Pse Rusia po pushton Ukrainën dhe çfarë dëshiron Putini? Deri ku do të shkojë?

Për muaj të tërë, Vladimir Putin i Rusisë mohoi planifikimin për të sulmuar Ukrainën, por të enjten ai njoftoi një "operacion special ushtarak" në rajonin e Donbasit të vendit. Njoftimi në televizion drejtpërdrejt u pasua nga raportime për shpërthime në kryeqytetin e Ukrainës, Kiev, si dhe në pjesë të tjera të vendit. Veprimet e fundit të Putinit vijnë disa ditë pasi ai prishi një marrëveshje paqeje dhe urdhëroi trupat në dy rajone lindore të kontrolluara nga rebelët, duke e justifikuar me fjalët 'për të ruajtur paqen'.

Rusia ka vendosur të paktën 200.000 trupa pranë kufijve të Ukrainës në muajt e fundit dhe ka frikë se lëvizja e saj e fundit shënon hapin e parë në një pushtim të ri. Ajo që ndodh më pas mund të rrezikojë të gjithë strukturën e sigurisë së Evropës.

Ku dërgohen trupat ruse dhe pse?

Kur Rusia pushtoi Ukrainën në vitin 2014, rebelët e mbështetur nga presidenti Putin pushtuan pjesë të mëdha të lindjes dhe që atëherë ata kanë luftuar kundër ushtrisë së Ukrainës. Kishte një marrëveshje paqeje ndërkombëtare të Minskut, por konflikti vazhdon dhe kështu udhëheqësi rus thotë se po dërgon trupa në dy zona të kontrolluara nga rebelët. Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së ka hedhur poshtë kategorikisht përdorimin e fjalës 'paqeruajtës' nga Rusia.

Perëndimi beson se Moska po planifikon një pushtim të ri të afërt të Ukrainës, një vend me 44 milionë banorë që kufizohet me Rusinë dhe Bashkimin Evropian. Si fillim, ka raporte për tanke që mbërrijnë në Donetsk të kontrolluar nga separatistët dhe fotot më të fundit satelitore tregojnë trupat ruse të dislokuara brenda një distancë të shkurtër nga kufijtë e Ukrainës. Presidenti Putin paralajmëroi Ukrainën se do të ishte përgjegjëse për gjakderdhje të mëtejshme nëse nuk i ndalonte armiqësitë në lindje. Por tashmë ka pasur një sërë incidentesh false dhe secili prej tyre mund të përdoret si pretekst për një sulm rus.

Cili është problemi i Putinit me Ukrainën?

Rusia i ka rezistuar prej kohësh lëvizjes së Ukrainës drejt institucioneve evropiane, si NATO dhe BE. Tani, zoti Putin ka pohuar se Ukraina është një kukull e Perëndimit dhe nuk ka qenë kurrë një shtet i duhur. Ai kërkon garanci nga Perëndimi dhe Ukraina se nuk do të bashkohet me NATO-n, një aleancë mbrojtëse e 30 vendeve, dhe që Ukraina të çmilitarizohet dhe të bëhet një shtet neutral. Si një ish-republikë sovjetike, Ukraina ka lidhje të thella sociale dhe kulturore me Rusinë, dhe rusishtja flitet gjerësisht atje, por që kur Rusia pushtoi në 2014, këto marrëdhënie janë prishur.

Rusia sulmoi Ukrainën kur presidenti i saj pro-rus u rrëzua në fillim të vitit 2014. Lufta në lindje ka marrë që atëherë më shumë se 14,000 jetë.

Pse është e rrezikshme njohja e zonave rebele?

Deri më tani këto të ashtuquajtura republika popullore të Donetskut dhe Luhanskut janë drejtuar nga përfaqësues rusë. Sipas dekretit të Putinit për njohjen e tyre si të pavarura, trupat ruse njihen për herë të parë si të stacionuara atje dhe mund të ndërtojnë gjithashtu baza ushtarake. Rreziku i luftës së hapur bëhet shumë më i lartë. Dy zonat rebele do të kishin pasur status special brenda Ukrainës sipas marrëveshjes së paqes të Minskut, por lëvizja e Putinit e ndalon këtë.

Ajo që e bën situatën më alarmante është se dy republikat rebele nuk pretendojnë vetëm territorin e kufizuar që zotërojnë, por lakmojnë të gjitha rajonet e Donetskut dhe Luhanskut të Ukrainës.

"Ne i kemi njohur ata, apo jo, dhe kjo do të thotë se ne i kemi njohur të gjitha dokumentet e tyre themeluese," tha udhëheqësi rus.

Rusia ka përgatitur tashmë terrenin për luftë, me akuza të rreme se Ukraina kreu "gjenocid" në lindje. Ajo ka shpërndarë më shumë se 700,000 pasaporta në zonat e drejtuara nga rebelët, kështu që çdo veprim mund të justifikohet si mbrojtje e qytetarëve të saj.

Sa larg do të shkojë Rusia?

Presidenti Putin mund të ndalet në prishjen e marrëveshjeve të paqes në lindje. Ai në të kaluarën ka folur vetëm për masa "ushtarake-teknike" nëse nuk merr atë që dëshiron dhe Moska më parë këmbënguli "nuk ka pushtim rus".

Por shanset për një zgjidhje diplomatike nuk duken të mira dhe Perëndimi ka frikë se ai do të shkojë më tej. Presidenti i SHBA Joe Biden ka paralajmëruar: "Ne besojmë se ata do të synojnë kryeqytetin e Ukrainës Kiev, një qytet me 2.8 milionë njerëz të pafajshëm"./ Përkthyer me shkurtime nga BBC

K.T./Shqiptarja.com

TAG:
• rusia sulmon ukrainen
• kriza ukraine-rusi