Fjala e plotë/ Ministrja e Jashtme në OKB: Të vazhdojmë të themi të vërtetën për mizoritë e Rusisë në Ukrainë

*Fjala e plotë e ministres së jashtme, Olta Xhaçka në OKB

Ndërsa agresioni rus kundër Ukrainës ka hyrë në muajin e tretë, ne vazhdojmë të shohim raporte për granatimet e objektivave civile, mjediseve urbane dhe infrastrukturës civile që shkaktojnë dëme maksimale. Miliona refugjatë tashmë janë larguar, ndërkohë që një numër edhe më i madh i personave të zhvendosur brenda vendit po trondit vendin dhe të gjithë rajonin.

Nga imazhet e njerëzve të ekzekutuar në mënyrë të përmbledhur në Bucha deri te mbetjet e teatrit të bombarduar të Mariupolit ku humbën jetën qindra refugjatë civilë, ose varret masive të zbuluara rreth Kievit, lufta e zgjedhur e Rusisë ka shkaktuar vuajtje të pamasë mbi popullatën civile. Ka shumë vende që janë mbledhur në mbështetje të Ukrainës, qoftë me pajisje ushtarake për ta ndihmuar atë të mbrohet; përmes ndihmës humanitare, ose hapjes së shtëpive të tyre për të mirëpritur refugjatët.

Por ka edhe një mbështetje tjetër të rëndësishme të një natyre tjetër, mbështetja politike për Ukrainën në arenën ndërkombëtare. Përballë këtij agresioni të paprecedentë të shoqëruar nga makineria ruse e propagandës dhe gënjeshtrës që synojnë të shtrembërojnë realitetin në terren si dhe të japin një narrativë të rreme për luftën e tyre të pajustifikueshme, ne duhet të flasim, të vazhdojmë të themi të vërtetën dhe të mobilizojmë mbështetje. për mbledhjen dhe dokumentimin e fakteve mbi mizoritë e kryera në Ukrainë.

Autorët e këtyre krimeve duhet të jenë dhe do të mbajnë përgjegjësi. Ne jemi të inkurajuar nga uniteti i qëllimit që është shfaqur në lidhje me dokumentacionin e krimeve të kryera në Ukrainë. Të gjithë jemi dakord për rëndësinë e sigurimit që kushdo që është përgjegjës për mizoritë në Ukrainë të mbahet përgjegjës në përputhje me sundimin e ligjit. Ky është qëllimi kryesor i këtij takimi Arria-formula të organizuar nga Shqipëria dhe Franca në bashkëpunim me Ukrainën. Ky takim do të bashkojë Shtetet Anëtare dhe aktorët kryesorë të përfshirë në dokumentimin e krimeve të kryera në Ukrainë për të identifikuar se si mund të mbështeten dhe koordinohen përpjekje të tilla në mënyrë që të sigurohet hetimi dhe ndjekja efektive e atyre që janë përgjegjës për mizoritë.

Dëshiroj të bëj një nderim edhe për gazetarët e pavarur profesioniste investigative, punën e kolegëve tuaj në terren që po punojnë në kushte shumë të vështira dhe sfiduese, duke vënë në rrezik jetën e tyre për të thënë të vërtetën, për të treguar historinë e kësaj të pakuptimtë. lufte. Ishin fotot dhe raportet e tmerrshme që dolën nga qytetet afër Kievit që shkaktuan neveri globale si prova e parë e asaj që përbën dhunë sistematike të përhapur kundër civilëve, tipike për krimet mizore.

Është thelbësore që të gjitha krimet e tilla të dokumentohen plotësisht dhe të përdoren përfundimisht në një gjykatë. Kjo ngjarje do të kërkojë të mobilizojë të gjitha përpjekjet, duke përfshirë ICC, Komisionin Hetimor të HRC për Ukrainën, si dhe Shoqërinë Civile dhe Përgjegjshmërinë e GoF në Ukrainë për të siguruar ndarjen e njohurive ndërmjet mekanizmave të llogaridhënies, shteteve anëtare të OKB-së përmes ndjekjeve penale kombëtare në shtetet me juridiksioni universal mbi krimet e mizorive ose juridiksioni mbi krimin e agresionit dhe shoqëria civile.

Drejtësia dhe llogaridhënia duhet të mbizotërojë, për Ukrainën dhe ukrainasit, por edhe për të gjithë komunitetin ndërkombëtar, në mënyrë që të rivendoset besimi në multilateralizmin dhe ligjin ndërkombëtar që u shkatërrua nga lufta e zgjedhur e Rusisë. Faleminderit!

***
Të nderuar kolegë, Dëshiroj të falënderoj të gjithë parafolësit për informacionin që ata ndanë me ne. Është shumë e dhimbshme të dëgjosh, por është e rëndësishme që e gjithë bota të dëgjojë atë çfarë po ndodh në Ukrainë jo vetëm nga politikanë apo shtetet përkatëse, por nga zëra të fuqishëm për çështjet e të drejtave të njeriut. Nga zëra që njerëzit në mbarë botën i njohin, i pranojnë dhe i vlerësojnë si zëra që flasin të vërtetën në mbrojtje të të drejtave të njeriut, nën kauzën e paqes dhe drejtësisë.

Është pikërisht për këtë arsye që i jam shumë mirënjohëse Komisionerit të Lartë për të Drejtat e Njeriut për përmbledhjen. Për këtë arsye i jam shumë mirënjohëse Prokurorit të GJNP-së. Për këtë arsye i jam mirënjohëse nga zemra znj. AmaL Clooney dhe znj. Ida Sawyer për kontributin e tyre në këtë sesion.

Por, më lejoni të falënderoj gjithashtu Prokuroren e Përgjithshme të Ukrainës për punën e saj heroike në kushte jashtëzakonisht të vështira duke hapur dhe dokumentuar çështje për më shumë se 8000 mijë raste të krimeve të kryera nga ushtria ruse gjatë agresionit të saj të paligjshëm kundër Ukrainës.

Unë vij nga Ballkani Perëndimor. Një rajon që deri më 24 shkurt 2022 cilësohej si teatri i luftës së fundit në Evropë. Skenat e gjakderdhjes dhe shkatërrimit që ne shohim në pamjet që vijnë nga Ukraina, godasin shumë më ndryshe dikënd për të cilin lufta dhe krimet e luftës nuk janë gjëra për të cilat lexoni në librat e historisë, por kujtime nga disa dekada më parë. Në vitin 1999 vendim im strehoi qindra familje që kishin ikur nga lufta brutale dhe fushata e spastrimit etnik në  Kosovë. Thellë në memorien time nga ajo kohë ka mbetur ajo ndjenja e pafuqisë për të ndaluar atë që po ndodhte duke besuar fort se kushdo që po i kryente ato krime të tmerrshme duhej të paguante.

Kjo ndjenjë u rizgjua tek unë dhe tek shumë njerëz në Shqipëri dhe në mbarë botën, kur nga Ukraina u shfaqën imazhet e tmerrshme , ku krime të tilla  po kryheshin para syve tanë kundër njerëzve të pafajshëm, në një vend që nuk kishte bërë asgjë për të provokuar sulmin kundër tij. Natyrisht, jo vetëm për shkak të historisë së fundit të Ballkanit Perëndimor, Shqipëria u bë një nga 48 vendet që ia referuan situatën në Ukrainë Prokurorit të Përgjithshëm të GJNP-së vetëm pak ditë pas fillimit të konfliktit. Dhe kjo nuk ndodhi për shkak të kujtimeve të dhimbshme të viteve 1990, që Shqipëria të bëhej një nga themeluesit e këtij Grupi Miqësie për Llogaridhënie.

E bëmë sepse besojmë se bota ka detyrimin të bëjë më të mirën për t'i ofruar drejtësi popullit ukrainas. E bëmë sepse pavarësisht përsëritjeve të dhimbshme të situatave të tilla tragjike në historinë tonë të fundit, bota ende nuk ka një mënyrë më të mirë, më efikase për të siguruar që krime të tilla të mos ndodhin më, ku shkaktarët duhet të mbajnë përgjegjësi.

Por ka edhe një arsye tjetër pse ne e bëmë atë, e cila është veçanërisht prekëse në rastin e luftës së paligjshme të agresionit rus kundër Ukrainës. Sepse Rusia është një anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, një vend që supozohet të jetë një nga mbrojtësit e sistemit të bazuar në rregulla ndërkombëtare dhe për këtë arsye është e pajisur me të drejtën e vetos, por papritmas u kthye në  mashtruese. Një i ashtuquajtur mbrojtës i sistemit, ka nisur një luftë kundër një fqinji, duke kryer krime të paimagjinueshme në këtë proces, pse? Jo sepse u sulmua, jo sepse u kërcënua, por sepse zgjodhi. Ajo nuk është ndalur, edhe kur Asambleja e Përgjithshme e kësaj Organizate e dënoi në masë luftën e saj duke I kërkuar ta ndalonte atë.

Në çfarë bote do të jetonim nëse nuk bashkohemi përballë kësaj? Çfarë lloj mesazhi do t'i dërgonim çdo diktatori aspirant dhe çdo regjimi që për arsye zgjedhjeje vendos se nuk është i kënaqur me kufijtë, me hapësirën gjeopolitike apo me burimet e tij? Është gjithashtu për këtë arsye pse Rusia duhet të mbajë përgjegjësi. Dhe kjo është diçka që i detyrohemi edhe popullit ukrainas, të cilët në këtë luftë po luftojnë jo vetëm për tokën dhe vendin e tyre, por edhe për ne, për paqen, sigurinë dhe stabilitetin dhe për të ardhmen e të gjithëve ne.

Llogaridhënia ka të bëjë me mbrojtjen e themeleve të sistemit tonë, parimeve të Kartës së OKB-së, vlerave tona të përbashkëta dhe përgjegjësisë sonë të përbashkët. Ne nuk mund ta parandalonim këtë konflikt, por nuk duhet të  dështojmë që pergjegjesit të japin llogari.

 

B.K./Shqiptarja.com

TAG:
• rusia sulmon ukrainen
• OKB
• olta xhaçka