Me datë 23 shkurt 2016, mbas dite, nga nji telefonatë e shokut tim të fëmijërisë, Sokolit, me të cilin u rritëm në kampin e internimit të Gradishtës, mora lajmin e hidhur që babai i tij, Fatbardh Abaz Kupi, ose xhaxh Bardhi, siç i drejtoheshim ne në fëmijëri, kishte ndërruar jetë. Nuk e di, por për momentin u shtanga, më kapi nji trishtim i kuptueshëm dhe m’u rikujtua ajo skena e tmerrshme e arrestimit të dytë, të xhaxh Bardhit.
Një skenë, që kurrë nuk më del nga mendja; sidomos mënyra e të ecurit me pranga në duar e xhaxh Bardhit, ditën e arrestimit! Krejt i qetë, tepër kryenaltë, me një figurë e hapa gjithë dinjitet. A’thua po i bënin ndonjë nderim apo dekorim, ndërkohë ende pa u bërë gjyqi, dihej se do e dërgonin në burgjet e llahtarshme të komunizmit!
Ky gjest dinjiteti njerëzor, për njerëzit që nuk kanë shumë dijeni se çfarë ka qenë komunizmi, duket si një akt personal, por në fakt, nuk ishte thjesht një qëndrim personal i një burri trim e krenar. Xhaxh Bardhi, kishte nji familje, të cilës fatkeqësisht po i kthente shpinën! Ai po braktiste tashmë 4 fëmijët e tij të parritur, Lisën, Sokolin, Jonën e Buçin si dhe bashkëshorten fisnike, teta Lirien, e cila gjithashtu është larguar para pak kohësh prej kësaj bote!
Fati i fëmijëve, grave e familjarëve, ishin sprova dhe tortura më e tmerrshme për ata burra, të cilëve u ra pjesa e mundimshme, e përballimit të dhunës dhe padrejtësisë së komunizmit! Sepse komunizmi, nuk dënonte persona, por dënonte familje, fise, madje edhe krahina të tëra!
Ajo skenë e arrestimit të xhaxh Bardhit, ishte shfaqur bukur shpesh nëpër sektorët e internimeve, në atë kapërcyell të viteve ’70-’80-të, me burrat e klasës sonë, të cilët arrestoheshin në seri, me të njëjtën akuzë: – për agjitacion e propagandë.
Skenarët e arrestimeve ishin të njëjtë dhe synonin terrorizimin e gjithë klasës sonë, si dhe ngulitjen e psikozës te të gjithë të rinjtë e asaj kohe, se shpejt, do t’u vinte radha edhe atyre. Kemi fakte dhe dëshmi, pa fund, të këtij skenari, që synonte të prodhonte fajtorë të pafajshëm, me qëllim dënimin e viktimës së radhës.
Dhe nën atë torturë psikike, gjeste të tilla kurajoze, si qëndrimi i xhaxh Bardhit para xhelatëve të Sigurimit, ishin si një dritë orientuese për sytë, mendjet dhe zemrat tona. Ai qëndrim, ishte si një mesazh i qartë se komunizmi, sado të mundohej, nuk mund të na nëpërkëmbte dinjitetin si njerëz!
Vetëdija për origjinën, krenaria për patriotizmin e të parëve tanë dhe shpërfillja e frikës përballë sadizmit komunist, ishin praktikisht një formë e kundërshtimit të regjimit, të cilën ata e ndienin dhe kuptonin fare mirë.
Zyrtarët e ndryshëm komunistë përmendnin shpesh herë atë shprehjen: “nuk vjen më koha juaj”, a’thua se kërkonin të bindnin veten për frikën që u shkaktonte ajo ditë. E pikërisht, qëndrimet dinjitoze të prindërve tanë, sfidat si ajo e xhaxh Bardhit, që ende i kam para syve, ishin një burim force dhe ngushëllimi për mua dhe gjithë të rinjtë, e djemtë e brezit tim.
Nga ana tjetër, duke kujtuar atë ditë, përtej trishtimit dhe keqardhjes për lajmin e ndarjes përgjithmonë me njeriun tonë të dashur, u ndjeva disi i çliruar e i lehtësuar, nga fakti që Bardh Kupi, ka qenë dhe do të mbahet mend si një ikonë e qëndresës dhe e dinjitetit, përballë dhunës së shkaktuar nga sistemi sllavo-komunist.
Pikërisht, kjo forcë morale, që ai ka demonstruar ndaj veglave qorre të sistemit, na bëjnë krenarë sot e, sa të jetë jeta, se pavarësisht vuajtjes, gati gjysëm-shekullore, emri i xhaxh Bardhit, do të jetë i shkruar gjithmonë me germa të arta në librin e nderit të këtij kombi. Figura e tij, ishte në harmoni të plotë me emrin, i pastër dhe i bardhë si kristal, pavarësisht helmit, llumit e dhunës së pandërprerë me anë burgjesh, internimesh e përndjekjesh të pareshtura.
Me këtë rast, më lejoni të përshkruaj fare shkurt, disa momente kulmore në pikëpamjen time, nga jeta e këtij burri, prindi e antikomunisti të pamposhtur!
Së pari, Fatbardh Abaz Kupi, është “ilustrim manuali”, se si nji sistem, do të sterroste për 45 vjet, duke e persekutuar në mënyrë konstante dhe të pa mëshirshme të birin, për shkak të të atit! Pa bërë asnjë faj, pa asnjë shkelje ligji, pa asgjë me të cilën mund të dënohej dikush. Thjesht, një farë “trashëgimi” të dënimit! Paradoksi më i madh, qëndron në faktin se, i ati, ishte arkitekti i rezistencës së parë kombëtare, institucionale të 7 prillit 1939, ndaj pushtimit fashist italian.
Pikërisht këtu nis dhe odiseja e vuajtjeve të Bardhit, të cilat fatkeqësisht, nuk do t’i ndaheshin, deri në rënien e Murit të Berlinit. Bardhi, jo vetëm që nuk do ta jepte veten, për vuajtjet e tij, të cilat do vazhdonin zinxhir, duke filluar me internimin prej fashizmit, në Himarë dhe më vonë në Itali e, deri tek internimi i fundit, në Gradishtë, por nuk kishte as më të voglin pendim.
Se dyti, me instalimin e diktaturës sllavo-komuniste, do të niste edhe kalvari i vuajtjeve të papërshkrueshme të tij, duke provuar burgun e parë, duke vazhduar me internimin në Tepelenë, Berat, Kuç, Porto Palermo, Çorovodë, Savër, Gjazë, Grabian, Gradishtë…! Më tej, me burgun e dytë, në Ballsh e Qafë Bari, ku ai do të shprehej: “gjithçka e kam bërë me vetëdije, se ia vlen të vuaj, për një babë hero”!
D.m.th., ishte nder që po vuante për babën e tij, emri i të cilit, i jepte frymëzim, forcë, shpresë, kurajo, vetëbesim për të përballuar gjithçka, pavarësisht vështirësive. Ne fakt, kjo është një nga karakteristikat më të spikatura të Bardhit: – gatishmëria për vetësakrifikim, për hir të emrit të të atit, të cilin e kishte idhull!
Së treti, Fatbardhi, përveç personalitetit të papërkulshëm që rrezatonte dhe krenarisë së të qenit bir i Abaz Kupit, nji arsye tjetër qe do të forconte karakterin të tij, ishte edhe betimi që i kishte bërë babës, për t’u kujdesur për nënën dhe motrat e tij, e për të mos i lënë kurrë vetëm!
Porosi që ai e konsideroi të shenjtë dhe që e kreu përsosmërish, bash si djalë hallalli! Fati nuk i buzëqeshi ta takonte të atin, që t’ia thonte gojarisht: “Babë, porosinë ta kam kry”! dhe ky ishte nji peng për Bardhin, sa ishte në këtë botë! Dashtë i madhi Zot dhe i bashkon në atë dynja me njëri-tjetrin…!
Së katërti, dëshiroj të kujtoj se, kam pasë fatin të takohem e bisedoj shpesh me Bardhin, sidomos mbas viteve ’90-të. Kujtoj se, ai ishte i zhgënjyer me rrjedhën e ngjarjeve politike në Shqipëri, e sidomos, me fatin e së djathtës së vërtetë. E kishte brengë faktin që, klasa jonë, nuk arriti ta gjejë vetveten në këto 25 vite vorbullash politike.
Me atë urtësinë dhe qetësinë e tij, të jashtëzakonshme dhe me forcën e argumentit, përherë na nxiste ne të rinjve, për të qenë më aktivë në drejtim të forcimit të së djathtës. Gjithashtu, jetonte me problemet e Kosovës, dhe në optikën e tij, ajo nuk kishte dallim nga pjesa “zyrtare” e shtetit shqiptar.
Së fundi, Fatbardh Kupi, ishte i pa shok, për sa i përket thjeshtësisë. Ai i urrente njerëzit, që vuanin prej delirit të madhështisë. Ai ishte nji njeri i përkryer e, me zemër të madhe. Atë, kurrë nuk e dëgjoje të fliste për veten, apo të ankohej, pavarësisht se, kishte kalu vuajtje të tmerrshme. Ai do të mbahet mend, si njeriu model, për sa i përket qëndresës, urtësisë e bujarisë dhe pa frikë e them, që është mishërimi më i plotë i fisnikërisë shqiptare.
Ngushëllimet më të sinqerta familjes për humbjen e njeriut të tyre të dashtun e të shtrenjtë! Ngushëllimet më të sinqerta bashkëvuajtësve të burgjeve dhe të internimeve për humbjen e vëllait e mikut të paharrueshëm! Ngushëllimet më të sinqerta Legalistëve për humbjen e nji bashkë idealisti të devotshëm! Ngushëllimet më të sinqerta dashamirëve dhe miqve për humbjen e njeriut model! I përjetshëm qoftë kujtimi i tij!/Memorie.al
Lajme të tjera
-
'Dosja K'/ Zhivko Petroviç, 17-vjeçari i arratisur në Kosovë, si ra në kurthin e Sigurimit
15 Tetor, 21:06
-
Zhvarrimi i Enver Hoxhës dhe konfliktet me Berishën! Arben Manaj në Esencë-Report Tv
27 Shtator, 21:13
-
Ngjarja e panjohur që çuditi DASH: Në qershorin e ’87-ës, kur autoritetet shqiptare shpëtuan nga mbytja një jaht amerikan me 4 persona në bord dhe i lanë të lirë, Uashingtoni…
23 Shtator, 20:53
-
Alban Daci: Shqipëria s'ka pas fashizëm, por vetëm komunizëm!
18 Shtator, 09:33
-
Historia e panjohur, e aristokrates më të famshme në Shqipëri: Sapo hyri në lokalin ‘Flora’, Enver Hoxha iu afrua dhe pasi shkëmbyen përshëndetjet, ai zgjati duart dhe i kapi…
24 Gusht, 13:22
-
'Kur mirditasit i kishin propozue me e përcjellë jashtë atdheut, për mos me ra në dorë të komunistëve, Imzot Gjini ishte përgjegjë…”/ Historia tragjike e Ipeshkvit të Shkodrës, që u pushkatua në 8 mars ‘48
12 Gusht, 07:50
-
Dëshmia: Ditën që vdiq Musine Kokalari në banesën e saj në Rrëshen unë gjeta të shkruara me dorën e saj…
25 Korrik, 20:57
-
Me përgjues në hotele dhe spiunë në rrugë, si survejoheshin turistët në periudhën komuniste! Zbulohen dokumente të reja në ekspozitën e çelur në Durrës
25 Korrik, 15:54
-
Incidenti i Hotel Dajtit ku u përfshi Sokoli, djali i dytë i Enver Hoxhës! Shkrimi i ‘New York Times’, për incidentin e 15 majit 1990
10 Qershor, 07:06
-
'Sekretarët e komunizmit në Kuvend' Maxhoranca e PD debat për dosjet dhe Sali Berishën! ISKK: Mbyllim eidentimin e viktimave të regjimit komunist
30 Maj, 12:44 -
Dëshmia e ushtarëve për vrasjen e vëllait të këngëtares së famshme në 1990: Ne e qëlluam me breshëri dhe ai u rrëzua duke thënë: ‘O ushtar, më vrave’! Kurse dy të tjerët....
30 Maj, 11:30
-
‘Shkodranët vuajnë, por s'ankohen se janë patriotë, megjithëkëtë Shkodrën s'duhet ta neveritim në duart e fatit…'/ Reportazhi 'banal' i publicistit të famshëm
28 Maj, 07:44
