TIRANË - Ashtu siç kishte paralajmëruar, këtë të hënë Komisioni i Venecias publikoi raport opinionin në lidhje me interesimin e Kuvendit të Shqipërisë për çështjen e shkarkimit ose jo të Presidentit Ilir Meta pas dekretit që anuloi zgjedhjet e 30 qershorit. Për Venecian, Presidenti tejkaloi kompetencat por nuk mjafton për shkarkimin e tij.
Do të jetë Kuvendi dhe Gjykata Kushtetuese, që do të vendosë nëse anulimi ose shtyrja e zgjedhjeve përbën një shkelje të karakterit të rëndë të Kushtetutës që justifikon shkarkimin e Presidentit, citohet në raport. Megjithëse Presidenti mund të ketë tejkaluar kompetencat e tij kushtetuese duke anuluar dhe shtyrë zgjedhjet lokale përtej mandatit zgjedhor të autoriteteve lokale pa një baza ligjore specifike - këto akte nuk mund të plotësojnë kriteret e mjaftueshme për të garantuar shkarkimin e Presidentit.
Komisioni i Venecias arrin në konkluzionin se, në mungesë të një dispozite ligjore, Presidenti mund të anulojë zgjedhjet vetëm për organet e qeverisjes vendore në një situatë emergjente. Edhe atëherë Presidentit i duhet një bazë ligjore ad hoc (të posaçëm) për të shtyrë zgjedhjet. "Nuk kishte konsensus politik për krijimin e një baze ligjore për shtyrje", thuhet në raportin e Komisionit të Venecias, duke argumentuar se bojkoti i Partisë Demokratike dhe Lëvizjes Socialiste për Integrim nuk ishte argument për zbulimin e zgjedhjeve.
Në raport theksohet se bojkoti elektoral nga partitë politike, edhe nëse ato përfaqësojnë një pjesë të rëndësishme të elektorati, nuk mund të parandalojë mbajtjen e zgjedhjeve të rregullta. Përndryshe, ato do të shërbenin si një një levë për të parandaluar plotësisht çdo herë zgjedhjet.
Komisioni i Venecias thekson se anulimi i zgjedhjeve shkel të drejtat e njeriut.
Perfundimet e Komisionit te Venecias
94. Në përgjigje të kërkesës për shprehjen e mendimit nga Komisioni i Venecias, bërë nga Presidenti Meta, Komisioni i Venecias konkludon se, në mungesë të një dispozite ligjore mbi këtë temë, Presidenti mund të anulojë zgjedhjet për organet e qeverisjes vendore vetëm në një situatë që kërkon miratimin e masave emergjente. Edhe atëherë Presidentit i duhet një bazë ligjore specifike për shtyrjen e zgjedhjeve.
- 19 - CDL-AD (2019) 019
95. Ky përfundim mbështetet nga rregulli i përgjithshëm interpretues, sipas të cilit është shprehur në Kushtetutë rregullimi i kompetencave në rastet e emergjencës dhe ligjeve që kufizojnë përdorimin e ndonjë fuqie tjetër plotësuese që nuk janë shkruar për situatat shumë të jashtëzakonshme; kryesisht në situata të pamundësisë faktike ose juridike që nuk janë parashikuar në mënyrë të qartë nga ligji me shkrim i emergjencave.
Anulimi i zgjedhjeve është i mundur vetëm në situata që plotësojnë kërkesën e deklarimit të një emergjence shtetërore.
Sidoqoftë, rregullat kushtetuese të zbatueshme për situata emergjente nuk janë ndjekur në këtë rast. As nuk ka patur një konsensus politik që do ta lejonte krijimin e një baze ligjore ad hoc.
96. Anulimi i zgjedhjeve ndikon gjithashtu në të drejtat elektorale të njohura nga të drejtat ndërkombëtare të njeriut, mjetet dhe aplikimi i thjeshtë i 'actus contrarius' parandalohen nga kërkesa e proporcionalitetit të çdo ndërhyrje.
97. Mungesa e bazës ligjore dhe disponueshmëria e alternativave (shtyrja e zgjedhjeve)sipas masave emergjente në përputhje me nenin 170 të Kushtetutës ose rifillimin e dialogu politik pas zgjedhjeve) e bën ndërhyrjen në të drejtat elektorale jo proporcionale.
98. Bojkoti elektoral nga partitë politike, edhe nëse ato përfaqësojnë një pjesë të rëndësishme të elektorati, nuk mund të parandalojë mbajtjen e zgjedhjeve të rregullta. Përndryshe, ato do të shërbenin si një një levë për të parandaluar plotësisht çdo herë zgjedhjet.
99. Varet nga Kuvendi dhe në fund Gjykata Kushtetuese për të përcaktuar nëse anulimi apo shtyrja e zgjedhjeve lokale do të thotë shkelje e Kushtetutës dhe nëse shkelja është serioze, e cila do të lejonte shkarkimin e Presidentit.