Kanabisi në Shqipëri,NPR: Biznes
i madh me vlerë miliarda dollarë

"Nashville Public Radio" i ka kushtuar një shkrim të gjatë kultivimit të kanabisit në Shqipëri dhe sfidave që përballen forcat e rendit përball këtij fenomeni.

Shkrimi i plotë:

Elton është një polic në një mision për të ndihmuar Shqipërinë për të dalë njëherë e mirë jashtë industrisë së kultivimit të paligjshëm të kanabisit.

Në një mëngjes gushti, ky komandat i anti- drogës në forcat e Policisë së Shtetit udhëheq një karvan të vogël makinash nga qyteti drejt një rajoni me pak njerëz dhe me bollëk malesh.

Jemi vetëm pak minuta larg qytetit, duke udhëtuar nëpër një rrugë me dy kalime, kur shenjat e para të kanabisit fillojnë të shfaqen, me një flet kanabisi të pikturuar mbi një gur.

"Adoleshentët, ata pinë shumë," thotë Eltoni, i cili kërkoi që mbiemri i tij të mbetej i fshehtë për arsye sigurie. Ai pushon për një çast dhe fillon të më tregojë për një mikun e tij që pinte kanabis në shkollë të mesme dhe më vonë filloi të përdorte heroinën. Ai u bë një i droguar dhe vdiq nga një mbidozë. "Është shumë e dhimbshme për mua, sepse ai ishte një djalë me të vërtetë i mirë".

Eltoni, një baba rreth 40 vjeç beson se kanabisi i çon njerëzit drejt përdorimit të dograve më të rënda. Ai shprehet se është duke shkuar drejt burimit të lëndës narkotike, aty ku mbille dhe do ta bëjë këtë gjë deri sa Shqipëria të jetë e sigurt nga lënda narkotike.

Ky vend prej 2.8 milion njerëz ka një oreks relativisht të vogël për sa i përket konsumimit të kanabisit dhe dograve të tjera në krahasim me pjesën tjetër të Bashkimit Evropian  ku është një kandidat për t'u bashkuar. Vetëm një në 10 të rritur pretendon se ka provuar kanabisin në tërë jetën e tij, sa një e katërta e normës në të gjithë BE-në.

Por Shqipëria është furnizuesi më i madh i Europës për kanabisin sipas Europolit. Një bastisje e policisë në vitin 2014 do të mbyllte atë që njihej si kryeqyteti i Europës për rritjen e lëndës  narkotike, fshati Lazarat, ku banorët ilegalisht kultivuan kanabis në një shkallë industriale për vite me radhë.

Pas operacionit të Lazarat vazhduan veprimeve të tjera policore që synuan zonat kryesore të kultivimit në të gjithë vendin atë vit. Qeveria shqiptare deklaroi se kishte shkatërruar 99 përqind të bimëve të kanabisit.

Por kjo nuk zgjati. Kanabisi në Shqipëri është një biznes i madh dhe ka vlerë vjetore që është vlerësuar në miliarda dollarë. Kultivimi u kthye, veçanërisht në 2016 dhe 2017, gjithnjë e më shumë të shtrirë në xhepa më të vegjël brenda këtij vendi kryesisht rural dhe malor, njerëzit e të cilit janë ndër më të varfërit në Evropë. Qeveria e Kryeministrit Edi Rama, i vetëdijshëm se anëtarësimi i Shqipërisë në BE është në linjë, është përgjigjur duke dyfishuar përpjekjet për çrrënjosjen.

Zyrtarët të policisë si Eltoni dhe ekipi i tij prej një duzine oficerë përfaqësojnë majën e shtizës, duke u përpjekur të eliminojnë kanabisin para se të mund të bëjnë rrugë më të mëdha të shpërndarjes. Vetëm në vitin 2016, policia shqiptare njoftoi se shkatërroi 2.4 milionë bimë kanabis. Megjithatë, sasi të mëdha të lëndës narkotike vazhduan të korreshin dhe dërgoheshin në Evropën Perëndimore, siç dëshmohet nga konfiskimet e rregullta nga autoritetet shqiptar dhe ato italiane, konfiskime të cilat shpesh mateshin me ton.

Pas  10 minutash udhëtim me makinë, Eltoni ndalon në anën të rrugës së bashku me pjesën tjetër të karvanit. Oficerët mblidhen, shumica që mbajnë një sëpatë ose hanxhar, dhe disa prej tyre janë të armatosur me pushkë sulmi Kallashnikov.

Ata ecim në një rrugë  të vogël në një copëz të dendur pyjesh. Shkoj pas Eltonit, dhe ndjekim shtegun i cili mezi duket dhe pas disa minuta  arrijë në një gardh teli të improvizuar. Një oficer çan një pjesë të vogël të gardhit, duke ekspozuar një kopsht të rregullt me ​​bimë të kanabisit, vetëm një këmbë nga rruga kryesore, por e errësuar nga një pyll i dendur me pemë dhe shkurre.

Ekipi i Eltonit, kryesisht meshkujt e moshës mesatare, shpejt fillon të punojë. Ata marrin disa copa të prera për të dërguar në një laborator  për të konfirmuar qartë, se këto janë bimë kanabisi. Pastaj bimët e prera i grumbullojë dhe i djegin duke përdorur benzinë. Bimët të cilat ishin pothuajse gati për tu korrur lëshojnë aromën e pa ngatërrueshëm të kanabisit.

Operacione si ky ndodhin në të gjithë Shqipërinë gjatë sezonit të rritjes së kanabisit, nga marsi deri në tetor. Shumë prej bimëve të bimëve kultivohen në vende të vështira për t'u gjetur  ose në tokë publike, shpesh lart në male. Ndonjëherë forcat e Policisë Shqiptare marrin ndihmë nga homologët italian, të cilët janë në gjendje të identifikojnë ara të vogla të kanabisit përmes mbikëqyrjes ajrore dhe analizave të veçanta të imazhit. Por ndihma e vetme që Elton merr, është nga një vëzhgues i pozicionuar në një kodër aty pranë me një palë dylbi.

Zakonisht kultivuesit e kanabisit kanë zhdukur në kohë kur aty mbërrin policia. Eltoni tregon se një herë erdhi nëpër një njeri në mes të pyllit që mbante dy çanta të mëdha bukë. Ai dyshonte se njeriu ishte një nga kultivuesit e bimëve dhe që me siguri do t'ia dorëzonte një kolegu. Por Eltoni nuk kishte prova për këtë, dhe për këtë arsye nuk kishte arsye për ta arrestuar atë. Në vend të kësaj, ata e “sekuestruan” bukën, pjesërisht për shkak se ata ishin një rrugë e gjatë nga automjetet e tyre.

"Po, është e gabuar, por ne ishim duke vdekur atje pa bukë", thotë Elton, duke shpjeguar se oficerët kishin ecur pesë orë dhe kishin mbaruar ushqimin e tyre.

Një zhurmë nga radioja e dorës së Eltonit ndërpret bisedën. Oficeri që shërben si një vëzhgues raporton se ka gjetur një tjetër fermë kanabisi. Ne jemi së shpejti përsëri në rrugë, e cila dredhon dhe kthehet, dhe tani ngushtohet në një korsi të vetme duke na çuar në një luginë më poshtë.

Kjo goditje nuk po shkon mirë me të gjithë në Shqipëri. Ligjbërësit e opozitës akuzojnë rregullisht policinë për zbatim  selektiv  të ligjit dhe në disa raste, si ndihmues të  prodhuesve dhe trafikantët me lidhje qeveritare. Akuzat kanë përfshirë edhe arkitektin e fushatës shqiptare kundër kanabisit, Saimir Tahiri, për të cilin prokurorët dyshojnë se është i përfshirë në një rrjet trafiku me të afërmit e tij. Tahiri, i cili ka shërbyer si ministri i Brendshëm nga viti 2013 në mars 2017, mohon akuzat.

Elton thotë se nuk i kushton shumë vëmendje polemikave që rrethojnë goditjen e kanabisit.

"Nuk lexoj gazeta," thotë Elton. "Unë flas me punën time. I pres bimët çdo ditë, çdo ditë. Dhe unë kam bimë me vlerë miliona euro ".

Ne përfundimisht ndalemi pranë një grup shtëpish dhe kalojmë nëpër një fushë dhe në pyll. Brenda disa minutash, ne ndeshim një fermë tjetër me rreth 100 bimë.

Ndërsa oficerët presin dhe djegin kulture, Elton fokusohet në një provë,  një çorape që çon disa qindra metra nga ferma e kanabisit. Ai e ndjek atë në një vilë me dy dhoma që duket e braktisur.

Por shtëpia ngjitur është një shtëpi e mirëmbajtur mirë, ku jeton një familje. Mu tha të pres jashtë, ndërsa Eltoni dhe kolegu  i tij shkojnë brenda për të pyetur banorët.

Pak minuta më vonë, Eltoni del dhe ne kthehemi në makinë. Ai duket i shqetësuar, fytyra e tij e kuqe. Familja mohoi të dinte diçka për kanabisin.

"A mendoni se unë i besoj?" Pyet ai, me sarkazëm. Elton pastaj flet në gjuhën shqipe dhe tregon që ai do ta ndiqte hetimin në mënyrë më agresive nëse një gazetar nuk ishte i pranishëm.

Elton nuk e sheh atë që ai bën në terren si diçka që  shërben si parandalim të kultivimit të kanabisit. Fermerët e kanabisit, thotë ai, janë njerëz të varfër që e dinë shumë mirë se mund të shkojnë në burg. Por ai thotë se ndjekja e tyre në fund të fundit mund të çojë në trafikantët në shkallë të gjerë.

"Ajo që ne po bëjmë sot është vetëm një pjesë e punës sonë. Pjesa tjetër është hetimi penal. Ne jemi duke kërkuar për peshkun e madh, "thotë ai.

Elton dhe oficerët e tij kontrollojnë një fermë tjetër të dyshuar për kanabis.

Brenda makinës së Eltonit është qetësi. Ai dhe dy oficerë të tjerë të ulur në shpinë janë të lodhur dhe të mbytur në djersë. Por, ndërsa kalojmë një fshat të vogël të quajtur Noja, djemtë e rinj që ulen jashtë një kafeneje fillojnë të ulërasin karvanit si një qen. Elton frenon, del jashtë dhe marshon përgjatë rrugës me oficerët e tjerë. Ka shumë britma. Eltoni kërcënon të marrë të rinjtë në stacion.

"Ne jemi vetëm fshatarë," thotë një djalë. Një tjetër thotë se policia i ka shkatërruar ata me bastisjet e tyre. Zyrtarëve u thuhet të shkojnë në Tepelenë, një qytet disa orë në jug, ku qeveria është akuzuar për mbrojtjen e kultivuesve të tenxhereve.

Ndërkohë që duket sikur një luftë do të shpërthejë, një njeri i moshuar hyn dhe i qetëson të gjithë dhe oficerët kthehen në makinat e tyre.

Ndërsa Eltoni kthehet në rrugë, unë pres që ai të thotë diçka për atë që ka ndodhur. Ai është i heshtur por duket i qetë dhe i qetë.

Së fundi, unë e pyes Eltonin rreth konfrontimit. "Njerëzit janë të pakënaqur kur vijmë këtu, dhe ata reagojnë në mënyra të ndryshme," përgjigjet ai

Elton pastaj imiton ulërimën që djemtë e rinj po bënin dhe qeshën. "Pse keni vendosur të ndaleni?" pyes.

Elton shpjegon se ai dëshironte të gjente të mistrecët që bënin ulërimën. Me pak fjalë, ai e bëri atë si një shfaqje force.

Kthehem në fshatin Noja dy ditë më vonë, pa policinë, duke shpresuar që të flas me djemtë që ishin atje. Ulem në të njëjtën kafene ku ata ishin ulën dhe pyes përreth. Gjithkush që fola pretendoi se nuk kishte dijeni për incidentin, që duket shumë e vështirë duke pasur parasysh madhësinë e vogël të fshatit.

Më shumë gjasa incidenti i djeshëm i la banorët të trembur dhe Eltonin jo më afër gjetjes së tij "peshk i madh".

Redaksia Online
D.T/Shqiptarja.com

TAG:
• lazarat