Hendeku mes rritjes së kreditimit dhe rritjes ekonomike u thellua më shumë në tremujorin e parë të këtij viti.
Sipas Bankës së Shqipërisë, për tremujorin e katërt 2022 hendeku i raportit të kredisë ndaj PBB-së ishte -8.43 pikë përqindje nga -7.96 pikë përqindje pikë përqindje që kishte qenë në tremujorin e mëparshëm.
Në analizën e Bankës së Shqipërisë, treguesi parësor për të vlerësuar ritmet e kreditimit të ekonomisë është hendeku i raportit të kredisë për ekonominë ndaj Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB).
Ky raport tregon devijimin e vlerës së raportit të kredisë për ekonominë ndaj PBB-së nga prirja e tij afatgjatë dhe është indikatori kryesor që sinjalizon mundësinë e rritjes së tepërt të kreditimit në raport me Prodhimin Kombëtar, duke shtuar, eventualisht, rreziqet sistemike.
Banka e Shqipërisë kryen analiza periodike të këtij treguesi, që ka si qëllim kryesor evidentimin e nevojës për të vendosur një shtesë kundërciklike kapitali për bankat tregtare.
Shtesa kundërciklike do të kishte si qëllim ngadalësimin e kreditimit, në rast se banka qendrore vlerëson se ai po rritet me ritme tepër të shpejta.
Deri tani, Banka e Shqipërisë nuk po aplikon shtesë kundërciklike kapitali dhe kjo u konfirmua edhe në vendimin e fundit të Guvernatorit, të datës 3 korrik.
Sipas Bankës së Shqipërisë, zhvillimet e tremujorit të parë reflektojnë rënien e kredisë për ekonominë kundrejt normës pozitive të rritjes së produktit të brendshëm bruto.
Megjithatë, ecuria e treguesit ka qenë në kahe të ndryshme për segmentin “biznese” dhe atë “individë”. Gjatë tremujorit, thellimi i vlerës negative të treguesit parësor duket se është përcaktuar tërësisht nga ecuria e treguesit përkatës për segmentin “biznes”.
Vlera e treguesit parësor për “individët” luhatet më afër nivelit “zero”, duke sinjalizuar nevojën për një vëmendje të shtuar.
Treguesi në fjalë është parësor në vendimmarjen e Bankës së Shqipërisë lidhur me nevojën eventuale për shtesa kundërciklike të kapitalit, një nga shtesat e parashikuara në rregulloren e vitit 2019 “Për shtesat makroprudenciale të kapitalit”.
Deri tani, rritja e kreditimit është ende larg pragut krahasues që do të kërkonte masa frenuese, duke vendosur shtesë kundërciklike të kapitalit për sektorin bankar.
Ky prag do të kalohej nëse devijimi i raportit të kredisë ndaj PBB-së me mesataren afatgjatë do të ishte pozitiv me më shumë se dy pikë përqindje
Për shembull, në periudhën 2002-2008, periudhë që përfshin fazën me rritjen më të lartë të kreditimit të ekonomisë në Shqipëri, ky hendek kishte qenë pozitiv me 1.9 pikë përqindje. Për periudhën nga fillimi i vitit 2009 deri në tremujorin IV 2022, hendeku kishte qenë negativ me -7.79 pikë përqindje.
Si plotësues të këtij treguesi parësor në vendimmarrjen e Bankës së Shqipërisë, shërbejnë disa elementë të tjerë, të grupuar tek treguesi i paralajmërimit të hershëm dhe që sinjalizojnë zhvillimet në kreditim dhe në aktivet jofinanciare, konkretisht tregun e pasurive të paluajtshme.
Këtu përfshihen rritja vjetore e kredisë bankare, ndryshimi vjetor i kredisë bankare për pasuri të paluajtshme, ndryshimi vjetor i indeksit të çmimit të banesave dhe ndryshimi vjetor i indeksit të çmimit të banesave ndaj vlerës së qirasë.
Zhvillimet e periudhës pasqyrojnë një ngadalësim – si në terma vjetorë ashtu edhe tremujorë – të ritmit rritës të portofolit të kredisë për pasuri të paluajtshme.
Ky ngadalësim vijon që prej tremujorit të parë të vitit 2022 dhe vlerat e nëntreguesit mbeten nën mesataren historike. Nga ana tjetër, indeksi i çmimit të banesave regjistron vlera më të larta në terma vjetorë por ka ngadalësuar ritmin e rritjes në terma tremujorë.
E njëjta prirje vërehet edhe në ecurinë e raportit të këtij nëntreguesi kundrejt atij të qirasë. Pavarësisht këtij zhvillimi, vlera e këtij nëntreguesi vijon të qëndrojë ndjeshëm mbi mesataren historike.
Ecuria e këtyre dy nëntreguesve, të cilët priren të përforcojnë ecurinë e njëri-tjetrit, monitorohet në vazhdimësi nga Banka e Shqipërisë. Qëllimi është që, duke përdorur edhe informacionet që lidhen me ngarkesën me borxh të familjeve, të identifikohen dhe parandalohen situatat në të cilat ecuria e çmimeve në tregun e pasurive të paluajtshme është e paqëndrueshme. /Monitor/
Lajme të tjera
-
Rritet lehtë edhe inflacioni bazë, në nëntor arriti në 2.34%
24 Dhjetor, 14:28 -
Transfertat në SEPA, data më e afërt për bankat shqiptare është 5 tetori 2025
20 Dhjetor, 10:58 -
BSH mbyll 2024 me normën bazë interesi 2.75%! Sejko: Kemi blerë euro për të stabilizuar kursin e këmbimit! Ka rritje punësimi
18 Dhjetor, 16:42
-
BSH, 3 çmimet për diplomat më të mira ekonomike! Sejko: Rënia e inflacionit uli kostot për familjet e bizneset
16 Dhjetor, 17:28
-
Afro 20% e shqiptarëve në rrezik varfërie, kanë të ardhura ditore deri në 751 lekë! Gjendja do rëndohej nëse s’do ishin pensionet e skemat sociale
13 Dhjetor, 20:29
-
Më shumë emigrantë dhe familje më në vështirësi në Shqipëri, në 9 muaj 772 mln € erdhën si remitanca
12 Dhjetor, 17:02
-
Shqipëria 1.1 mld € investime të huaja në 9 muaj, preferohen pasuritë e paluajtshme! 56 mln € më shumë krahasuar me 2023
12 Dhjetor, 16:02
-
Shqipëria rekord të ardhurash prej 3.9 mld euro nga turizmi, për 9 muaj fitoi 640 mln € më shumë se në 2023
11 Dhjetor, 16:07
-
SHBA-të transferojnë kredinë prej 20 miliardë dollarë për Ukrainën
11 Dhjetor, 10:11 -
FMN apel Bankës Qendrore: Kujdes me kreditimin e pasurive të paluajtshme! Eksperti: Krizat më të mëdha nisin nga ‘flluskat’ në këtë sektor
7 Dhjetor, 16:19
-
Miliona euro përfitime nga anëtarësimi në SEPA, Sejko thirrje bankave: Plotësoni kushtet që të bëheni pjesë e sistemit evropian, investoni në inovacion
5 Dhjetor, 14:22
-
Vrojtimi i BSH/ Ndërtimi optimist, rritet kërkesa për prona! Turizmi ‘pesimist’, ndikoi rënia e ‘bumit’ të sezonit veror! Besimi në ekonomi u ul me 0,4% në Nëntor
2 Dhjetor, 17:25
