Një komitet i Kongresit të Shteteve të Bashkuara ka mbështetur teorinë se pandemia e COVID-19 mund të jetë shkaktuar nga një rrjedhje laboratorike. Raporti prej 520 faqesh, i përgatitur pas dy vitesh hetime, shqyrtoi reagimin e nivelit federal dhe shtetëror ndaj pandemisë, origjinën e saj dhe përpjekjet për vaksinim.
“Kjo punë do të ndihmojë Shtetet e Bashkuara dhe botën të parashikojnë, të përgatiten, të mbrohen dhe, me shpresë, të parandalojnë pandeminë e ardhshme,” tha Brad Wenstrup, kryetari republikan i komitetit, në një letër drejtuar Kongresit.
Raporti nxjerr në pah se Instituti Kombëtar i Shëndetësisë (NIH) i SHBA-së ka financuar kërkime të diskutueshme për “fitimin e funksionit” – të cilat synojnë përmirësimin e viruseve për të gjetur mënyra për t’i luftuar ato – në Institutin e Virologjisë në Wuhan të Kinës, përpara shpërthimit të pandemisë.
Rastet e para të COVID-19 u identifikuan në Wuhan, në provincën Hubei, në dhjetor 2019, dhe besohet se ky qytet ishte epiqendra e virusit.
Virusi u përhap shpejt në të gjithë botën, duke shkaktuar më shumë se 7 milionë viktima dhe duke tronditur ekonominë globale, ndërsa vendet mbyllën kufijtë dhe zbatuan izolime të gjera.
Megjithëse agjencitë federale të SHBA-së, Organizata Botërore e Shëndetësisë dhe shkencëtarët anembanë botës kanë punuar për të përcaktuar origjinën e COVID-19, ende nuk ka një konsensus përfundimtar.
Shumë studiues besojnë se virusi ka një origjinë zoonotike – duke kaluar nga kafshët te njerëzit – dhe mund të jetë transmetuar në një treg të lagësht në Wuhan. Megjithatë, Departamenti i Energjisë i SHBA-së, në një raport inteligjence vitin e kaluar, vlerësoi me “besim të ulët” se virusi mund të ketë dalë nga një laborator. FBI gjithashtu arriti në një përfundim të ngjashëm në vitin 2021, duke deklaruar me “besim të moderuar” se shpërthimi mund të ishte rezultat i një incidenti laboratorik.
Komiteti i Kongresit u bind nga teoria e rrjedhjes laboratorike pasi zhvilloi 25 takime, më shumë se 30 intervista dhe shqyrtoi mbi një milion faqe dokumente gjatë dy viteve. Si pjesë e hetimit, republikanët organizuan dy ditë intervista me Dr. Anthony Fauci, i cili udhëhoqi komunikimin publik në fazat e hershme të pandemisë. Fauci ka qenë objekt kritikash dhe teorish konspirative, pasi akuzohet se ka miratuar financimin e kërkimeve në Kinë që disa besojnë se çuan në krijimin e SARS-CoV-2, virusit që shkakton COVID-19.
Fauci, i cili doli në pension në dhjetor 2022 pas 54 vitesh në NIH dhe tani jeton me mbrojtje sigurie për shkak të kërcënimeve për vdekje ndaj familjes së tij, tha gjatë një seance dëgjimore publike se ishte “molekularisht e pamundur” që viruset e studiuara në Wuhan të shndërroheshin në virusin që shkaktoi pandeminë.
“E kam bërë të qartë disa herë se ideja e një rrjedhjeje laboratorike nuk është domosdoshmërisht një teori konspirative,” tha ai. “Por teoritë e shtrembëruara, sikurse pretendimi se isha pjesë e CIA-s për të fshehur origjinën laboratorike, janë teori konspirative.”
Raporti gjithashtu përfundoi se izolimet e gjera “bënë më shumë dëm sesa dobi” dhe se urdhrat për përdorimin e maskave ishin “të paefektshëm” në parandalimin e përhapjes së COVID-19, ndryshe nga disa studime që tregojnë se mbajtja e maskave reduktoi përhapjen.
Megjithatë, komiteti vlerësoi se kufizimet e udhëtimeve ndihmuan në shpëtimin e jetëve. Projekti “Operation Warp Speed” i administratës Trump për zhvillimin e vaksinave u konsiderua “një sukses i jashtëzakonshëm”, ndërsa u theksua se mbyllja e shkollave do të ketë pasoja afatgjata për fëmijët në SHBA./ Al Jazeera