Presidenti i Bjellorusisë, Alexander Lukashenko, ka nënshkruar një ligj të ri që i jep atij imunitet të përjetshëm nga ndjekja penale dhe ndalon liderët e opozitës që jetojnë në mërgim të konkurojnë në zgjedhjet e ardhshme presidenciale.
Ligji teorikisht zbatohet për çdo ish-president dhe anëtarë të familjes së tij ose të saj. Në realitet, është e rëndësishme vetëm për 69-vjeçarin Lukashenko, i cili ka sunduar Bjellorusinë me një dorë të hekurt për gati 30 vjet.
Masa e re duket se synon të forcojë më tej pushtetin e Lukashenkos dhe të eliminojë sfiduesit e mundshëm në zgjedhjet e ardhshme presidenciale të vendit, të cilat do të zhvillohen në vitin 2025.
Ligji shtrëngon ndjeshëm kërkesat për kandidatët presidencialë dhe e bën të pamundur zgjedhjen e liderëve të opozitës që kanë ikur në vendet fqinje vitet e fundit. Vetëm qytetarët e Bjellorusisë që kanë banuar përgjithmonë në vend për të paktën 20 vjet dhe nuk kanë pasur kurrë një leje qëndrimi në një vend tjetër kanë të drejtë të konkurrojnë.
Bjellorusia u trondit nga protesta masive gjatë rizgjedhjes kontroverse të Lukashenkos në gusht 2020 për një mandat të gjashtë, të cilin opozita dhe perëndimi e dënuan si mashtruese. Në atë kohë, autoritetet bjelloruse arrestuan më shumë se 35,000 njerëz, shumë prej të cilëve u torturuan në paraburgim ose u larguan nga vendi, raporton The Guardian.
Lukashenko është akuzuar gjithashtu për përfshirje në transferimin e paligjshëm të fëmijëve nga qytetet e pushtuara nga Rusia në Ukrainë në Bjellorusi.
Sipas tekstit të ligjit të ri, Lukashenko, nëse ai do të largohej nga pushteti, "nuk mund të mbahet përgjegjës për veprimet e kryera në lidhje me ushtrimin e kompetencave të tij presidenciale".
Ligji thotë gjithashtu se presidentit dhe anëtarëve të familjes së tij do t'u sigurohet mbrojtje shtetërore gjatë gjithë jetës, kujdes mjekësor dhe sigurim i jetës dhe shëndetit. Pas dorëheqjes, presidenti do të bëhej gjithashtu një anëtar i përhershëm i dhomës së lartë të parlamentit.
Udhëheqësja e opozitës Sviatlana Tsikhanouskaya, e cila iku në Lituaninë fqinje në vitin 2020 , tha se ligji i ri ishte përgjigja e Lukashenkos ndaj “frikës së tij për një të ardhme të pashmangshme”, duke sugjeruar se Lukashenko duhet të shqetësohet për atë që do t'i ndodhte kur të largohej nga pushteti.
"Lukashenko, i cili shkatërroi fatet e mijëra bjellorusëve, do të dënohet sipas ligjit ndërkombëtar dhe asnjë imunitet nuk do ta mbrojë atë kundër kësaj, është vetëm çështje kohe", tha Tsikhanouskaya.
Opozita politike e vendit po kërkon një hetim për zhdukjet e politikanëve të opozitës dhe largimin e fëmijëve ukrainas nga Ukraina .
"Ne do të sigurojmë që diktatori të sillet para drejtësisë", tha Tsikhanouskaya, duke theksuar se kishte ende rreth 1,500 të burgosur politikë pas hekurave në Bjellorusi, duke përfshirë edhe laureatin e çmimit Nobel për paqen Ales Bialiatski .