SPECIALE/ Nga kanuni tek gjykata e llogarive, si u kontrollua Shqipëria në 10 dekada? Kondakçi: Në vitet e regjimit komunist, KLSH pa fuqi vetëvepruese

13 vite pas shpalljes së Pavarësisë Kombëtare dhe krijimit të qeverisë së parë të shtetit shqiptar nga Ismail Qemal Bej Vlora, në 26 maj të 1925 filloi të krijohej struktura e parë e institucionit më të lartë Auditimit Publik në Shqipëri, sot nën emrin Kontrolli i Lartë Shtetëror.

Nga ligji kanunor, tek gjykata e llogarive prej fillimit qëllimi kryesor i këtij institucioni është kontrolli i shpenzimeve të qeverive për llogari të shtetit dhe paraqitja e vlerësimit, për rregullat e ligjshmërinë në Kuvend për një mirëmenaxhim të funksionimit të financave publike. Që nga ajo kohë e deri më sot në varësi të rrethanave historike dhe regjimit politik të kohës ky institucion ka pësuar ndryshime në formën e funksionimit të vet që nga objekti, vartësia dhe kompetencat për kontrollin e përgjithshëm të shtetit.

Nga viti 1925 institucioni i Kontrollit tё shtetit shqiptar ka ndryshuar 6 herё tipologjinё e emërtimit dhe modelimin e vet nga Këshilli Kontrollues emër të cilin e mbajti deri në gusht të 1946. Në maj të vitit 1959 ky institucion merr një emërtim të ri, Komisioni i Kontrollit tё Shtetit, të cilin e mbajti deri në mars 1966 ndërsa, për disa kohë po në 1959 njihej dhe me emrin Ministria e Kontrollit. Prej vitit 1966 ky organ auditimi, riorganizohet në formën e Inspektimit Shtetëror formë të cilën e ruajti deri më 22 Janar 1987 për shkak të . Në një kohë kur pozita institucionale e këtij organi në këto vite ishte e kufizuar, situata ndryshon me vendosjen e pluralizimit demokratik në Shqipëri pasi në gusht 1992 ky institucion merr atributet e një institucioni të pavarur nga qeveria nën emërtimin Shërbimi i Kontrollit tё Shtetit deri në dhjetor 1997.

Duke filluar me Lac Gerën në rrafsh historik janë mbi 30 liderë qё kanё udhëhequr veprimtarinë e kёtij institucioni tё rёndёsishёm për mirёmenaxhimin dhe administrimin e pasurive, financave dhe fondeve publike.

Me miratimin e Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, në tetor 1998 institucioni i auditimit financiar në vend merr emrin Kontrolli i Lartë i Shtetit për ta ruajtur deri më sot kur ky organ drejtohet aktualisht nga Kryetari Arben Shehu, prej më shumë se dy vitesh.

SI.E./Sh.Sh/Shqiptarja.com

TAG:
• kanuni
• komunizmi
• KLSH