Godinat te Akademia në 'kërkim' 
të statusit "Monument Kulture"

TIRANE - Banesat karakteristike të zonës ku përfshihet godina e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, kufizuar në hyrje nga Kalaja e Tiranës dhe nga mbrapa nga Ura e Tabakëve dhe Lumi i Lanës, janë për fat të mirë një nga zonat e kryeqytetit që kanë shpëtuar deri më sot nga ndërtimet e kullave të larta. Akademia e Shkencave vijon të mbijetojë, duke u restauruar herë pas here dhe ndërkohë kryen funksionin e një institucioni të rëndësishëm të vendit, që i kushton shtetit 4 mijë dollarë qira në muaj për trashëgimtarët e kësaj prone. Ndërkohë shumë afër kësaj godine janë simotrat e saj, ku para më tepër se një shekulli e gjysmë ishin pronë e një pronari, me parqe e lulishte, kopshte e shatërvanë, rrugica dhe pemë dekorative e frutore.

Godina ku është sot Akademia e Shkencave falë përpjekjeve disavjeçare të anëtarëve të saj sapo ka marrë statusin Monument Kulture i Kategorisë së Dytë, më 29 shtator, Ditën e Trashëgimisë. Por kjo nuk mjafton. Godinat rrotull së njëjtës rëndësi janë në gjendje të mjeruar. Drejtuesit e ASHSH, kryetari Myzafer Korkuti dhe sekretari shkencor Vaso Tole, duke folur për vlerat dhe historikun e gjithë kompleksit të banesave tradicionale të Tiranës që kufizohen nga Kalaja e Tiranës, Akademia e Shkencave, Ura e Tabakëve, etj, gjejnë rastin të bëjnë një apel për përshpejtimin e procedurave të rivitalizimit të tyre. Sekretari Shkencor i ASHSH-së, Vaso Tole shprehet për sa i përket datës së saktë të ndërtimit të godinës së akademisë “se nuk dihet ende data e ndërtimit, por dihet që daton si pronë e Zija Toptanit në gjysmën e dytë të shekullit të 19-të.

Godina ku është ASHSH është ndërtuar për qëllime ceremoniale, pritjeje dhe festa të mëdha. Jo vetëm Ahmet Zogu më pas, por edhe vet Toptanët që e kishin blerë pronën e përdornin për takime, për jetë shoqërore dhe kjo godinë nuk kishte funksione familjare. Për funksionet familjare ishin ndërtesat e tjera rrotull këtij kompleksi (pa futur në to ndërtimet e disa magazinave që janë bërë në kohën e komunizmit)”, thotë Tole. Pas kësaj ai rikujton edhe historinë e mëvonshme të godinës së Akademisë së Shkencave, ku janë kryer funksione qeveritare të qeverive që pasuan njëra-tjetrën përgjatë historisë.

 

TAG:
• akademia e shkencave