtarët e Shoqërisë Kulturore Shqiptare të Stambollit (1879) dhe ndër themeluesit e Lidhjes së Prizrenit (1878-1881). Siç u tha, ai ishte, po ashtu, një nga të parët që hartoi një alfabet për gjuhën shqipe. Vëllezërit Frashri apo atdhetarë të tjerë si J. Vreto, K. Kristoforidhi, etj., ishin jo vetëm nxënësit por edhe bashkëpunëtorët kryesore të tij.”, shprehet akademiku Rexhep Mejdani.

Ndonëse kurba e aktivitetit të tij intelektual kulmoi me emërimin në pozicionin e rektorit të parë të Universitetit të Stambollit. Pas një eksperimenti që Tahsini bëri u akuzua për magji dhe u largua nga kjo detyrë.