A është pylli Amazon me të vërtetë mushkëria e planetit?

Fatkeqësia në Amazon ka qenë në qendër të vëmendjes së mediave globale për dy javë. Numri i zjarreve në Brazil është rritur me 82 përqind krahasuar me vitin e kaluar. Vendi i Bolsonaro është shtëpia e rreth 60 përqind të pyjeve tropikale në botë.

Shumë media, bamirës, të famshëm dhe madje edhe liderë botërorë, siç është presidenti francez Emmanuel Macron, kanë thënë dhe përsërisin që Amazona prodhon 20% të oksigjenit të gjithë Tokës. Për shumë njerëz, shkatërrimi i tij është i barabartë me vrasjen e "mushkërive të gjelbra të planetit" 

Po a është e vërtetë?

Ekspertët thonë se sasia e oksigjenit e prodhuar nga pylli Amazon është në të vërtetë shumë më e ulët. Ata e konsiderojnë mashtrim këtë përkufizim duke marrë parasysh pasojat e vërteta që djegia e pyllit të Amazonës ka në përbërjen e atmosferës sonë.

Giorgio Vecchiano, studiues në menaxhimin dhe planifikimin e pyjeve në Universitetin Shtetëror të Milanos, shkruan në Facebook se Amazona nuk është "mushkëria e botës".

Midis 50 dhe 70% të oksigjenit në Tokë prodhohet nga fotosinteza e algave në oqeanet. Pjesa tjetër nga prairies, nga fushat e kultivuara dhe nga pyjet që rriten shpejt, duke grumbulluar karbon dhe duke lëshuar oksigjen.

Amazona nuk prodhon 20% të oksigjenit në botë (një e dhënë e gabuar edhe në gazetat më prestigjioze).

Shifra ndryshon nga 0 deri në 6%: pemët thithin dioksid karboni (CO2) dhe lëshojnë oksigjen me fotosintezë, por ndërsa ato rriten ata gjithashtu duhet të ruajnë indet e tyre, duke konsumuar oksigjen dhe duke lëshuar CO2 (si ne).

Sa më e madhe pema, aq më afër bilanci neto është në zero.

Për më tepër, gjethet dhe druri degjenerohen nga bakteret dhe kërpudhat, duke lëshuar më shumë CO2 dhe duke konsumuar më shumë oksigjen.

Si konkluzion, balanca anon fare pak  në favor të oksigjenit, dhe në vitet kur shumë pemë vdesin nga shpyllëzimi ose nga thatësira, ai i afrohet zeros ".

Philippe Ciais, një studiues në Laboratorin e Shkencave të Klimës dhe Mjedisit, thotë se: Të thuash që Amazona prodhon 20 përqind të oksigjenit tonë është pak e ekzagjeruar. Përqindja është ndoshta 10-12 përqind, duke pasur parasysh që edhe fotosinteza e gjeneruar në oqeane kontribuon në prodhimin e oksigjenit në planet".

Amazon konsumon pothuajse të gjithë oksigjenin që prodhon 

Në realitet, Amazon nuk është një burim i shkëlqyeshëm i oksigjenit, pasi pemët konsumojnë pjesën më të madhe të asaj që prodhojnë përmes fotosintezës. Është një proces natyror që ndodh kur bimët kapin dhe ruajnë energjinë diellore, duke e përdorur atë për të shndërruar dioksidin e karbonit në ajër në molekula sheqeri, për të cilat ushqehen. Oksigjeni është produkti përfundimtar.

Sidoqoftë, kontributi i xhunglës Amazoniane në futjen e oksigjenit në atmosferën globale është "praktikisht zero", sepse sasia e krijuar nga fotosinteza fare pak e tejkalon atë që konsumohet nga mikrobet që dekompozojnë materialin e vdekur të bimës.

Vincent Dubreuil, profesor i gjeografisë në Universitetin e Rennes: "Procesi i dekompozimit të lëndës organike konsumon afërsisht të njëjtën sasi të oksigjenit të prodhuar".

Megjithatë, kjo nuk zvogëlon rolin thelbësor që luan Amazon për biodiversitetin e planetit dhe rregullimin e klimës në Amerikë.

Kush është me të vërtetë përgjegjës për rritjen e prodhimit të oksigjenit në Tokë? 

Ekspertët thonë se burimi kryesor i oksigjenit në botë gjendet në oqeane. Ne duhet të falënderojmë fitoplanktonin, një grup mikroorganizmash bimorë që, duke kryer fotosintezën, sigurojnë ri-oksigjenimin e ujit dhe atmosferës.

Kjo familje e mikroorganizmave është përgjegjëse për 50 përqind të të gjitha reagimeve të fotosintezës në planet. Ndër speciet më të rëndësishme janë diatomet dhe cocolitophores.

Diatomet janë prodhuesit kryesorë të oksigjenit. Këta organizma mbledhin energjinë diellore dhe e shndërrojnë atë, përmes fotosintezës, në lëndë organike dhe oksigjen.

Popullata diatomaceze dublikohet çdo ditë, duke filluar procesin e fotosintezës. Kur kjo ndodh, ata lëshojnë një dritë që mund të shihet edhe nga hapësira.

Shtuar kësaj është se diatomet janë "pastruesit" kryesorë të karbonit atmosferik. Vlerësimet na tregojnë se aktiviteti i tyre fotosintetik prodhon midis 20 dhe 40% të oksigjenit të planetit. Efekti në klimën e tokës është shumë i madh.

Emetimet e CO2 janë kërcënimi i vërtetë i shpyllëzimit në Amazon.

Ekspertët argumentojnë se prodhimi i oksigjenit nuk duhet të jetë në qendër të debatit për zjarret në Amazon. Përkundrazi, duhet të flasim për rrezikun dhe katastrofën ekologjike të shkaktuar nga shtimi i dioksidit të karbonit në atmosferë për shkak të shpyllëzimit.

Giorgio Vacchiano - "Dioksidi i karbonit është shkaku kryesor i efektit të serrës, dhe pasi që ka pak në atmosferë në proporcion, shtimi ose heqja pak është shumë më efektive sesa shtimi ose heqja e pak oksigjenit. 

Jérôme Chave, studiuese në Laboratorin për evolucionin e biodiversiteti në Toulouse - "Rreth 15% e dioksidit të karbonit në atmosferë thithet nga pyjet e shiut. Nëse zhdukej, dioksidi i karbonit do të mbetej në atmosferë dhe ndryshimi i klimës do të ishte më i shpejtë".

Pyjet tropikale janë po aq të rëndësishëm sa oqeanet, sepse ato mund të kontribuojnë shpejt në zbatimin e strategjive globale për uljen e emetimeve.

Më në fund, është e rëndësishme të kuptojmë që problemi është në të gjithë botën dhe jo vetëm në Amazon. Ndryshimi i klimës prek të gjitha ekosistemet, por vetëm disa prej tyre kanë degraduar aq shpejt dhe spektakolare sa në pyjet tropikale.

TAG:
• Brazil
• Amazon
• CO2
• Bolsonaro
• Giorgio Vacchiano
• Jérôme Chave