Në mbarë botën ka rreth 1500 vullkane potencialisht aktive. Megjithatë, për një shkencëtar, një vullkan llogaritet si aktiv nëse ai ka shpërthyer të paktën një herë gjatë 10.000 vjetëve e fundit. Dhe u bazuar në këtë përkufizim vetëm rreth 550 vullkane kanë shpërthyer në historinë e regjistruar.
Por numri i saktë është shumë më pak i rëndësishëm sesa madhësia e tyre. Shpërthimet e vullkaneve klasifikohen duke përdorur Indeksin e Eksplozivitetit Vullkanik (VEI). Një VEI shkakton hedhjen në ajër të të paktën 10.000 m3 material vullkanin, dhe çdo zero pas këtij numri korrespondon me 10 herë më shumë material të nxjerrë.
Shpërthimi më i madh i regjistruar ndonjëherë ishte ai i mali Tambora në vitin 1815, me një VEI në shkallën 7. Shpërthimi i fuqishëm u dëgjua deri 2600 km larg, dhe në atmosferë u shpërndanë më shumë se 160 km3 material.
Ai shpërthim vullkanik bëri që temperaturat në Hemisferën Veriore të binin me 0.5°C për 6 muajt e ardhshëm pasi pluhuri bllokoi rrezet e Diellit. Viti 1816 u quajt si “viti pa verë”. I kombinuar me modelet kaotike të reshjeve, ai shkaktoi shkatërrimin e të korrave në mbarë globin.
Por Tambora ishte vetëm njëri nga vullkanet. Deri më sot njihen32 vullkane me VEI 7 apo VEI 8. Dhe nëse të gjithë ata do të shpërthenin në të njëjtën kohë, kjo do të ishte një ngjarje që do të sillte zhdukjen e shumicës së gjallesave, përfshirë njerëzimit.
Shpërthimet fillestare, do të shkaktonin rrëzimin e shumicës së avionëve që do të gjendeshin në ato momente në udhëtim, shembjen e godinave në SHBA-në perëndimore, Amerikën e Jugut, Evropën Jugore dhe Lindjen e Largët, si dhe do të shkaktonin daljen jashtë funksioneve të rrjeteve energjetike në pjesën më të madhe të botës së zhvilluar.
Edhe uji i pijshëm do të bëhej toksik nga hiri, ndërsa temperaturat globale mund të binin me 15°C për të paktën për 6 muaj, ndërsa shiu acid do ta bënte të pamundur zhvillimin normal tëbujqësisë për dekadën e ardhshme. Fatmirësisht, kjo është thuajse e garantuar se nuk do të ndodhë ndonjëherë.
Vullkanet nxiten nga ngritjet e lokalizuara të magmës që ndodhet nën koren e Tokës. Çdo vullkan që shpërthen në të njëjtën kohë, do të ishte si çdo flluskë në një pije të gazuar që e çan menjëherë sipërfaqen./ Bota.al
Komente
Lajme të tjera
-
Turqi/ Shpërthim në një fabrikë municionesh në provincën Balikesir, raportohet për 12 të vdekur dhe 3 të plagosur (VIDEO)
24 Dhjetor, 07:59 -
Tiranë/ Eksploziv banesës në katin e 9-të të një pallati, frekuentohej nga Bernard Sinomati, vëllai i 'Buzëderrit' të Vlorës! Policia gjeti sende personale dhe dokumente
22 Dhjetor, 12:33
-
Shpërthim në një rafineri nafte në Itali! 2 të vdekur, 9 të plagosur, 3 të zhdukur! Sindikatat paralajmërojnë grevë (VIDEO)
9 Dhjetor, 12:13 -
Vlorë/ Eksploziv lokalit në pronësi të familjes së Bledar Birçajt, i vrarë në 2021! 'The boss' sapo ishte rihapur, dëme materiale! Autori me maskë shpërtheu tritolin me fitil
8 Dhjetor, 07:15
-
Shpërthim i fuqishëm në një bllok banesash në Hagë, raportohet për 20 viktima! Vijojnë kërkimet në rrënoja (VIDEO)
7 Dhjetor, 12:30 -
Kosovë/ Shpërthim i fuqishëm në Zubin Potok
29 Nëntor, 20:56 -
Islandë/ ‘Bukuri e frikshme’, llava dhe flakët vullkanike pranë Rejkjavikut, të filmuara nga avioni! (VIDEO)
22 Nëntor, 17:13 -
Vullkani në Islandë, shpërthen për herë të shtatë brenda një viti (VIDEO)
21 Nëntor, 09:03 -
Itali/ Shpërthen fabrika e fishekzjarreve në Napoli, humbin jetën në ditën e parë të punës 2 motra dhe një 18-vjeçar shqiptar
19 Nëntor, 08:35 -
Kamëz/ Shpërthim në godinën e përshtatur si studio muzikore, shkaktohen vetëm dëme materiale
17 Nëntor, 10:58 -
Vlorë e Tropojë/ Dy banesa objektiv i shpërthimeve me lëndë plasëse! Vetëm dëme materiale
15 Nëntor, 07:48 -
Krujë/ Shpërthim gjatë natës në hyrje të pazarit! Autorët hedhin në erë bankomatin me eksploziv, në ikje hedhin kunja në rrugë për shpimin e gomave të mjeteve
12 Nëntor, 09:50
/MARE/, duke iu referuar artikullit te mesiperm,temp.ulen te pakten 6 muaj,por duke iu referuar kohezgjatjes te periudhes Permian-Triasik qe eshte me miliona e miliona vite kemi efektin e ngrohjes globale qe ka vazhduar per nje kohe te gjate.Kam pare njehere nje dokumentar shume interesant.Ne ate kohe ngrohja globale e kishte kthyer Siberine ne nje Sahara.Po keshtu dhe gjallesat ne dete dhe oqeane kaluan ne nje shfarosje si ato te Tokes.Ishte nje grup dokumentaresh,njeri quhet /Before dinosaurs/,nje tjeter /Walking with dinosaurs/ dhe tjetri /Walking with prehistoric beasts/.Ju rekomandoj t'i gjeni ne internet dhe t'i shikoni,jane shume interesante.
PërgjigjuTi Iris thua se shperthimet e medha te Vullkaneve ne Periudhen e Permian-Triasikut, çojne ne rritjen e temperatures globale ne te gjithe planetin, ndersa artikulli i mesiperm thote se kur ka shperthime te medha vullkanike, temperaturat ulen shume... Kush ka te drejte?!!....
PërgjigjuNje shembull se c'mund te ndodhe jane vullkanet qe shperthyhen ne Siberi ne periudhen midis Permian-Triasikut.Shperthimi vetem i tyre shkaktoi ngrohjen e jashtzakonshme globale dhe /zhdukjen e madhe/ku shumica e gjallesave ne Toke u shfarosen,vendin e tyre e zune me vone dinosauret.
Përgjigju