Britania dhe Zvicra po arrijnë një marrëveshje për bashkëpunimin shkencor, pasi të dyja u bllokuan nga aksesi në programin kryesor të inovacionit prej 80 miliardë paund të BE-së për shkak të mosmarrëveshjes politike.
Ambasadori zviceran në Britani, Markus Leitner, e përshkroi atë si një "sinjal politik" për studiuesit për të thelluar lidhjet ekzistuese dhe për të gjetur projekte të reja. Marrëveshja do të finalizohet të enjten në Londër, raporton BBC.
Kjo marrëveshje u nënshkrua dhe u negociua nga Ministri i Shkencës George Freeman, i cili së fundmi është rikthyer në detyrën e tij pas dorëheqjes nga qeveria e ish-kryeministrit Boris Johnson dhe kreu i Departamentit Federal të Çështjeve Ekonomike, Arsimit dhe Kërkimit të Zvicrës, Guy Parmelin.
"Të jesh një superfuqi shkencore do të thotë të thellosh marrëdhëniet tona ndërkombëtare me ekonomitë kryesore të kërkimit dhe zhvillimit si Zvicra. Kërkimet janë thelbësisht bashkëpunuese dhe ky do të jetë një tjetër hap kyç në realizimin e ambicieve të Britanisë për të thelluar partneritetet ndërkombëtare të K&Zh me laboratorët, vendet dhe industritë kryesore në mbarë botën. Zvicra është shtëpia e kërkimeve të klasit botëror në shkencën e jetës, veçanërisht neuroshkencën dhe vaksinat, kuantike, hapësirë, fintech dhe teknologji të pastër. Ajo është një partner strategjik kyç për ne”, tha Freeman.
Marrëveshja do të fokusohet në fusha të ndryshme duke përfshirë inteligjencën artificiale dhe kthimin e zbulimeve akademike në biznese fillestare. Mbretëria e Bashkuar dhe Zvicra janë përpjekur t'i bashkohen skemës kryesore të financimit të BE-së për kërkimin dhe inovacionin, Horizon Europe, i cili ka një buxhet prej 95.5 miliardë euro (81.2 miliardë £) gjatë gjashtë viteve deri në vitin 2027.
Por Mbretëria e Bashkuar u largua nga BE në janar 2020 dhe anëtarësimi në Horizon është penguar në një mosmarrëveshje rreth marrëveshjeve tregtare pas Brexit për Irlandën e Veriut, me Londrën të akuzuar për shkelje të traktateve. Zvicra nuk ka qenë kurrë anëtare e Bashkimit Evropian, por ka dhjetëra marrëveshje dypalëshe me Brukselin. Pjesëmarrja e plotë zvicerane e Horizon është bllokuar pasi Zvicra hodhi poshtë planet për një traktat gjithëpërfshirës me BE-në.
Programi i BE-së bashkon studiues kryesorë akademikë dhe industrialë nga të gjitha vendet anëtare. Komisioni Evropian ka theksuar në mënyrë të përsëritur se asnjë afat i detyrueshëm për asociim nuk ishte specifikuar në atë marrëveshje. Shkurtimet e shpenzimeve publike me vlerë miliarda paund priten nga qeveria konservatore më 17 nëntor.