“15 ditë prilli” është romani i parë i Anisa Markarian, aktore, skenariste dhe shkrimtare e mirënjohur shqiptare. Krijimtarinë në letërsi e kinematografi Anisa e shpreh që në rininë e hershme.
Disa nga tregimet e saj të para u botuan në vëllimet Stina e gonxheve (përzgjedhje me proza nga autorë të rinj, Sh. B. Naim Frashëri, 1990) dhe Jetë tjetër (antologji me krijime nga autorë mjekë, Neraida 2001). Në vitin 1999 boton librin e parë, Sënduku i kujtimeve, përmbledhje tregimesh (Botime Çabej).
Në moshën 16-vjeçare interpreton rolin e Dhuratës në filmin Vajzat me kordele të kuqe, dy vjet më vonë fiton kupën e Festivalit të 4-t të Filmit Artistik Shqiptar si interpretuesja më e mirë në një rol kryesor femëror (roli i Zanës në filmin Në çdo stinë). Në dy filmat që pasuan, Pranvera s’erdhi vetëm (1988) dhe Ngjyrat e moshës (1990) është skenariste dhe interpretuese e personazhit kryesor.
Romani “15 ditë prilli” rrëfen mjeshtërisht ngjarje të një kohe që duket si e pakohë, por që i referohet qartë kohës së një sistemi totalitar, siç ishte Shqipëria e një të shkuare të afërt: nëpërmjet elementeve bashkëkohore përfshirë nga autorja vendngjarja mund të ishte Shqipëria, po edhe cilido vend tjetër i një kohe të përjetshme, ku e tashmja dhe e shkuara bashkëjetojnë e përsëriten fatalisht.
Romani shtillet si një kronikë ngjarjesh që ndodhin brenda 15 ditëve, ngjarje të ngritura mbi groteskun, të cilat me gjithë zymtinë e përgjithshme, të bëjnë të vesh buzën në gaz me notat e humorit që ka fund e krye. Situatat surreale të çojnë ndër mend romanet e realizmit magjik.
Personazhet kryesore të romanit: Ida, studentja e mjekësisë, ëndërrimtare dhe rebele, Vladi, shkrimtari më i rëndësishëm i vendit në kërkim të guximit për të qenë vetvetja, Teo, pacient i “Kosheres”, spitalit për sëmundje të papërcaktuara, dhe Bulëza, balerina e hajthme e tragjike, e shoqërojnë lexuesin në vende të trilluara, si Kosherja, Kalaja me Zyra apo Vargmalet e Urthit, por që jehojnë njëherësh të mirënjohura në kujtesën e lexuesit shqiptar.
“15 ditë prilli” është një roman i fortë që të mbërthen që në faqet e para e të lë brenda vetes pikëpyetje të rëndësishme për mënyrën si e kemi jetuar të shkuarën e si po e projektojmë të ardhmen.
Stili i mprehtë i autores, me shqipen aq të pasur e karakteristike të saj, të fut në një botë e cila të shfaqet përpara syve sikur një film.
