TIRANE- Komisioni Evropian ka hapur dje dritën jeshile për kandidimin e Shqipërisë në BE, pas tre vitesh refuzimi. Komisioneri për Zgjerimin Stefan Fyle ka paraqitur opinionin e KE para Komisionit të Jashtëm të Parlamentit Evropian, që duhet të ratifikojë në dhjetor vendimin përfundimtar
 
Progres-raporti 2013, që u paraqit dje para eurodeputetëve, përfshinte kritika ndaj Shqipërisë, por më shumë nota pozitive. Sa më poshtë, vijon teksti i konkluzioneve për 33 kapituj, që prekin gjithë sektorët e jetës së vendit.
 
Kapitulli 1: Lëvizja e lirë e mallrave
Ka pasur pak përparim në fushën e lëvizjes së lirë të mallrave, veçanërisht në standardizim. Në mbikëqyrjen efektive të tregut ka nevojë për t'u futur dhe përpjekja e mëtejshme për të sjellë legjislacionin e Shqipërisë në përputhje me pwrafrimin.  
Kapitulli 2: Liria e lëvizjes për punëtorët
Ka pasur pak progres në fushën e lirisë së lëvizjes së punëtorëve, sidomos në përmirësimin e aksesit të qytetarëve të Bashkimit Europian në tregun shqiptar të punës. Në përgjithësi, përgatitjet në fushën e lirisë së lëvizjes për punëtorët janë në një fazë fillestare.
Kapitulli 3: E drejta e vendosjes dhe lirisë për të ofruar shërbime
Ka pasur ca përparim në fushën e të drejtës së vendosjes dhe lirisë për të ofruar shërbime, veçanërisht në shërbimet postare. Përpjekje të mëtejshme janë të nevojshme për të lidhur legjislacionin të kësaj fushë me acquis përkatëse. Në përgjithësi, përgatitjet janë shumë të avancuara dhe të moderuara.

Kapitulli 4: Lëvizja e lirë e kapitalit
Njëfarë progresi është bërë në fushën e lëvizjes së lirë të kapitalit, me miratimin e ligjit për sistemet e pagesave dhe masa të mëtejshme legjislative si dhe raportimet mbi luftën kundër pastrimit të parave. Në tërësi, përgatitjet kanë qenë të avancuara. 
Kapitulli 5: Prokurimi Publik
Ka pasur progres të mirë në legjislacionin e njehësimit të mëtejshëm mbi prokurimin publik; Koncesionet dhe partneritetet publike private me acquis. Rishikimi i Mekanizmave gjithashtu kanë qenë i efektshëm. Ka nevojë të bëhet një punë e mëtejshme për të përmirësuar profesionalizmin e autoriteteve kontraktore për të reduktuar shkeljet financiare në këtë sektor. Në tërësi, përgatitjet në fushën e prokurimit publik janë të avancuara e të moderuar.
Kapitulli 6: Ligji për të drejtat e kompanisë
Njëfarë progresi është bërë në fushën e së drejtës kompanisë përmes miratimit të legjislacionit në fushën e bashkëpunimeve ndër-kufitare. Njëfarë progresi u bë në fushat e korporatave kontabilitetit dhe auditimit, por legjislacioni mbetet për t'u përafruar me acquis. Organi i Mbikëqyrjes Publike duhet të forcohet. Në tërësi, përgatitjet kanë avancuar dhe njëkohësisht janë moderuar.
Kapitulli 7: Ligji i pronësisë intelektuale
Ka pasur pak progres në fushën e së drejtës së pronësisë intelektuale. Disa hapa janë ndërmarrë për harmonizimin e mëtejshëm të legjislacionit për të drejtat e pronësisë industriale me acquis. Ligji për të drejtën e autorit duhet të miratohet. Përpjekjet janë të nevojshme për të zbatuar në mënyrë efektive të drejtat e pronësisë intelektuale dhe industriale dhe për të ngritur Mbikqyrjen e Inspektoratit të Tregut. Duhet të tejkalohen mangësitë serioze në pagesën e honorareve të bartuara. Shqipëria nuk ka përmbushur ende angazhimet e saj sipas MSA-së. Në përgjithësi, përgatitjet nuk kanë avancuar shumë.

Kapitulli 8: Politika e konkurrencës
Progres i kufizuar është arritur në fushën e konkurrencës. Autoriteti i Konkurrencës ka përmirësuar performancën e saj dhe ka rritur kapacitetin e saj administrativ. Pavarësia dhe kapaciteti administrativ i Komisionit të Ndihmës Shtetërore dhe Sektorin duhet të zbatohen. Në përgjithësi, përgatitjet për rishikimin e legjislacionit të ndihmës shtetërore janë në një fazë fillestare.
Kapitulli 9: Shërbimet financiare
Ka pasur pak progres në shërbimet financiare, në fushën e bankingut. Përpjekje shtesë janë të nevojshme për të harmonizuar legjislacionin me acquis në fushat e sigurimeve dhe pensionet profesionale, infrastrukturën e tregut financiar dhe të letrave me vlerë të tregut dhe shërbimeve të investimeve. Kapaciteti Mbikëqyrës duhet të forcohet. Në tërësi, përgatitjet janë mesatarisht të avancuara.

Kapitulli 10: Shoqëria e informacionit dhe media
Ka pasur disa përparim në fushën e shoqërisë informative dhe mediave, veçanërisht në përafrimin e legjislacionit për shërbimet e mediave audiovizuale dhe të komunikimeve elektronike me acquis dhe rritjen e konkurrencës në tregun e komunikimeve elektronike. Pasiguria ligjore mbi regjimin drejtave është ende evidente. Vazhdon të shkaktojë shqetësim pavarësia e mediave dhe e autoritetit të saj rregullator. Është i vonuar kalimi në platformën dixhital, duke vënë në rrezik zbatimin në kohë të procesit. Në përgjithësi, përgatitjet janë shumë të avancuara të moderuar.

Kapitulli 11: Bujqësia dhe zhvillimi rural
Ka pasur përparim të kufizuar në fushën e bujqësisë dhe zhvillimit rural. Statistikat bujqësore janë përmirësuar. Ndërsa struktura administrative për të zbatuar skemat të IPARD është themeluar në Ministrinë e Bujqësisë, ndërsa të gjitha elementet e përfshira të sistemit të menaxhimit dhe të kontrollit duhet të forcohen ndjeshme në mënyrë që të kryejnë funksionet e tyre përkatëse, në veçanti NAO dhe Fondit Kombëtar. Në tërësi, përgatitjet në këtë fushë nuk janë shumë të avancuara.
Kapitulli 12: Siguria ushqimore, politikat veterinare dhe fitosanitare
Ka pasur pak progres në fushën e sigurisë ushqimore, politikat veterinare dhe fitosanitare. Kapaciteti i sistemit inspektues ka nevojë për përmirësime, ndërsa duhen futur edhe planet sistematike inspektuese. Duhet të krijohet Vlerësimi i kapacitetit të rrezikut dhe të përfundojë kuadri rregullator në lidhje me Komitetin Shkencor. Në përgjithësi, përgatitjet mbeten në fazën fillestare.
Kapitulli 13: Peshkimi
Ka pasur shumë pak progres në fushën e peshkimit, kryesisht në miratimin e legjislacionit të ri në fushën e mbledhjes së të dhënave dhe parandalimin e peshkimit ilegal, por raportohen dhe parregullsi. Përpjekje të mëtejshme janë të nevojshme për të siguruar zbatimin e kuadrit ligjor, qartësimin e përgjegjësive administrative dhe forcimin e kapaciteteve, veçanërisht në hartimin e politikave dhe inspektimin. Në tërësi, përgatitjet nuk kanë avancuar shumë.
Kapitulli 14: Politikat e Transportit
Pak progres është bërë në politikën e transportit. Përpjekje të mëtejshme janë të nevojshme për të harmonizuar legjislacionin me acquis dhe për forcimin e kapaciteteve administrative në të gjitha llojet e transportit. Siguria rrugore mbetet një arsye serioze për shqetësim dhe duhet të adresohen urgjentisht. Air mbikëqyrjes kapacitetet e sigurisë janë përmirësuar, por ende mbështeten tepër ekspertë të jashtëm. Në tërësi, nuk ka pasur shumë përparime në këtë fushë.
Kapitulli 15: Energjia
Është bërë pak progres në fushën e energjisë. Ka pasur disa përmirësime përsa i përket furnizimit me energji, por diversifikimi i burimeve të energjisë ende mungon. Kushtet për një treg konkurrues të energjisë nuk janë ende të plota. Duhen adresuar në mënyrë urgjente niveli i lartë i humbjeve dhe norma e ulët e mbledhjes së faturave. Në tërësi nuk ka pasur shumë përparime në këtë drejtim.

Kapitulli 16: Taksimi
Ka pasur një progres të limituar në fushën e taksimit. Duhet forcuar lufta kundër korrupsionit dhe evazionit dhe megjithëse janë marrë disa masa, BE thekson se kjo mbetet një problem. Kërkohen përpjekje të mëtejshme në harmonizimin e legjislacionit me acquis, investigimin e taksave, përfshirë shkëmbimin e informacionit me vendet e BE-së, rimbursimin e TVSH-së dhe IT-së. Në tërësi, përgatitjet kanë përparuar në mënyrë modeste.
Kapitulli 17: Politikat ekonomike dhe monetare
Ka pasur pak progres në lidhje me përmirësimin e cilësisë së dokumenteve të politikave ekonomike. Përpjekjet e mëtejshme janë të nevojshme sa i përket planifikimit të politikave dhe procesin e implementimit. Duhet të rritet kapaciteti për politikat e përgatitjes së institucioneve përfshirë përgatitjen e EFP. Në përgjithësi, përgatitjet ende nuk janë të mjaftueshme.
Kapitulli 18: Statistika
Progres është bërë në fushën e statistikave. Zbatimi i ndryshimeve në ligjin për statistikat është e rëndësishme. Duhet të sigurohet besueshmëria dhe pavarësia e INSTAT-it. Në përgjithësi, përgatitjet janë shumë të avancuara dhe të moderuar.
Kapitulli 19: Politika sociale dhe punësimi
Ka pasur pak progres në fushën e politikës sociale dhe punësimit. Përpjekje të mëtejshme janë nevojshme për të përmirësuar shëndetin dhe sigurinë në punë, kushtet dhe plotësime të Kodit të Punës janë ende në pritje të miratimit. Institucionet e tregut të punës dhe të dhënat mbeten të dobëta. Janë bërë disa përpjekje sa i përket mundësive të anti-diskriminimit dhe shanceve të barabarta. Burimet njerëzore kanë nevojë për të investuar në zbatimin e politikave përkatëse në nivelin qendror dhe sidomos lokal. Në përgjithësi, përgatitjet në fushën e politikës sociale dhe punësimit nuk kanë avancuar shumë.
 

Kapitulli 20: Ndërrmarjet dhe poltikat industriale
Ka pasur njëfarë progresi në zbatimin e politikave të NVM-ve dhe konvergjencën e politikave drejt BE-së për standardet dhe praktikat, veçanërisht sa i përket fillimit të regjistrimit të biznesit. Shqipëria duhet të vazhdojë duke u fokusuar në përmirësimin e mjedisit të biznesit, duke lëvizur drejt një vlerësimi të plotë të ndikimit rregullator për të gjithë legjislacionin e drejtpërdrejtë me biznesin.
Kapitulli 21: Rrjetet trans-evropiane
Është bërë njëfarë progresi në fushën e rrjeteve trans-evropiane. Është duke u vazhduar zhvillimi i rrugës dhe infrastrukturës. Nuk ka pasur progres në zhvillimin e rrjetit hekurudhor. Infrastruktura e transportit, zhvillimi dhe mirëmbajtja mbetet një sfidë. Në përgjithësi,përgatitjet në fushën e rrjeteve trans-evropiane nuk kanë avancuar shumë.
Kapitulli 22: Politika rajonale dhe koordinimi i instrumenteve strukturore
Është bërë njëfarë progresi në fushën e politikës rajonale dhe koordinimin e instrumenteve të strukturave. Në pikëpamje të sistemeve, akreditimi menaxhimit dhe të kontrollit të strukturave të IPA-s duhet të forcohet më tej për të minimizuar rrezikun e vonesave dhe decommitments. Programi për kapacitetet ka nevojë për të përmirësuar, me lidhje të veçantë për përgatitjen e një projekti.
Kapitulli 23: Gjyqësori dhe të drejtat themelore
Në përgjithësi, Shqipëria ka bërë progres në reformën gjyqësore duke adoptuar politika të ndryshme që synojnë adresimin e prioriteteve kyçe. Mbeten mangësitë domethënëse në drejtim e kuadrit legjislativ dhe zbatimin e tij. Është e nevojshme Reforma kushtetuese. Progres është bërë edhe në luftën kundër korrupsionit. Është përmirësuar bashkëpunimit ndër-institucional dhe shkëmbimit të informacionit që kështë përmirësuar. Shqipëria përfunduar zbatimin e të gjitha rekomandimet e vlerësimit të raundit të tretë të Grupit të Shteteve kundër Korrupsionit(GRECO), në veçanti duke forcuar kornizën ligjore për transparencën e financimit të partive politike. Institucionet e pavarura duhet të forcohen. Shpërndarja e Burimeve ka nevojë të rishikohet. Agjencitë kompetente të zbatimit të ligjit në nivel qendror duhet të forcohen. Ndjekjet penale efektive kanë nevojë të zhvillohen më tej në të gjitha nivelet.
Kapitulli 24: Drejtësia, liria dhe siguria
 
Shqipëria ka bërë përparim të mëtejshëm në fushën e drejtësisë, lirisë dhe sigurisë, në veçanti në menaxhimin e kufijve, si dhe në luftën kundër krimit të organizuar, pastrimit të parave dhe të drogës dhe trafikimit. Janë të nevojshme më shumë përpjekje për të rritur bashkëpunimin mes instutucioneve për zbatimin e ligjit. Alokimet janë vendimtare për të mbështetur të gjitha institucionet e përfshira në kontrollin e kufijve dhe luftën kundër krimit të organizuar. Nuk është miratuar ende një strategji migrimi. Në përgjithësi, përgatitjet në këtë fushë janë duke përparuar.
Kapitulli 25: Shkenca dhe kërkimet
Ka pasur shumë pak progres në fushën e shkencës dhe kërkimit. Janë të nevojshme investimet në këtë fushë  për të siguruar integrimin në Evropian. Në përgjithësi, përgatitjet nuk janë mjaft të avancuara.
Kapitulli 26: Arsimi dhe kultura
Ka pasur pak progres në fushën e arsimit dhe kulturës, në veçanti sa i përket pjesëmarrjes në programet evropiane. Në përgjithësi, përgatitjet janë të avancuara e të moderuar. Përmirësimi në cilësinë e përgjithshme dhe rëndësinë e ofrimit arsimor ka nevojë për t'u përmirësuar.
Kapitulli 27: Mjedisi dhe ndryshimi i klimës
Ka pasur pak progres në fushat e mjedisit dhe ndryshimeve klimatike. Duhet të bëhen përpjekje të mëtejshme urgjentisht për të siguruar implementimin e duhur dhe zbatimin e legjislacionit. Burimet mbeten të kufizuara dhe të konsiderueshme. Investimet janë të nevojshme. Duhet të inkurajohet konsultimi publik në investimet publike. Vullneti politik është i nevojshme për të zhvilluar një qasje strategjike për vendin dhe për forcimin e kapaciteteve administrative e bashkëpunimin ndërinstitucional.
Kapitulli 28: Mbrojtja e konsumatorëve dhe shëndetin
Ka pasur përparime në fushën e mbrojtjes së konsumatorit dhe shëndetit. Është vonuar krijimi i një sistemi të mbikqyrjes së tregut. Sektori i shëndetësisë mbetet me mangësi të ndjeshme duke penguar zbatimin legjislacionit të duhur për politikat e shëndetit publik, veçanërisht në fushën e kujdesit shëndetësor parësor. Në përgjithësi, përgatitjet kanë filluar.
Kapitulli 29: Bashkimi doganor
 
 
 
Ka pasur ca përparim në fushën e bashkimit doganor, veçanërisht për sa i përket tarifave. Administrata doganore dhe sistemi IT u përmirësua. Duhet të përshpejtohet miratimi i Kodit të ri Doganor.
Kapitulli 30: Marrëdhëniet e jashtme
Ka pasur njëfarë progresi sa i përket trajnimit mbi politikën e përbashkët të BE kryesisht në lidhje me kapacitetin administrativ dhe koordinimit ndërinstitucional mbi tregtinë. Shqipëria mbajtur bashkëpunim të mirë në kuadër të OBT-së dhe CEFTA. Në përgjithësi, përgatitjet janë të avancuara.
Kapitulli 31: Politika e jashtme, sigurisë dhe politikës së mbrojtjes
Shqipëria ka vazhduar përqasjen e saj me përafrimin në fushën e politikave për marrëdhëniet me jashtë sigurinë dhe mbrojtjen. Përpjekjet janë të nevojshme për të përfunduar regjistrin online të armëve dhe municionit, kjo nën menaxhimin e Policisë së Shtetit Shqiptar. Në përgjithësi, përgatitjet në këtë fushë mbeten në rrugën e duhur.
Kapitulli 32: Kontrolli financiar
Ka pasur pak progres në fushën e kontrollit financiar. Korniza ligjore për KBFP është në vend, por përpjekje të mëtejshme janë të nevojshme për rritjen e kapaciteteve për zbatim. Në zonën e auditimit të jashtëm, si dhe duhet të miratohen ndryshimet në Ligjin KLSH.
Kapitulli 33: Dispozitat financiare dhe buxhetore
Në fushën e dispozitat financiare dhe buxhetore, duhet të ngrihet një organ koordinues. Në përgjithësi, përgatitjet në fushën e dispozitat financiare dhe buxhetore janë në një fazë të hershme.
 
Shkrimi u publikua sot (17.10.2013) në gazetën Shqiptarja.com (print)

Redaksia Online
(d.d/shqiptarja.com)