SKEDA/ Ja pse presidenti i Koresë së Jugut shpalli shtetrrethimin

Përballë presionit politik, presidenti i Koresë së Jugut, Yoon Suk-yeol, ka shpallur ligjin e shtetrrethimit në vendin demokratik për herë të parë pas më shumë se 50 vitesh, duke nxitur protesta pranë ndërtesës së parlamentit.

Deklarata e bërë vonë natën – në orën 23:00 me orën lokale (14:00 GMT) – bëri që qytetarët të mendonin menjëherë se bëhej fjalë për një çështje që lidhej me Korenë e Veriut, fqinjën bërthamore të Jugut, ose për një situatë kritike të sigurisë kombëtare, si një akt terrorizmi apo grusht shteti.

Megjithatë, shumë shpejt u bë e qartë se Yoon kishte ndërmarrë këtë veprim drastik si përgjigje ndaj një sërë ngjarjesh politike.

Pasi humbi kontrollin e parlamentit më herët gjatë vitit, qeveria e tij ishte përballur me një seri projektreformash dhe mocionesh të opozitës që synonin minimin e pushtetit të tij. Vëzhguesit politikë thonë se Yoon tani është detyruar të përdorë ligjin e shtetrrethimit – një sundim i përkohshëm ushtarak – si një taktikë jodemokratike për t’u mbrojtur nga sulmet politike.

Cili ishte reagimi i menjëhershëm?

Të martën, udhëheqësit e opozitës dënuan menjëherë këtë veprim si antikushtetues.

Lideri i partisë kryesore të opozitës, Lee Jae-myung, u bëri thirrje deputetëve të Partisë Demokratike të mblidhen në parlament të martën mbrëma për të votuar kundër shpalljes së shtetrrethimit.

Por në Seul, autobusat e policisë ishin vendosur tashmë për të bllokuar hyrjen në ndërtesën e parlamentit, siç raportuan mediat lokale.

Megjithatë, protestuesit nxituan drejt ndërtesës së Asamblesë Kombëtare, duke protestuar dhe duke thirrur: “Jo shtetrrethim! Jo shtetrrethim!”. Ata u përplasën me radhët e policisë që ruanin ndërtesën.

Sa i rëndësishëm është ligji i shtetrrethimit?

Ligji i shtetrrethimit është një sundim i përkohshëm nga autoritetet ushtarake në një kohë emergjence, kur autoritetet civile konsiderohen të paafta për të funksionuar.

Hera e fundit që u shpall në Korenë e Jugut ishte në vitin 1979, kur një president afatgjatë u vra gjatë një grushti shteti. Që nga vendosja e demokracisë parlamentare në vitin 1987, nuk është shpallur më.

Por të martën, Yoon e bëri këtë deklaratë në një fjalim kombëtar, duke thënë se po vendoste sundimin ushtarak për shkak të një kërcënimi nga “forcat kundër shtetit”.
Nën ligjin e shtetrrethimit, ushtria merr kompetenca të veçanta dhe mund të pezullohen mbrojtjet dhe procedurat e zakonshme ligjore.

Cili është konteksti politik?

Që nga zgjedhjet e përgjithshme të prillit, Yoon ka qenë një president i dobësuar, pasi opozita fitoi një shumicë dërrmuese. Qeveria e tij nuk ka qenë në gjendje të miratojë ligjet që dëshironte dhe është reduktuar në përdorimin e vetos kundër ligjeve të miratuara nga opozita.

Popullariteti i tij ka rënë ndjeshëm, pasi është përfshirë në disa skandale korrupsioni dhe ndikimi politik – përfshirë një rast që përfshin Zonjën e Parë dhe pranimin e një çante Dior, si dhe një tjetër për manipulim aksionesh.

Muajin e kaluar, Yoon u detyrua të kërkonte falje publikisht, duke deklaruar se po krijonte një zyrë për të mbikëqyrur detyrat e Zonjës së Parë. Megjithatë, ai refuzoi një hetim më të gjerë ose të pavarur, siç kishte kërkuar opozita.

Këtë javë, opozita propozoi uljen e buxheteve të qeverisë – dhe një ligj për buxhetin nuk mund të vetohet. Në të njëjtën kohë, opozita kërkoi shkarkimin e anëtarëve të kabinetit, përfshirë kreun e agjencisë së auditimit, për moshetimin e Zonjës së Parë.

Çfarë ndodh tani?

Deklarata e Yoon-it zuri shumë njerëz në befasi – situata po zhvillohet me shpejtësi.

Opozita politike u ka bërë thirrje qytetarëve të protestojnë paqësisht para parlamentit – demonstratat masive paqësore janë të zakonshme në Korenë e Jugut dhe kanë qenë efektive në ndryshimin e qeverive më parë.

Partia kryesore opozitare, Partia Demokratike, të martën mbrëma kërkoi që të gjithë ligjvënësit e saj të mblidhen në Asamblenë Kombëtare. Sipas ligjit korean, qeveria duhet të heqë ligjin e shtetrrethimit nëse shumica në parlament – Asamblenë Kombëtare – e kërkon këtë përmes një votimi. Po ashtu, ligji ndalon komandën e shtetrrethimit të arrestojë ligjvënësit.

Megjithatë, autobusët e policisë janë vendosur tashmë përpara ndërtesës, duke u parë si një barrikadë për të ndaluar ligjvënësit të hyjnë në asamble.

Gjithashtu ka përçarje brenda partisë së Yoon-it, Partisë së Fuqisë së Popullit. Lideri i saj, Han Dong-hoon, e ka quajtur shpalljen e ligjit të shtetrrethimit një veprim të “gabuar”, raporton agjencia Yonhap. Ai është zotuar ta bllokojë këtë ligj./ BBC

Lajmi kryesor:

Kore e Jugut/ Presidenti shpalli shtetrrethimin, parlamenti e rrëzon! Ushtria e policia përleshen me demostruesit, më pas tërhiqen

K.M/Shqiptarja.com

TAG:
• Yoon Suk Yeol
• Korea e Jugut
• Korea e Veriut