POP 5

Lajmet më të lexuara të 5 minutave të fundit

Kultura

Speciale

SPECIALE/ Marubi, historia e dinastisë që ruajti Shqipërinë e zhbërë

Ishte viti 1856 kur Pietro Marubbi themeloi 'Foto-Studio Marubbi'. Në atë kohë, piktori dhe fotografi Italian nga Piacenza, mbasi e përshkoi Shqipërinë nga jugu në veri, erdhi e u vendos në Shkodër. Asokohe ky qytet ishte një qendër e lulëzuar dhe pikë lidhjeje e rëndësishme falë shkëmbimeve ekonomike e kulturore.

Ishte viti 1856 kur Pietro Marubbi themeloi 'Foto-Studio Marubbi'. Në atë kohë, piktori dhe fotografi Italian nga Piacenza, mbasi e përshkoi Shqipërinë nga jugu në veri, erdhi e u vendos në Shkodër. Asokohe ky qytet ishte një qendër e lulëzuar dhe pikë lidhjeje e rëndësishme falë shkëmbimeve ekonomike e kulturore. Ndoshta ishte atmosfera që gjeti në këtë qytet që e përndriti të sjellë artin e fotografisë duke hapur kështu studion e parë.

Duke mos patur fëmijë, ndihmësit e tij të parë, por edhe vijuesit besnikë në fushën e fotografisë, ishin fëmijët e kopështarit Rrok Kodheli nga zona e Zadrimës. Të dy djemtë, i pari Mati Kodheli e me vdekjen e tij të parakohëshme, vëllai i vogël Kel Kodheli, shkojnë në Trieste të mësojnë mbi mjeshtërinë dhe sekretet e fotografisë te studioja “Sebastianutti & Benque”. Keli ndjek rrugëtimin e Pietros me fotografinë duke trashëguar studion dhe mbiemrin. Më tej vijon i biri Gegë Kodheli (Marubi) duke ndjekur kurse mbi fotografinë për disa vjet pranë shkollës për kinematografi e fotografi të vëllezërve Lumière në Francë. Ajo çka bie në sy ndër tre brezat e fotografëve është dëshira për të qenë bashkëkohorë me epokën dhe kontekstin si nga pikëpamja social-estetike ashtu dhe nga ajo teknologjike.

Ndërkohë, në Shkodër ishin çelur njëra pas tjetrës studio të tjera fotografësh, pjesa më e madhe e të cilëve ishin nxënës të Marubëve: Dritëshkronja e Kolës (1886), Fotografija Pici (1924), Foto Jakova (1932), Foto Rraboshta (1943).

Atelieri i Marubëve vijoi përreth një shekull me një gjurmë individuale e në fillim të viteve ‘50 iu dorëzua anonimatit kolektiv komunist duke u bashkuar me fotografët e tjerë në kooperativë. Në pamundësinë për të përdorur, promovuar e ruajtur punën e bërë nga ai dhe paraardhësit e tij, në një kohë kur çdo lloj aktiviteti privat ishte i ndaluar, i fundit fotograf i Marubëve, Gega, në vitin 1970 i dhuron shtetit arkivin e familjes. Gjesti i tij ndiqet edhe nga fotografët e tjerë të atelieve të qytetit. Këta fotografë që dikur fëmijë, kishin hyrë për të mësuar e punuar te Marubi po rihynin te Marubi jo si Dritëshkrojë por si Fototekë, jo më si nxënës, por si autorë me korpusin e tyre fotografik. Arkivi i grumbulluar me rreth gjysëm milion negativa formoi Fototekën Marubi.

Në vitin 1984 ndrron jetë në qytetin e lindjes, Gegë Marubi trashëgimtari i fundit i Marubve, dinastisë që i dhuroi Shqipërisë një pasuri të jashtëzakonshme e cila as nuk mund të riprodhohet e as nuk mund të zhbëhet.

K.M/I.M/Shqiptarja.com
Komento

KUJDES! Nuk do të publikohen komente që përmbajnë fjalë të pista, ofendime personale apo etiketime mbi baza fetare, krahinore, seksuale apo që shpërndajnë urrejtje. Në rast shkelje të rëndë të etikës, moderatorët e portalit mund të vendosin të bllokojnë autorin e komentit, të cilit do t'i ndalohet nga ai moment të komentojë te Shqiptarja.com

Komente

  • Sondazhi i ditës: 1 Prill, 10:16

    A e keni vendosur se për kë do të votoni më 11 maj?

Lajme të tjera



×

Lajmi i fundit

Dënimi i Marine Le Pen me 4 vite burg, Falma Fshazi në Report Tv: Vendimi s'është politik, reagimi i saj i ashpër! Gjyqtarët janë marr në mbrojtje

Dënimi i Marine Le Pen me 4 vite burg, Falma Fshazi në Report Tv: Vendimi s'është politik, reagimi i saj i ashpër! Gjyqtarët janë marr në mbrojtje

2 Prill, 19:13