Miratohet ‘Paketa e Maleve’/ Kriteret për blerjen me 1 € të tokës shtetërore! 500 subjekte që investojnë përjashtohen nga 4 taksa për 10 vite

TIRANE- Qeveria shqiptare miratoi më 9 janar 2025 pr/ligjin e ri, të quajtur "Paketa e Maleve", i cili synon nxitjen e zhvillimit të qëndrueshëm ekonomik në zonat malore të vendit. Ky projektligj, i lancuar nga Kryeministri Edi Rama pak muaj më parë parashikon kriteret e kalimit të pronësisë shtetërore tek private kundrejt blerjes me një tarifë simbolike prej 1 euro.

Pr/ligji parashikon mes poseduesit jo pronar dhe qeverisë firmosjen e një kontrate shitjeje me kusht sipas të cilit  pronari merr çertifikatën e pronësisë vetëm pasi realizon ndërtimin e planifikuar. Synohet përdorimi i tokës qoftë ‘pyll”, “kullotë” livadh për investime që zhvillojnë zonën.

Pr/ligji përcakton kriteret si  lehtësitë fiskale dhe tatimore që ofrohen për subjektet që përfitojnë pronësinë mbi sipërfaqet sipas këtij ligji dhe realizojnë projektet e deklaruara për një periudhë 10 vjeçare. Por, për të përfituar këto lehtësira p/ligji ka vendosur një tavan: 500 subjekte

Qëllimi i ligjit
Sipas nenit të parë, qëllimi i ligjit është të mbështesë rimëkëmbjen ekonomike dhe sociale të zonave malore duke:
- Tërhequr investime për zhvillim të qëndrueshëm ekonomik.
- Promovuar shfrytëzimin me eficiencë të burimeve natyrore dhe mbrojtjen e ekosistemeve.
- Përmirësuar kushtet e jetesës dhe krijuar vende pune.
- Mbështetur kalimin e pronësisë së pasurive shtetërore të përdorura nga privatët pa titull pronësie.

Pr/ligji parashikon kalimin e pronësisë mbi pasuritë shtetërore në këto zona, të poseduara pa titull pronësie prej subjekteve private, në funksion të zhvillimit të tyre, për ushtrimin e aktiviteteve ekonomike

Si do të funksionojë?
Ligji përcakton procedura specifike për shpalljen e zonave malore si "zona prioritare zhvillimi". Pas shpalljes, individët ose subjektet që zotërojnë pasuri shtetërore në këto zona pa titull pronësie mund të aplikojnë për njohjen si "posedues jopronarë". Këta posedues mund të blejnë pasurinë me një tarifë simbolike prej 1 euro, duke synuar t'i përdorin për investime që zhvillojnë zonën.

Cilat zona shpallen prioritare për zhvillim?
Për t'u shpallur një zonë si prioritare për zhvillim, duhet të argumentohet potenciali i saj ekonomik, industrial apo turistik. Për të përfituar si posedues, subjektet duhet të plotësojnë disa kritere, si:

-Posedim i vazhdueshëm mbi pasurinë e paluajtshme shtetërore për të paktën 10 vjet, duke e përdorur atë sikur të ishte ai pronari i saj.
-Pasuria të jetë shtetërore dhe jo publike e patjetërsueshme.
-Mosprani e të drejtave reale të palëve të treta mbi pronën.

“Subjekti paraqet dokumentacion provues ose që përcjell informacion për këtë posedim, nëse ka të tillë. Mungesa e dokumentacionit nuk pengon procedurën administrative për njohjen e tij si “posedues jopronar” dhe merret i mirëqenë deklarimi i subjektit për sa kohë nuk paraqiten prova nga të tretët për të kundërtën gjatë afishimit publik dhe procedurave të përcaktuara në këtë ligj. Për qëllime të këtij ligji, do të konsiderohen posedues  jopronarë edhe ata persona fizikë që nuk e përdorin pasurinë, por vërtetojnë lidhjen e tyre me pasurinë, për të cilën nuk janë pajisur me titull pronësie, sipas legjislacionit në fuqi dhe kërkojnë ta zhvillojnë atë nëpërmjet një investimi” thuhet në pikën ç të nenit 3 të këtij pr/ligji

Si përcaktohet zona e zhvillimit?
Ministri përgjegjës për pushtetin vendor, me kërkesë të argumentuar të bashkisë kompetente, i propozon Këshillit të Ministrave shpalljen e territorit të bashkisë apo të pjesës malore të atij territori si zonë zhvillimi

Agjencia Shtetërore e Kadastrës fillon menjëherë procedurën e regjistrimit fillestar të zonave kadastrale, që përfshihen në zonën për zhvillim. Kur zona i është nënshtruar më parë regjistrimit fillestar, nëse është e nevojshme, ASHK-ja kryen procedurat për përmirësimin e regjistrit të pasurive të paluajtshme, sipas të njëjtit legjislacion.

Rregullat dhe dokumentacioni për këtë proces do të përcaktohet brenda 6 muajve nga hyrja në fuqi e këtij projektligji.

Procedurat/ Si bëhesh posedues jopronarë
Pasi një zonë shpallet si e përshtatshme për zhvillim, aplikimet nga poseduesit shqyrtohen nga bashkia përkatëse. Aplikanti paraqet kërkesën pranë njësisë së vetëqeverisjes vendore për njohjen si posedues jopronarë, të shoqëruar me plan rilevimi të sipërfaqes së poseduar, të hartuar nga një ekspert gjeodet i licencuar. Nëse subjekti disponon dokumentacion provues të posedimit apo që përmban informacion për të, ia bashkëlidh atë kërkesës.

Ky proces përfshin verifikime të gjendjes juridike dhe posedimit të pasurisë, me mbështetje nga institucionet përkatëse si Agjencia Shtetërore e Kadastrës (ASHK) dhe Agjencia e Trajtimit të Pronave.

Në rast se mbi një pronë ka pretendime nga palë të treta, bashkia i jep përparësi poseduesve që përmbushin kriteret e përcaktuara nga ligji. Nëse disa kushte nuk plotësohen, poseduesi mund të vazhdojë procedurën për pjesën e mbetur të pronës.

CIlat janë kriteret e pronës?
-Të jetë pasuri shtetërore.
-Të mos jetë pronë publike e patjetërsueshme. Në kuptim të këtij ligji dhe të ligjit nr.8743, datë 22.2.2001, të ndryshuar, llojet e pasurisë “pyll”, “kullotë” “livadh” nuk janë të patjetërsueshme dhe mund t’u nënshtrohen procedurave të kalimit të pronësisë sipas këtij ligji

-Nuk i shërben operacionalitetit të Forcave të Armatosura
-Të mos rëndojnë mbi të të drejta reale të të tretëve
-Të mos jetë objekt i procedurave të fitimit të pronësisë sipas ligjit nr.20/2020
-Të mos jetë marrë për të vendimi i kthimit ose i kompensimit fizik ish-pronarëve

Kush kryen verifikimet e pronës?
Pas verifikimeve Bashkia afishon publikisht për 45 ditë listën e subjekteve me sipërfaqet respektive, përshkrimin e vendndodhjes së tyre dhe shoqërohet nga planet e rilevimit përkatëse. Nëse ka pretendime nga palë të treta bashkia nis verifikimet, informon kërkuesin për pretendimet dhe ndiqen hapat e tjerë procedurialë.

Pas përfundimit të afishimit bashkia harton lista e subjekteve që kërkojnë të njihen si “posedues jopronarë” dhe plan rilevimet e sipërfaqeve përkatëse, e miratohen në këshillin bashkiak brenda 30 ditëve. Më pas I drejtohen Kadastrës për pasqyrimin e poseduesit jopronar në kartelën e secilës prej pasurive.

Si merret leja për zhvillim?
Poseduesi jopronar mund të paraqesë një kërkesë pranë Agjencisë së Zhvillimit të Territorit për të marrë leje zhvillimi mbi të gjithë ose një pjesë të sipërfaqes që ai posedon.
-Kushti për pasjen e titullit të pronësisë nuk është pengesë për miratimin e lejes së zhvillimit.
-Autoritetet shqyrtojnë kërkesën bazuar në projektin paraprak të veprës që poseduesi apo investitori synon të ndërtojë.
-Leja e zhvillimit jepet nga Këshilli Kombëtar i Territorit dhe Ujit (KKTU)
-Nëse poseduesi jopronar merr leje zhvillimi vetëm për një pjesë të sipërfaqes, ai ka të drejtë të aplikojë për leje të tjera për pjesët e mbetura

Çfarë është kontrata me kusht? 
Blen tokën 1 euro, çertifikatën e merr pasi realizon ndërtimin

Në kuadër të projektligjit është përfshirë dispozita për lidhjen e një kontrate shitjeje me kusht midis ministrisë përgjegjëse për Ekonominë dhe poseduesve jopronarë me vlerën simbolike prej 1 (një) euro.
Kushti i kontratës është marrja e çertifikatës së përdorimit nga poseduesi jopronar, pas realizimit të ndërtimit të planifikuar.
Poseduesi duhet të përmbushë detyrimet e kontratës, përfshirë fillimin e ndërtimit brenda 3 vitee, për të garantuar kalimin e pronësisë.
Ministria ka të drejtë të zgjidhë kontratën në mënyrë të njëanshme nëse, brenda 3 vjetëve nga lidhja e saj, nuk kanë nisur ende punimet për ndërtimin e veprës së planifikuar.

 Në rast zgjidhjeje të kontratës, ky fakt pasqyrohet në regjistrin e pasurive të paluajtshme, duke rikthyer sipërfaqen në pronësi shtetërore. Kalimi i pronësisë mbi sipërfaqen bëhet efektiv vetëm pasi të jetë plotësuar kushti i kontratës.

Sa afat ka leja e ndërtimit?
2 vjeçare - Pronari (ose poseduesi që ka lidhur kontratë me kusht) dhe investitori që ka një marrëveshje me të kanë të drejtë të aplikojnë për leje ndërtimi. Aplikimi bëhet për sipërfaqen që përfshihet në kontratë.

Leja e ndërtimit miratohet nga Këshilli Kombëtar i Territorit dhe Ujit (KKTU).

Autoriteti kompetent për kontrollin e zhvillimit të territorit monitoron zbatimin e kushteve të lejes së ndërtimit.

Nëse punimet nuk fillojnë brenda 2 viteve nga data e miratimit të lejes së ndërtimit, kjo leje: Humbet automatikisht vlefshmërinë e saj. Në këtë rast, duhet të rifillojnë procedurat për marrjen e një lejeje të re.

500 subjekte 10 vite lehtësirat fiskale e tatimore

Neni 15 përcakton lehtësitë fiskale dhe tatimore që ofrohen për subjektet që përfitojnë pronësinë mbi sipërfaqet sipas këtij ligji dhe realizojnë projektet e deklaruara.

Lehtësitë mund të përfitohen nga jo më shumë se 500 subjekte që kanë fituar pronësinë mbi sipërfaqet në zonën përkatëse.

Në rast se numri i kërkesave për kalimin e pronësisë tejkalon 500, përfitimi i lehtësive bazohet në momentin e paraqitjes së kërkesës duke hequr nga rendi më pas edhe rastet e kërkesave që nuk procedohen dot për shkak të mosplotësimit të kushteve të tjera të këtij ligji.

Miratimi i këtij pr/ligji u prezantua për gazetarët mesditën e të enjtes së 9 janarit 2025 nga ministri të Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit Blendi Gonxhja dhe ministri i Shtetit për Pushtetin Vendor, Arbjan Mazniku. Prezantimi u bë  pas mbledhjes së qeverisë, por më pas detajet e pr/ligjit u publikuan në faqen zyrtare të këshillit të ministrave.

Qeveria synon që përmes këtij pr/ligji të nxisë dhe sjellë një qasje alternative për të ofruar lehtësi dhe ndihmuar që ekonomia malore e cila në vitet e fundit ka ngelur pas asaj të zonave urbane dhe bregdetare, gjithashtu të pajisë me tituj pronësie subjektet të cilat e kanë shfrytëzuar prej kohësh këto sipërfaqe por nuk kanë pasur tituj pronësie.
.

VKM-ja për paketën e maleve

A.Q/S.G/Shqiptarja.com

TAG:
• turizmi
• projektligj
• paketa e maleve
• keshilli i ministrave
• qeveria