Tirane- Ndërkombëtarët kanë reaguar ashpër pas votimit të maxhorancës socialiste që për herë të tretë pengojnë kalimin në Gjykatën Kushtetuese të mandatit të ish Ministres së Jashtme, deputetes socialiste Olta Xhaçka.

Ndryshe nga dy herët e para, socialistët zgjodhën pas mesnatës së të enjtes (13 shtator 2024) të abstenojnë në shumicë. 65 deputetë PS abstenuan, 9 socialistë votuan kundër, ndërsa 25 vota të deputetëve të opozitës ishin pro.

Delegacioni i Bashkimit Evropian në vendin tonë përmes një reagimi zyrtar e konsideroi hap të gabuar nga ana e mazhorancës. Disa orë më pas shqetësimin për mos zbatimin e vendimit të gjykatës më të lartë në vend e shprehu edhe nga ambasada amerikane përmes një deklarate zyrtare të shpërndarë në rrjetet sociale.

Reagon Delegacioni i BE-së
Në një reagim për Report TV, delegacioni i BE-së tha se ajo çfarë ndodhi dje nuk ishte një hap në drejtimin e duhur.

Ajo çka ndodhi dje nuk është një hap në drejtimin e duhur. Zbatimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese nga Parlamenti është një çështje thelbësore pasi lidhet me kontrollet dhe balancat institucionale në sistemin demokratik të vendit.

BE thotë se u inkurajua nga fakti që Kryetarja e Parlamentit, gjatë hapjes së sesionit parlamentar javën e kaluar, theksoi si prioritet nevojën që Kuvendi të ndjekë vendimet e mbetura të Gjykatës Kushtetuese, por votimi i mbrëmshëm nuk ka qenë i tillë.

Reagimi i plotë i BE-së

Ne kemi shprehur shqetësimet tona edhe në raportin e fundit mbi Sundimin e Ligjit në Shqipëri, lidhur me faktin që disa vendime të Gjykatës Kushtetuese nuk janë zbatuar nga Parlamenti, përfshirë edhe në lidhje me këtë çështje, ku vendimi i Gjykatës Kushtetuese daton më shumë se një vit e gjysmë më parë (Janar 2023).

Na inkurajoi fakti që Kryetarja e Parlamentit, gjatë hapjes së sesionit parlamentar javën e kaluar, theksoi si prioritet nevojën që Kuvendi të ndjekë vendimet e mbetura të Gjykatës Kushtetuese. Ajo ç’ka ndodhi dje nuk është një hap në drejtimin e duhur. Zbatimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese nga Parlamenti është një çështje thelbësore pasi lidhet me kontrollet dhe balancat institucionale në sistemin demokratik të vendit”.

Reagon ambasada amerikane
Edhe ambasada amerikane pasditen e sotme shprehu shqetësimin duke deklaruar hapur se parlamenti shpërfillimi vendimin e Gjykatës Kushtetuese. 

"Ambasada e SHBA ndan shqetësimin e Delegacionit të Bashkimit Evropian për vendimin e djeshëm në parlamentin e Shqipërisë për të shpërfillur një vendim të Gjykatës Kushtetuese. Siç vuri në dukje kryeparlamentari së fundmi, marrja e hapave të nevojshëm për vendimet e Gjykatës Kushtetuese është një përgjegjësi thelbësore e Parlamentit dhe është gjithashtu thelbësore për parimin e ndarjes së pushteteve. Qeveria dhe institucionet duhet t'u përmbahen rregulloreve, ligjeve, vendimeve gjyqësore dhe kushtetutës – të gjitha këto janë vendosur për të siguruar që një sistem demokratik të jetë i shëndetshëm dhe i lulëzuar' thuhet në deklaratën e shpërndarë nga ambasada amerikane.

Reagon Spiropali
Përgjigjen ndërkombëtarëve ua dha kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali, e cila thotë se sapo të marrin opinionin nga Komisioni i Venecias do  të veprojnë pa humbur asnjë ditë kohë.

"Pikërisht me qëllim marrjen e këtij sqarimi dhe dhënien fund të paqartësisë që e ka shoqëruar Kuvendin, për mënyrën e zbatimit të vendimit, i jam drejtuar menjëherë sot Komisionit të Venecias si një instancë me prestigj e kompetencë të padiskutueshme. Sapo të marrim nga Komisioni i Venecias opinionin përkatës, do të veprojmë sipas atij opinioni pa humbur asnjë ditë më shumë”, shkruan Spiropali.

Votimin mbrëmë pas mesnate (13 shtator 2024) në Kuvend, Lulzim Basha zgjodhi ta komentojë me postimin e një fotoje të një kurore funerale tek dera e Gjykatës Kushtetuese, duke akuzuar Edi Ramën se minoi shtetin.  Ndërsa Gazmend Bardhi e quajti një puc kushtetues.

Votimi për mandatin e Olta Xhaçkës ne Kuvend 13 shtator 2024
Abstenuan
65 deputetë PS
Votuan kundër
1- Jurgis Çyrbja        (PS)
2- Bledi Çuçi,            (PS)
3- Damian Gjiknuri,   (PS)
4- Anduel Tahiraj,      (PS)
5- Paulin Stërkaj,      (PS)
6- Petro Koçi,            (PS)
7- Klodiana Spahiu,  (PS) 
8- Shkëlqim Bullari   (PS)
9- Bujar Çela            (PS)   
Votuan Pro
25 deputetë të opozitës

Maxhoranca nuk humbi kohë por dërgoi në Komisionin e Venecias një letër për të marrë opinion nëse Gjykata Kushtetuese mund të imponojë një deputet se si duhet të votojë. Opinioni nga Komisioni i Venecias kërkohet të kërkohet për të qartësuar sjelljen me rastet që do të pasojnë, për të shmangur një tjetër përplasje mes dy institucioneve më të larta të shtetit shqiptar, Gjykatës Kushtetuese dhe Kuvendit. 

"Paqartësia mbetet sesi duhet të veprojë Kuvendi kur ka disa vendime të Gjykatës Kushtetuese për çështje të së njëjtës natyrë, që janë në fuqi (pra, secili vendim ka të njëjtën vlerë detyruese) dhe mbajnë qëndrime antagoniste apo edhe me tepër kur vendimi detyron deputetin si duhet të votojë.", thuhet në letrën që Kuvendi i ka dërguar Komisionit të Venecias. 

Rendit zhvillimet sipas orarit:
Ora 18:00
PS nuk ‘dorëzoi’ Xhaçkën në Kushtetuese, Spiropali i përgjigjet SHBA e BE: Sapo të marrim opinionin nga 'Venecia', do veprojmë pa humbur asnjë ditë

1725299172_spoiriopa.JPG

Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali i është përgjigjur SHBA e BE, të cilat reaguan ashpër pas vendimit të PS për të mos zbatuar vendimin e Gjykatës Kushtetuese për të dërguar për verifikimin mandatin e Olta Xhaçkës. Në një reagim në platformën ‘X’, Spiropali nënvizon se i është drejtuar Komisionit të Venecias dhe sapo të marrin opinionin prej tij do të veprojnë pa humbur asnjë ditë kohë.

“Ndaj plotësisht bindjen se zbatimi i vendimeve të Gjykatës Kushtetuese nga Parlamenti është një çështje thelbësore, pasi lidhet me kontrollet dhe balancat institucionale në sistemin demokratik të vendit. Prandaj edhe e theksova gjatë hapjes së sesionit parlamentar javën e kaluar, si prioritet nevojën që Kuvendi të ndjekë vendimet e mbetura të Gjykatës Kushtetuese. Votimi i djeshëm demonstroi se vendimi i Gjykatës Kushtetuese të një viti e gjysmë më parë dhe së fundmi ai i Korrikut 2024, ka nevojë për sqarimin që kërkohet prej po kaq kohësh. Pikërisht me qëllim marrjen e këtij sqarimi dhe dhënien fund të paqartësisë që e ka shoqëruar Kuvendin, për mënyrën e zbatimit të vendimit, i jam drejtuar menjëherë sot Komisionit të Venecias si një instancë me prestigj e kompetencë të padiskutueshme. Sapo të marrim nga Komisioni i Venecias opinionin përkatës, do të veprojmë sipas atij opinioni pa humbur asnjë ditë më shumë”, shkruan Spiropali.

Ora 16:38
Mandati i Olta Xhaçkës, edhe ambasada amerikane e shqetësuar: Parlamenti shpërfilli vendimin e Gjykatës Kushtetuese 

1726238500_289946.jpg

Edhe ambasada amerikane është shprehur e shqetësuar në lidhje me vendimin e djeshëm në parlamentin e Shqipërisë për të mos kaluar në Gjykatë Kushtetuese mandatin e Olta Xhaçkës. 

Ambasada e SHBA ndan shqetësimin e Delegacionit të Bashkimit Evropian për vendimin e djeshëm në parlamentin e Shqipërisë për të shpërfillur një vendim të Gjykatës Kushtetuese. Siç vuri në dukje kryeparlamentari së fundmi, marrja e hapave të nevojshëm për vendimet e Gjykatës Kushtetuese është një përgjegjësi thelbësore e Parlamentit dhe është gjithashtu thelbësore për parimin e ndarjes së pushteteve. Qeveria dhe institucionet duhet t'u përmbahen rregulloreve, ligjeve, vendimeve gjyqësore dhe kushtetutës – të gjitha këto janë vendosur për të siguruar që një sistem demokratik të jetë i shëndetshëm dhe i lulëzuar.