Në mbarë botën ka rreth 1500 vullkane potencialisht aktive. Megjithatë, për një shkencëtar, një vullkan llogaritet si aktiv nëse ai ka shpërthyer të paktën një herë gjatë 10.000 vjetëve e fundit. Dhe u bazuar në këtë përkufizim vetëm rreth 550 vullkane kanë shpërthyer në historinë e regjistruar.
Por numri i saktë është shumë më pak i rëndësishëm sesa madhësia e tyre. Shpërthimet e vullkaneve klasifikohen duke përdorur Indeksin e Eksplozivitetit Vullkanik (VEI). Një VEI shkakton hedhjen në ajër të të paktën 10.000 m3 material vullkanin, dhe çdo zero pas këtij numri korrespondon me 10 herë më shumë material të nxjerrë.
Shpërthimi më i madh i regjistruar ndonjëherë ishte ai i mali Tambora në vitin 1815, me një VEI në shkallën 7. Shpërthimi i fuqishëm u dëgjua deri 2600 km larg, dhe në atmosferë u shpërndanë më shumë se 160 km3 material.
Ai shpërthim vullkanik bëri që temperaturat në Hemisferën Veriore të binin me 0.5°C për 6 muajt e ardhshëm pasi pluhuri bllokoi rrezet e Diellit. Viti 1816 u quajt si “viti pa verë”. I kombinuar me modelet kaotike të reshjeve, ai shkaktoi shkatërrimin e të korrave në mbarë globin.
Por Tambora ishte vetëm njëri nga vullkanet. Deri më sot njihen32 vullkane me VEI 7 apo VEI 8. Dhe nëse të gjithë ata do të shpërthenin në të njëjtën kohë, kjo do të ishte një ngjarje që do të sillte zhdukjen e shumicës së gjallesave, përfshirë njerëzimit.
Shpërthimet fillestare, do të shkaktonin rrëzimin e shumicës së avionëve që do të gjendeshin në ato momente në udhëtim, shembjen e godinave në SHBA-në perëndimore, Amerikën e Jugut, Evropën Jugore dhe Lindjen e Largët, si dhe do të shkaktonin daljen jashtë funksioneve të rrjeteve energjetike në pjesën më të madhe të botës së zhvilluar.
Edhe uji i pijshëm do të bëhej toksik nga hiri, ndërsa temperaturat globale mund të binin me 15°C për të paktën për 6 muaj, ndërsa shiu acid do ta bënte të pamundur zhvillimin normal tëbujqësisë për dekadën e ardhshme. Fatmirësisht, kjo është thuajse e garantuar se nuk do të ndodhë ndonjëherë.
Vullkanet nxiten nga ngritjet e lokalizuara të magmës që ndodhet nën koren e Tokës. Çdo vullkan që shpërthen në të njëjtën kohë, do të ishte si çdo flluskë në një pije të gazuar që e çan menjëherë sipërfaqen./ Bota.al
Komente
Lajme të tjera
-
Elbasan/ Shpërthen bombola e gazit në apartament, vetëm dëme materiale! Policia heton për shkakun
18 Tetor, 10:54 -
Shpërthimi në Pejë, një i vdekur një tjetër plagoset
11 Tetor, 13:42 -
Kosovë/ Shpërthim në pronën e ish kryetarit të Zubin Potokut
3 Tetor, 14:35 -
Kosovë/ Shpërthim i fuqishëm afër një pike karburanti, policia jep detaje çfarë ndodhi në Zveçan
29 Shtator, 10:31 -
Shkodër/ Shpërthim me tritol në Postribë, lënda plasëse u vendos në derën e banesës! Prej vitesh e braktisur
20 Shtator, 07:06 -
Gjermania tronditet nga një tjetër sulm me eksploziv, të paktën një i plagosur në Këln! Shpërthimi i dytë në tre ditë, policia në ndjekje të autorit
18 Shtator, 08:58 -
Gjermani/ Shpërthim në qendër të Këln-it, 1 i plagosur
16 Shtator, 09:56 -
VIDEO/ Shpërthim i fuqishëm në Turqi! 28 të plagosur, 6 prej tyre në gjendje të rëndë
15 Shtator, 19:44 -
Islandë/ Shpërthen përsëri vullkani në Grindavik! Nuk përbën rrezik për banorët e qytetit
23 Gusht, 18:09 -
VIDEOLAJM/ Momenti dramatik, turistët përballen me shpërthimin e vullkanit në Indonezi! Ja si largohen pas resë gjigande të tymit
22 Gusht, 10:16 -
Shkodër/ Digjen 2 makina, 4 minuta më pas hidhet lëndë plasëse pranë një banese! Identifikohet njëri prej autorëve (EMRAT)
28 Korrik, 10:02 -
Shpërthim me tritol pranë banesës së Meard Berberit në Pogradec, organizator i sulmit me armë ndaj Hotel Volorekës në 2020! I dënuar 5 herë
22 Korrik, 07:39
/MARE/, duke iu referuar artikullit te mesiperm,temp.ulen te pakten 6 muaj,por duke iu referuar kohezgjatjes te periudhes Permian-Triasik qe eshte me miliona e miliona vite kemi efektin e ngrohjes globale qe ka vazhduar per nje kohe te gjate.Kam pare njehere nje dokumentar shume interesant.Ne ate kohe ngrohja globale e kishte kthyer Siberine ne nje Sahara.Po keshtu dhe gjallesat ne dete dhe oqeane kaluan ne nje shfarosje si ato te Tokes.Ishte nje grup dokumentaresh,njeri quhet /Before dinosaurs/,nje tjeter /Walking with dinosaurs/ dhe tjetri /Walking with prehistoric beasts/.Ju rekomandoj t'i gjeni ne internet dhe t'i shikoni,jane shume interesante.
PërgjigjuTi Iris thua se shperthimet e medha te Vullkaneve ne Periudhen e Permian-Triasikut, çojne ne rritjen e temperatures globale ne te gjithe planetin, ndersa artikulli i mesiperm thote se kur ka shperthime te medha vullkanike, temperaturat ulen shume... Kush ka te drejte?!!....
PërgjigjuNje shembull se c'mund te ndodhe jane vullkanet qe shperthyhen ne Siberi ne periudhen midis Permian-Triasikut.Shperthimi vetem i tyre shkaktoi ngrohjen e jashtzakonshme globale dhe /zhdukjen e madhe/ku shumica e gjallesave ne Toke u shfarosen,vendin e tyre e zune me vone dinosauret.
Përgjigju