Edi Rama: Faleminderit edhe për urimin! Ne do të bëjmë çmos për të ndihmuan të gjithë nxënësit, por padyshim, nxënësit me rezultate të shkëlqyera janë ata që meritojnë edhe një respekt të posaçëm. Kur unë kam drejtuar Bashkinë e Tiranës, ne kemi përfshirë në programin e bashkisë, për herë të parë, një trajtim të veçantë për të gjithë nxënësit me 10-ta. Besoj se jo vetëm ka qenë shumë mirë, por ka qenë një program i veçantë që ka dhënë edhe rezultatet e dëshiruara, duke i’u treguar atyre që udhëheqin me forcën e shembullit se meritojnë edhe mirënjohjen dhe respektin e gjithë shoqërisë. Dëshira jonë është që një program i tillë të shtrihet dhe të përmirësohet në vijim.
Përshëndetje zoti Kryeministër. Unë jam Ervil Mali, gjimnazist, nga qyteti i Elbasanit. A do të ishte e mundur që për ne nxënësit e mirë, për ne maturantët, në fund të këtij vitit shkollor ju të na akordonit bursa për në universitetet evropiane, sepse për prindërit tanë është pak e vështirë të përballojnë të gjitha shpenzimet për universitete me taksa të shtrenjta.
Edi Rama: Ka një praktikë të njohur, një praktikë të vënë në lëvizje nga qeveria e mëparshme. E, megjithëse praktika ka pasur edhe disa probleme, e rëndësishme është që është një praktikë e mirë. Ne duam që këtë praktikë të mirë ta mbajmë jo vetëm gjallë, por edhe ta çojmë më tutje, duke bërë të mundur që ata të cilët vërtet e meritojnë, ata të cilët vërtet mundohen dhe sakrifikojnë gjatë viteve për rezultatet e tyre; ata të cilët marrin përmes mundit të tyre mundësinë për të studiuar më tutje në universitete të njohura dhe që nuk e kanë mundësinë ekonomike për të mbështetur studimet e tyre, të kenë në mbështetje qeverinë, të kenë në mbështetje shtetin shqiptar.
Përshëndetje zoti Kryeministër! Në radhë të parë ju falënderoj që na keni dhënë mundësinë të flasim me ju dhe t’ju drejtojmë pyetje në mënyrë të drejtpërdrejtë. Unë jam Oriot Malo, në klasë të 11-të në shkollën “Andon Zako Çajupi” në Tiranë. Pak më parë ju na folët për nismën e re “Kryeministri juaj”. A mund të na thoni pak më shumë për këtë nismë, si do zhvillohet ajo në muajt në vazhdim...
Edi Rama: Unë besoj se një nga gjërat më të rëndësishme për një Kryeministër, por edhe për një kryetar bashkie, por edhe për një drejtues të lartë është që të mos humbasë kontaktin e drejtpërdrejtë me realitetin, të mos humbasë kontaktin e drejtpërdrejtë me njerëzit, të mos bjerë pre e atij rrethimi të vogël, që zakonisht ndodh kur je në një pozicion të lartë. Nga ana tjetër, unë e kam thënë qysh ditën e parë kur më është besuar kjo detyrë kaq e lartë dhe më është bërë ky nder kaq i madh, që; Zyra do të jetë e imja, por pushteti do të jetë i juaji! Në këtë aspekt, besoj se edhe kjo nismë ndihmon. Ndihmon për të dëgjuar, por ndihmon edhe për të komunikuar drejtpërdrejtë me qytetarët, duke ftuar këtu në këtë sallë grupe të ndryshme, përfaqësues të shtresave të ndryshme dhe duke përfituar nga komunikimi i drejtpërdrejtë për t’iu përgjigjur atyre pyetjeve që janë pyetjet me të cilat përballen njerëzit në të përditshmet e tyre dhe që jo gjithmonë mediat arrijnë t’i ngrenë me të njëjtën thjeshtësi dhe me të njëjtën forcë që mund t’i ngrenë njerëzit që kërkojnë përgjigje. Në funksion të kësaj, besoj, që kjo rubrikë e përmuajshme do të ndihmojë, edhe pse është vetëm një nga shumë rrugët e komunikimit që ne kemi në dispozicion. Rrugë të tjera komunikimi me siguri do të hapim edhe në të ardhmen, hap pas hapi.
Përshëndetje! Jam Ledio Riska, student i Historisë. Për mendimin tim mënyra më e mirë për të zhvilluar vendin është revolucioni në kulturë dhe në arsim. Politikat e tjera si rendi, siguria, ekonomia, shëndetësia janë një derivat i tyre. Shqetësimi më i madh në vend janë studentët funksionalë, të cilët janë produkt i diplomave të blera dhe kaosit në arsim. Si mendon se do të zgjidhen këto dy probleme dhe cilat do të jenë politikat tuaja për zgjidhjen e këtyre dy problemeve.
Edi Rama: Faleminderit! Kjo është një pikëpyetje e madhe që rëndon mbi të ardhmen e shumë vajzave dhe djemve sot dhe që lidhet me të panjohurën e madhe që ka përpara gjithsecili kur kapërcen pragun e universitetit. Pasi sot jemi të gjithë të vetëdijshëm që sistemi ynë i arsimit të lartë nuk ka liri konkurrence të bazuar mbi meritën dhe nuk garanton meritën përmes lirisë së konkurrencës.
Më lejoni të ndaj me ju bindjen time se nuk është në fakt ashtu sikundër shpeshherë nënvizohet, për mendimin tim padrejtësisht, arsimi privat në vetvete problemi. Problemi është në rënien poshtë e më poshtë në tërësi të sistemit tonë arsimor, në rritjen e parazitizmit dhe fatkeqësisht edhe të korrupsionit në mënyrë horizontale në të gjithë sistemin tonë arsimor, si në sistemin shtetëror ashtu edhe në atë privat. Mbi të gjitha, besoj në mungesën e një baze mbi të cilën të gjitha universitetet të mund të vlerësohen me kritere të qarta dhe në mënyrë të pavarur dhe përmes të cilës të gjitha universitetet të mund të konkurrojnë drejtësisht. Prandaj, ne besojmë që është e domosdoshme të hedhim një hap tjetër, një hap kurajoz, por një hap shumë të rëndësishëm për të shkuar drejt një sistemi publik, pavarësisht nëse universitetet janë shtetërore apo janë private. Që do të thotë, nga njëra anë universitetet private të mos funksionojnë më si fabrika që nxjerrin fitime përmes diplomave dhe nga ana tjetër universitetet shtetërore të mos vegjetojnë më bazuar në faktin se jemi të shtetit, na mban shteti dhe për gjithçka përgjigjet shteti.
Kjo është një reformë e rëndësishme. Është një reformë e thellë. Është një reformë piketat e së cilën tanimë ne i kemi vendosur konceptualisht, por pa asnjë dyshim është një reformë që kërkon pjesëmarrje dhe kërkon përfshirjen e të gjithë aktorëve dhe faktorëve në sistemin tonë universitar, por edhe të atyre që janë konsumatorët e sistemit, qoftë studentët, qoftë prindërit. Kjo periudhë do të shërbejë pikërisht për të përvijuar, ashtu siç duhet, gjithë fizionominë e kësaj reforme dhe pastaj për të kaluar në jetësimin e saj në realitet.
Unë quhem Marcela Ruço. Pyetja ime ka lidhje me taksat. Të ardhurat e familjes time përfitohen nga dy pagat e prindërve të mi. Ditët e fundit kemi parë të publikohet në shtyp lajmi në lidhje me rritjen e taksave që do të aplikohen. Më konkretisht dua t’ju pyes sa të vërteta janë ato tabelat e taksave që janë publikuar në media?
Edi Rama: Taksat nuk janë asnjëherë një fjalë që tingëllon ëmbël. Nga ana tjetër, unë besoj se tek taksat qëndron edhe vlera e patriotizmit të një shoqërie. Unë besoj se të paguash taksa do të thotë të jesh një patriot i mirë, ndërsa të mos paguash taksa do të thotë që t’ia punosh prapa shpine shoqërisë dhe vendit tënd. Thënë kjo, unë besoj, po ashtu, që sistemi i taksave duhet të jetë një sistem sa më i drejtë me të gjithë dhe sa më i ndershëm për të gjithë. Nuk mundet dot që të gjithë të paguajnë taksa njësoj, sepse të gjithë nuk fitojnë njësoj. Nuk mundet dot që të paguajnë më shumë taksa ata që kanë më shumë halle, siç ndodh, fatkeqësisht, në Shqipëri prej shumë vitesh tanimë, ndërkohë që ata që kanë jo më pak halle – sepse kanë halle të natyrave të tjera – por që kanë më shumë mundësi të paguajnë më pak taksa. Sot në Shqipëri, me sistemin që është në fuqi, sistemi i ashtuquajtur i taksës së sheshtë, një mësues, një infermiere, një polic paguan më shumë taksa sesa Kryeministri. Një biznes i vogël dhe biznes i vogël -është një fjalë goje, sepse në fakt ju e dini shumë mirë që ata që merren me të ashtuquajturin biznes të vogël janë qytetarë të vetëpunësuar,- të paguajnë më shumë taksa sesa një kompani e madhe; Një furrë buke të paguajë më shumë taksa sesa hotel 15-katëshi në Tiranë. Kjo është e padrejtë! Ne do ta ndreqim këtë padrejtësi!
Sistemi ynë i taksave do të bazohet në taksën e ndershme, në taksimin e ndershëm dhe jo në taksën e sheshtë. Tabelat të cilave ju i referoheni kanë krijuar jo pak shqetësime, nuk janë të vërteta, nuk janë zyrtare. Ne sot jemi në një moment të vështirë të ekonomisë sonë, por ne nuk mundet dot që barrën më të madhe të kësaj vështirësie t’ua ngarkojmë atyre që janë më të dobët. Ne nuk mundemi dot që për të kapërcyer këtë moment t’u kërkojmë atyre që fitojmë më pak të marrin pjesën më të vështirë të përpjekjes për këtë kapërcim. Kjo është e qartë.
Nga ana tjetër, jemi në një diskutim intensiv edhe sot që po flasim bashkëdiskutimi vazhdon me Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe me Bankën Botërore, pasi përveç problemeve të çdo familjeje dhe të çdo biznesi, Shqipëria si e tërë, si Familja jonë e përbashkët ka edhe ajo një problem shumë të madh me ekonominë dhe me financat. Në fund të fundit, nëse flasim për shërbime më të mira, nëse flasim për më shumë arsim cilësor, më shumë shërbim shëndetësor cilësor, por edhe më shumë punësim dhe infrastrukturë, flasim për më shumë mundësi për t’i financuar këto shërbime. E, nëse tek punësimi përpjekja duhet të fokusohet tek rritja e aftësisë së sipërmarrjes për të krijuar vende të reja pune, tek shërbimet përpjekja duhet të fokusohet për të mbledhur më shumë taksa dhe për të pasur më shumë para në dispozicion që t’i financojmë këto shërbime. Kur flasim për të mbledhur më shumë taksa nuk kemi parasysh që ata që paguajnë të paguajnë më shumë, ndërsa ata që s’paguajnë apo që janë mësuar të mos paguajnë, të vazhdojnë të mos paguajnë. Flasim, në radhë të parë, për të zgjeruar bazën e taksapaguesve, në mënyrë që barra të shpërndahet në sa më shumë supe dhe të mos ta mbajnë këtë barrë ata që janë më korrekt me ligjin dhe me shoqërinë.
Për të përballur problemin e përbashkët të ekonomisë dhe të financave të vendit, ne na duhet një program i ri me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Ky program i ri nënkupton në fund, nëse do të biem dakord dhe do të biem dakord për ta bërë këtë program, qoftë marrjen e një ndihme, por qoftë edhe plotësimin e atyre kushteve që do të ketë marrëveshja me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Kështu që, sigurisht, Shqipëria i ka të gjitha mundësitë për ta kapërcyer krizën ku ndodhet, por kriza është e pakapërcyeshme nëse secili nuk merr pjesën e vetë të përgjegjësisë. Ata që fitojnë më pak sigurisht do të paguajnë më pak. Ata që fitojnë më shumë sigurisht do të paguajnë më shumë dhe të gjithë së bashku do të bëjmë më shumë që Shqipëria ta kalojë sa më shpejtë këtë fazë të vështirë. Më pas të fillojë një rritje e qëndrueshme ekonomike që të shoqërohet me më shumë punësim dhe që të shoqërohet, sigurisht, me më shumë të ardhura për të financuar ato shërbime për të cilat njerëzit, me të drejtë, ankohen sot dhe të cilat kemi detyrimin t’i përmirësojmë.
Përshëndetje. Jam Andi Shkira student në fakultetin e Drejtësisë. 23 vjet më parë, studentët kërkuan jo vetëm ndryshimin e sistemit politik, por edhe atë jurisprudencial. Sot 23 vjet më pas, 8 dhjetor 2013, ne e gjejmë drejtësinë të rënë përmbys. Tashmë jemi në vigjilje të mbylljes së 100 ditëve të para të qeverisjes suaj. Dua t’u pyes çfarë keni bërë dhe çfarë do të bëni për të ndryshuar këtë gjë, apo thjesht do të mjaftoheni me atë që drejtësia është e pavarur dhe më ketë rast do të lani dhe duart?
Edi Rama: Pyetje e vështirë, por pyetje e drejtë. Në radhë të parë më lejoni t’ju them që 100 ditë janë mjaft për të shkruar dhe për të prezantuar kartëvizitën, nëse mund të them kështu, të një qeverie, por janë shumë pak për të realizuar gjërat që një qeveri ka marrë përsipër. Padyshim, që kartëvizita ka shumë rëndësi dhe prezantimi i parë ka shumë rëndësi. Më pëlqen shumë një fjalë që thotë përgatitu mirë për prezantimin e parë, se zakonisht nuk ke një shans të dytë mbas një prezantimi të keq. Ndërkohë që, problemi i drejtësisë është një problem që i kapërcen kufijtë e mundësive të një qeverie në vetvete. Ju e dini shumë mirë që ne në bazë të Kushtetutës sonë kemi tre pushtete të ndara dhe të pavarura nga njëra tjetra. Qeveria është vetëm një nga këto 3 pushtete, pushteti ekzekutiv. Pushteti legjislativ është Parlamenti dhe pushteti gjyqësor është ajo që me një fjalë të vetme ne e quajmë drejtësia. Por kjo nuk është asnjë arsye as për t’u tërhequr dhe as për të larë duart, duke thënë se drejtësia është e pavarur, ne s’kemi çfarë të bëjmë dhe kështu s’na mbetet veçse të bëjmë sehir me shumë keqardhje me të pabërat, thuajse të përditshme të sistemit të drejtësisë. Përkundrazi, ne duam dhe do të bëjmë gjithçka për ta reformuar dhe transformuar sistemin e drejtësisë, por duke e filluar përsëri nga vetja. Unë kam besuar gjithmonë që në një vend që qeveriset me padrejtësi dhe përmes padrejtësisë, është e kotë që të shkosh ta kërkosh drejtësinë në dyert e gjykatave apo duke trokitur në derën e prokurorisë. Shembulli që jep Qeveria është shumë i rëndësishëm në krijimin e një atmosfere dhe të një marrëdhënieje të caktuar mes qytetarëve dhe drejtësisë apo drejtësisë dhe qytetarëve. Sigurisht, kur shoqëria shikon se si qeveria bën përditë padrejtësira madje se si qeveria përfiton apo njerëzit në qeveri përfitojnë përmes padrejtësive është iluzion të presësh drejtësi pastaj në dyert e drejtësisë. Besoj që në këto ditë ne kemi dhënë mesazhe shumë të qarta përmes punës që kemi bërë, vendimeve që kemi marrë, shembullit që kemi mishëruar, që ne duam ta ndajmë procesin e qeverisjes nga të këqijat që fatkeqësisht e kanë karakterizuar për vite të tëra. Pra, nga një proces keqqeverisjeje, duam të ndërtojmë një proces mirëqeverisjeje. Këtë problem kompleks, problemin e drejtësisë, duam ta trajtojmë si një sëmundje të rëndë që kërkon një konsultë të gjerë, për të vendosur jo vetëm diagnozën, sepse diagnozën mund ta vendosë çdokush në Shqipëri sot për sistemin e drejtësisë, por dhe për të vendosur recetën e duhur, për të bërë terapinë e duhur për këtë sëmundje. Kjo është një sëmundje e rëndë, është një kancer dhe kërkon një terapi të fortë. Nuk mund të shërohet as me aspirina dhe as me antibiotikë. Ne po përgatitemi për këtë dhe më herët se vonë do të hapim një debat të madh me të gjithë për të adresuar këtë sëmundje dhe për të rënë dakord për terapinë që pastaj të gjithë së bashku duhet të ekzekutojmë në funksion të goditjes së këtij kanceri që po i merr frymën shoqërisë.
Quhem Teuta Dinaj. Vij nga universitet mjekësor i Tiranës. Në radhë të parë ju falënderoj që bëni të mundur që ne studentët të mund të diskutojmë rreth problemeve tona. Meqë më jepet rasti, jo vetëm në emrin tim, por edhe në emër të studentëve të Universitetit Mjekësor, unë dua të parashtroj një problem që ne kemi në lidhje me ekzistencën e Universitetit Mjekësor si institucion. Duke qenë se që kur është krijuar si institucion kemi patur shumë problematika, duke filluar që nga fakultetet e krijuara që pothuajse janë inekzistente apo atyre edhe të atyre problematikave që ekzistojnë mes dekanateve dhe rektorateve ku secili përpiqet t’ja kalojë përgjegjësinë njëri-tjetrit. Gjithashtu edhe me njohjen e diplomave tona në tregun ndërkombëtar, ku universiteti Mjekësor i Tiranës, nuk figuron si universitet. Këtu bëhet fjalë për ne që na zuri krijimi i Universitetit Mjekësor të Tiranës në mes të studimeve tona. A ka nga ju ndonjë fjalë, meqë ky takim po ndiqet live dhe ne jemi shumë të shqetësuar.
Edi Rama: E di këtë shqetësim dhe jam njohur me problematikën e këtij, po e quajmë, konflikti. Ministri i Shëndetësisë dhe Ministria e Arsimit e kanë pjesë të detyrave të tyre të kësaj periudhe. Shumë shpejt ne do të kemi një ide të qartë për mënyrën se si do të veprojmë. Në këtë rast nuk do të veprojmë, duke dhënë një urdhër nga lart poshtë, por dhe duke diskutuar dhe duke dëgjuar ju, duke dëgjuar të tjerët, sepse siç e dini është një çështje, ku jo të gjithë janë në një mendje dhe duke dalë në konkluzionin e duhur, pa humbur kohë dhe pa i humbur kohë as juve dhe as të tjerëve. Ju siguroj për këtë!
Nga Universiteti Marin Barleti. Doja t’ju pyesja cili nga ministrat ka qenë ai që ju ka ndihmuar më shumë dhe cili ka qenë ai më problematiku.
Edi Rama: Nuk besoj se do të ishte ide e mirë për mua që të bëja këtu një klasifikim, por për këtë periudhë kohe mund t’ju them se skuadra e Qeverisë e ka përballuar, besoj unë ashtu si duhet sfidën. Ajo çka unë kam dashur dhe dua qysh nga momenti i parë, është që ne të punojmë si një skuadër. Edhe në këtë aspekt ne kemi ndryshuar gjithë metodën e punës, duke e lënë mënjanë metodën tradicionale të punës së qeverisë dhe duke vënë në jetë ditë pas dite një metodë të re pune që bazohet shumë në komunikimin e brendshëm mes të gjithë anëtarëve të Qeverisë, në takimet e përjavshme qoftë të të gjithëve bashkë, qoftë në grupe të ndryshme për të trajtuar probleme të ndryshme që duken sikur janë probleme të një ministrie apo të një tjetre, por në fakt janë probleme që nuk mund të zgjidhen pa ndërveprim. E, deri këtu nuk do të thosha asgjë të pavërtetë nëse do të thosha që anëtarët e Qeverisë janë në lartësinë e duhur dhe po e kryejnë detyrën me mjaft përkushtim dhe zotësi. Por, sigurisht, për të mos ju lënë pa asnjë përgjigje konkrete, mund të them se unë kam fatin të kem një zëvendës, që unë jam i bindur se çdo kryeministër do të donte ta kishte; një ministër të brendshëm që jam i bindur jo rastësisht ka marrë nota shumë pozitive vazhdimisht në sytë e opinionit publik; një ministër të jashtëm që po bën një punë të admirueshme, edhe pse një pjesë e kësaj pune është larg syve të publikut, e me radhë për të mos i përmendur të gjithë ministrat që edhe nëse në këto 2 muaj e pak nuk kanë rënë shumë në sy, ju siguroj se janë duke punuar me përgjegjshmëri të lartë dhe duke përgatitur 4 vjeçarin me shumë zotësi.
Ne në përfundim të 100 ditëve do të bëjmë një takim të hapur. Aty jam i bindur që njerëzit do të shohin shumëçka që nuk ka qenë para syve gjatë kësaj periudhe, por që është një punë konkrete. Është një punë që do të vlejë shumë për t’i dhënë një nga një përgjigje pyetjeve dhe shqetësimeve të njerëzve në shumë sektorë, sepse janë probleme të cilat prekin jo të gjithë drejtpërdrejtë, edhe pse ndikojnë drejtpërdrejt në ecurinë e punëve në vendin tonë. Fjala vjen problemet që kanë të bëjnë me fshatin janë probleme të një grupi të madh shoqëror, por ndaj të cilave njerëzit në qytet nuk janë domosdoshmërisht po aq të vëmendshëm sa ç’janë ndaj problemeve që i prekin ata drejtpërdrejt. Problemet që kanë të bëjnë me pasuritë natyrore, me minierat, me naftën, janë probleme që lidhen me raportet me pjesë të caktuara të gjithë zinxhirit të ekonomisë, por që ndikojnë drejtpërdrejtë në të gjithë zinxhirin e ekonomisë. Dhe qoftë në rastin e parë, qoftë në rastin e dytë, unë besoj që ne kemi ministra që janë plotësisht në lartësinë e sfidës. Sfida është e madhe, por në fund të fundit, kjo është dhe arsyeja pse ne jemi votuar.
Unë jam maturante në Gjimnazin “Partizani”. Përveçse duhet t’i përkushtohem këtë vit shumë studimeve të mia, duhet edhe të mendoj për të ardhmen time, për tregun e punës. A do të jem unë e zonja që të gjej një punë në profilin tim. Gjatë qeverisjes suaj, të rinjtë pas diplomimit, a do të mund të punësohen sipas meritave të tyre?
Edi Rama: Sigurisht që në fund të fundit, kryefjala e programit tonë dhe kryefjala e shqetësimit sot në Shqipëri është punësimi. Por, punësimi nuk është një nga ato arritje që mund të shënohen në 100 ditë. Punësimi është një arritje që do të shënohet hap pas hapi, pasi të kemi kaluar një periudhë të mandatit, kur të kemi vendosur piketat e duhura të punës për punësimin. Sot, fatkeqësisht, punësimi konsiderohet si obligim i sektorit publik dhe kërkohet përgjithësisht që ta garantojë shteti. Ndërkohë që motori i punësimit natyrshëm është biznesi, biznesi i vogël dhe biznesi i madh. Fuqizimi i biznesit të vogël, krijimi i kushteve për rritjen e biznesit të madh, e mbi të gjitha krijimi i hapësirave për rritjen e volumit të investimeve të huaja janë edhe pjesa më e rëndësishme e përgjigjes për punësim. Sot padyshim ju të rejat dhe të rinjtë e këtij vendi, ndërkohë që vazhdoni shkollën, vazhdoni studimet, jetoni me ankthin se çfarë ju pret më pas.
Edhe për shkak se siç e thamë në fillim ka shumë pak vlerësim të meritës dhe ka shumë diploma të pamerituara, por ajo që ne na shqetëson në radhë të parë është ndryshimi i këtij sistemi edhe në funksion të punësimit, duke krijuar alternativën e arsimit profesional, dhe duke mos i detyruar të gjithë të rinjtë, bashkë me prindërit që të shpenzojnë energji dhe paratë e familjes për të marrë në fund një diplomë që nuk ka asnjë vlerë. Por, duke i krijuar kushtet që kush dëshiron dhe i ka aftësitë dhe përkushtimin për të shkuar më tutje dhe për të marrë diplomë dhe për të bërë një karrierë të caktuar përmes arsimit më të lartë, ta bëjë këtë, në një hapësirë, ku konkurrenca dhe merita vendosin.
Shumëkush tjetër ashtu siç ndodh në të gjithë vendet normale, të zgjedhë zanatin dhe përmes zanatit të sigurojë jetën e tij, të ofrojë shërbimet e tij, të hapi një biznes, të fitojë para dhe të mos vuajë papunësinë. Thënë të gjitha këto, unë besoj se potenciali për të kapërcyer këtë periudhë shumë të errët papunësie dhe për të filluar rritjen ekonomike me punësim është aty. Na duhet të bëjmë më të mirën që këtë potencial ta kthejmë në një realitet të prekshëm nga gjithmonë e më shumë njerëz dhe jam i bindur që do t’ia dalim.
Endri Mërtiri, student i drejtësisë. Pyetja ime është në lidhje me një temë me interpretim të zgjeruar të ditëve të fundit, nga media dhe nga opinioni në tërësi. Ka të bëjë me ndërtimet që janë prishur në bregdet. Thuhet që Qeveria ka lekë që të paguajë banorët dhe nuk ka lekë që të paguajë individët.
Edi Rama: Të falënderoj për këtë pyetje! Është një pyetje që në fakt e kam dëgjuar gjatë gjithë këtyre ditëve, jo në një rast, por në shumë raste. Është një pyetje që është legjitime për shumë njerëz të cilët sot janë në vështirësi. Këtu kam dy sqarime për të bërë. E para, ne kemi ndërmarrë një nisëm që unë e konsideroj shumë të rëndësishme për Shqipërinë që duam, për Shqipërinë që ju meritoni, që lidhet me ndalimin përfundimtar të abuzimit të përditshëm dhe të përshumëvitshëm me territorin, me pronën tonë të përbashkët.
Pjesë e kësaj nisme është aksioni ynë për të çliruar bregdetin, duke filluar nga bregdeti i Vlorës, nga të gjitha ndërtimet abuzive, qofshin ato pa leje, qoftë edhe ndërtimi në fjalë, që është një ndërtim abuziv i bazuar në një procedurë, e cila nga fillimi në fund është abuzive, por ku në mirëbesim qytetarë kanë shpenzuar para për të përfituar një apartament, apo një hapësirë. E pra, do të ishte tërësisht e padrejtë që këta qytetarë që kanë përfituar në mirëbesim, sepse janë bazuar në dokumenta hipotekorë, të dalin të dëmtuar dhe të dëmtuar jo pak nga kjo histori, që është një histori përpjekjeje për të ç’dëmtuar një qytet të tërë dhe unë besoj një popull të tërë në një nga pasuritë më të mëdha që kemi, që është bregdeti.
Këtu nuk flasim për një shkatërrim qorrazi se kam dëgjuar që ka që thonë se këta vetëm po shkatërrojnë, po nuk po ndërtojnë. Këtu flasim për rikthimin e një të drejte themelore të shkelur me këmbë dhe të abuzuar për vite të tëra, të një qyteti të tërë, por dhe të një populli të tërë për të përfituar nga një pasuri kaq e madhe sa ç’është bregdeti. Kjo është një pasuri në shumë plane. Rikthimi i ligjshmërisë në vijën bregdetare, vënia në lëvizje e planeve dhe e projekteve të Shqipërisë së gjeneratës tjetër, në vizion dhe në standarde; realizimi i këtyre projekteve, transformimi i kësaj vije bregdetare në një vijë bregdetare të një cilësie ndërtimore si në shumë pika tërheqëse të Mesdheut, do të thotë ndër të tjera apo mbi të gjitha rimëkëmbje ekonomike. Do të thotë edhe rimëkëmbje sociale edhe rimëkëmbje morale e shoqërisë. Prandaj, këtu nuk bëhet fjalë se po prishet një godinë apo prishet një godinë tjetër.
Këtu bëhet fjalë për një nisëm, për një vizion dhe një projekt që është tërësor dhe duhet parë në tërësi. Ana tjetër është pamundësia që kemi patur deri në çastin që po flasim për të paguar normalisht njerëzit në nevojë, ata më në nevojë që janë invalidët, paraplegjikët dhe tetraplegjikët që prej muajsh nuk marrin pagesën, që shteti ka detyrim t’ua japë. Arsyeja është sa e thjeshtë aq edhe tronditëse. Sepse mbi 90% të parave të caktuara për ta qysh në fillim të vitit, në buxhetin e vitit 2013, janë shpenzuar deri në qershor të vitit 2013 dhe janë shpenzuar për arsyet e mosarsyes së fushatës elektorale. Janë shpenzuar jo për t’ua dhënë atyre që ju takojnë, por për t’ua dhënë shumë të tjerëve që janë përfshirë në këto skema si invalidë apo si njerëz në nevojë për ndihmë ekonomike, pa qenë në fakt, as invalidë dhe as në nevojë për ndihmë ekonomike.
Por thjesht për t’ju marrë votën, duke ju paguar lekët e dedikuara në buxhet nga taksat e shqiptarëve, për ata që realisht i meritojnë ato lekë në bazë të ligjit. Të thuash që pse me këto lekë po shembet një pallat dhe nuk po paguhen këta, është në fakt shumë abuzive sepse e para, me këto lekë nuk po shembet një pallat. Me këto lekë, ata që kanë përfituar në mirëbesim, dhe që nuk kanë arsye pse të paguajnë koston e madhe të një procedure tërësisht abuzive, do të marrin dëmshpërblimin, sigurisht duke paraqitur të gjithë dokumentacionin e nevojshëm. Ndërkohë që edhe sikur të ishte ndryshe, këto lekë jo vetëm nuk mjaftojnë, por janë shumë pak për të zgjidhur problemin, problem që ne po bëjmë çmos që ta zgjidhim dhe që do ta zgjidhim me patjetër një orë e më parë.
Përshëndetje! Kemi gjithashtu pyetje nga rrjetet sociale, të cilat janë të shumta, aq më tepër sot kur Kryeministri është në këtë përvjetor vetë realizuesi i ëndrrës së dhjetorit ‘1991. Një prej pyetjeve: Gjatë karrierës tuaj a ka pasur ndonjë moment apo ngjarje që të ka bërë të dyshosh për bindjet tuaja politike?
Edi Rama: Ndoshta pyetja më e saktë ose ndoshta kuptimi i saktë i pyetjes do të ishte: A ka patur ndonjë moment ose ngjarje për të cilën mund të ketë qenë përgjegjëse partia ku unë jam anëtar dhe më ka bërë të dyshoj për partinë? Po meqë ky është interpretimi im, unë nuk po i jap përgjigje këtij interpretimi dhe po them që bindjet e mija janë arsyeja pse unë jam pjesë e asaj familje politike ku unë jam pjesë dhe pse unë jam edhe këtu sot. Kështu që nuk kam dyshim në bindjet e mija, nëse flasim për bindjet politike. Nëse flasim pastaj për bindjet lidhur me një çështje apo me një çështje tjetër, ato mirë është të mos jenë të palëvizshme, për sa kohë ka edhe të tjerë që të ndihmojnë që t’i modifikosh apo edhe t’i ndryshosh. Fjala vjen, kur nisesh për të bërë një reformë ke një bindje të caktuar, por kur pastaj fillon puna për ta përgatitur reformën, ajo bindje mund të modifikohet në një mënyrë të caktuar, pa ndryshuar në thelbin e vetë, kuptohet. Dhe në thelbin e vetë, bindjet politike ndajnë ata që thonë jam majtas nga ata që thonë jam djathtas; ata që thonë jam socialist nga ata që thonë jam demokrat. Dhe në këtë aspekt, sinqerisht, unë nuk bëj pjesë në atë grup njerëzish që mund të ndryshojnë themelin e bindjeve të tyre, të paktën jo më në kuptimin e mirë të fjalës. Jam shumë i vjetër për të ndryshuar bindjet politike tani.
Aida pyet në Facebook: Zoti Kryeministër, a influencoheni më shumë nga komentet dhe kritikat e analistëve dhe gazetarëve apo nga reagimet në rrjetet sociale si Facebook dhe Twitter?
Edi Rama: T’ju them të drejtën, unë konsumoj pak gazeta dhe televizion, qoftë për arsye të kohës që nuk ma lejon që në ato pak momente të lira të vazhdoj të ndjek atë që në fakt është puna e gjithë pjesës tjetër të kohës, qoftë dhe sepse besoj që nëse i shkon shumë pas komenteve, atëherë jo vetëm konsumon shumë kohë, por rrezikon që të bësh më pak punë. Sigurisht që komentet, kritikat, sugjerimet që bëhen qoftë nëpërmjet mediave, qoftë nëpërmjet rrjeteve sociale kanë vlerën e tyre dhe për këtë arsye në skuadrën tonë që merret me komunikimin ka sy e veshë shumë të vëmendshëm që i mbajnë shënim ato për të nxjerrë konkluzione të caktuara. Por unë personalisht funksionoj përmes këtij filtri, nëpërmjet filtrit të skuadrës së komunikimit.
Adela, pyet: 8 dhjetori është futur në historinë dhe në gjirin tonë si shoqëri, si një moment heroik. A mendoni që ne sot kemi një perspektivë të qartë mbi ngjarjet e asaj kohe? A mendoni se këto ngjarje duhen parë me një sy kritik?
Edi Rama: Besoj që dhjetori i ’90 është një moment historik, të cilit gjithmonë do t’i referohemi si momenti i një ndryshimi të madh dhe të jashtëzakonshëm. Sigurisht, brenda lëvizjes së dhjetorit ka pasur gjëra që historia si histori i lë në plan të dytë, por që sidomos për ne që jemi bashkëkohës me historinë vlejnë edhe të lexohen, vlejnë edhe të gjykohen, vlejnë edhe si një bazë për të kuptuar rrjedhën e ngjarjeve, për të kuptuar personazhet dhe kështu me radhë, besoj unë. Paradoksi më i madh në këtë nivel të dytë të ngjarjes, sepse në nivelin e parë ngjarja është historike dhe pikë, është që dikush si unë që në lëvizjen e dhjetorit u përfshiva nga pozitat e njeriut që, si shumë të tjerë në lëvizjen e studentëve dhe të pedagogëve, që vinte nga rruga e kundërshtimit me Partinë e Punës është sot kryetar i Partisë Socialiste që lindi nga transformimi rrënjësor i Partisë së Punës dhe dikush si lideri i Partisë Demokratike, që erdhi në lëvizjen e dhjetorit si anëtar i Partisë së Punës u bë pastaj kryetar i Partisë Demokratike.
Është një paradoks i madh, por është pjesë e paradokseve të historisë. Ndërkohë që ka edhe një element tjetër shumë të rëndësishëm që përsëri buron nga ky nivel i dytë i dhjetorit, që në Partinë Socialiste, - që rëndom nga pala tjetër në vite është akuzuar dhe vazhdon të akuzohet si ata që ishin atëherë, - nga ata që ishin atëherë s’ka absolutisht asnjë, në drejtim. Në Partinë Demokratike ata që ishin atëherë kanë një që si ta kishin zgjedhur me dorë, për tu mos u harruar kurrë, që ai ishte me ata, dhe ata ishin me të. Edhe ky është një paradoks. Kështu që në këtë aspekt lëvizja e dhjetorit ka shumë elementë që i vlejnë njerëzve për të kuptuar rrjedhën e ngjarjeve, për të kuptuar personazhet, dhe për të kuptuar edhe paradoksin.
Pyetje nga Gerti: A mendon se këto 100 ditë si Kryeministër të kanë ndryshuar ty ose këndvështrimin tënd për shoqërinë.
Edi Rama: Sigurisht, është një punë që kur e shikon nga jashtë mund ta marrësh me mend, por kur e shikon nga brenda kupton se nuk merret dot me mend. Është një punë e jashtëzakonshme për nga privilegji i madh që të është bërë për të bërë këtë punë, për të drejtuar dhe për t’i shërbyer popullit tënd, por është një punë që për nga intensiteti dhe për nga mënyra sesi gjërat ndërthuren, mes atyre që ti planifikon dhe atyre që ndodhin, është e pakrahasueshme me asgjë të paktën që unë kam bërë më parë.
Besniku ju pyet: Përshëndetje, zoti Kryeministër! Nëse mund ta vizualizoni, si do të dukej piktura e karrierës tuaj politike?
Edi Rama: Si do të dukej piktura e karrierës time politike... Nuk e di. Nuk e di. Unë do të kisha dëshirë që në fund t’i ngjante kësaj salle hartash, por të shikojmë si do duket deri në fund. Deri tani është një pikturë në proces.
Redaksia Online
(e.s/shqiptarja.com)
