Rebelimi i themeluesve: Berisha
diktat të thekur, shkatërruan PD

TIRANË – Në emisionin “Airport” në A1 REPORT, gazetarja Anila Basha kishte të ftuar për zhvillimet më të fundit në Partinë Demokratike, tre ish themelues dhe anëtarë të Lëvizjes Studentore, Rexhep Ukën, ish ministër, Myftar Gjanën, ish anëtar të forumeve dhe publicist, si dhe politologun Afrim Krasniqi.

Z.Uka! Si ju duken zhvillimet e deritanishme. Dhe më kryesorja, pse keni heshtur?
Mendoj se është temë e javës. Eshtë një ngjarje e rëndësishme politike për Shqipërinë. Kam shumë dëshirë ta shoh pozitivisht. Nuk ka alarm. U bënë normalisht. Ka pasur befasira. Rezultat shumë i fuqishëm për opozitën. Demokracia është fenomen normal. Unë mendoj se kemi bërë minimumin, rotacion paqësor. Kjo është pozitive.

Duhet të kishit folur më parë?
Unë kam folur, shkruar që ditën e parë të antarësimit, kam qenë kritik. Sot jam i detyruar t’i them ca gjëra. Tani inflacioni, analiza, analistët janë bërë kaq shumë…problem është të analizosh, jo të sintetizosh. Kryesore është me sa duket 8 vjet qeverisje për shqiptarët është e vështirë. Politikanët nuk kanë këllqe ta shtyjnë 8 vjet. As PS, as PD. Me sa duket formati i politikanit, ministrave, nuk e ka të mundur ta suportojë 8 vjet. Ka një faktor kyç që përcakton arsyen pse ndodh. Duke qenë se të tre kemi qenë që ditët e para kujtojmë atë investim të jashtëzakonshëm të shqiptarëve në jetën politike. Do të jem krenar që kam qenë pjesë e saj. Kanë qenë periudha të lavdishme.

Duhet të ecim të shohim përpara jo pas...
Nëse ecim përpara pa kthyer kokën prapa, gabojmë. Kryesore është që ajo parti gjeti përkrahje të jashtëzakonshme se u mbështet në disa vlera. Sadopak të shkëputesh rrezikohet gjithçka, gjithçka më thelbësore e një formacioni politik është të veprosh në mënyrë demokratike. Kur nuk prodhon demokraci një parti rrezikon të shkasë. Në formimin tim nuk është normale që në këto momente të vështira të shpreh mllefe se s’kam të tilla. Këto gjëra i kam thënë nëpër forume. Kyç është faktori se PD nuk është se humbi thjesht një mandat. Humbi misionin e vet. Më kryesore, sindroma patologjike e qeverisjes është korrupsioni. Ajo mbetet në qendër.

Ju zoti Gjana keni folur, por nuk keni thënë se nuk fiton PD...
Jo, unë e kam parandjerë se nuk fiton më për shkaqe të ndryshme. Ky formacion erdhi me duar të pastra, por iu bënë pis rrugës se kishte shumë probleme që nuk shkuan para drejtësisë që e kishte në dorë PD t’i zgjidhte. Ishte një votë psikologjike. Vota është votë konsumatori. Njerëzit mendojnë para 5 vitesh isha më mirë, ose më keq. Ishte votë refuzuese. Ndjehet me intuitë nuk ka lidhje me teori politike. Problemi është se PD e kreu misionin e vet deri në 94, pastaj kaloi në monokratike e më vonë autokratike, në 2009 u bë burokratike. Që kur u themelua deri 95-96 kishte departamente, kishte fuqi, kishte njerëzit në punë. Nuk funksionon një parti burokratike. Tani ka dalë në opozitë. Kush do t’i përpunojë programet, kush është lidershipi. Këtë e kam ndjerë dhe testuar para 1 viti e dija që do humbte. Diagrama politike e PD ka qenë antiideologjike kundër vetes vet, me aleancat që ka bërë me ndëshkimin e njerëzve të vet.

Po për ju z.Krasniqi?
Ka gjithmonë rotacion. Një palë humb një fiton. Këto zgjedhje janë gati plebishit janë gati 1 milion vota. Përsëritet kjo pas 23 vjetësh. Është një hall i madh që i ka detyruar shqiptarët të votojnë kundër një force politike, kundër një personi, jo votim ideologjik. Në se përdorim bastionet e PD nga Lazarati, nga Kavaja në Shqipërinë e mesme, e deri në Postribë. Ka fituar e majta. Bëhet fjalë për një votë proteste kundër arrogancës. Në fillim të ‘90 votohej kundër, pro, votohej individi, ministri. Kur presidenti i asaj kohe donte imunitetit e një personaliteti të veçantë ishte vet forca e tij që e kundërshtoi. Largim nga vlerat e demokracisë. U krijua ideja sikur njeriu mund të bëjë gjithçka, nuk kanë vlerë qytetarët, media, opinioni publik, ndaj kjo votë ishte kundër.

Në fakt zoti Uka, kaq keq ka qenë edhe më parë PD?
Kam ruajtur të gjitha letrat e pyetjet që bënin në sallë në takimet e 91, 92. Nuk ka gjë më interesante. Një koleksion i jashtzakonshëm. I lexoj një herë në vit. Kupton fare mirë, ata politikanë që shpesh herë injorojnë votuesin. Mbi këto letra jam mësuar si të bëj program. E para, kur mendoni ju demokratët që do ketë qetësi, stabilitet rend, çështje që sot janë dite. Më 10 mars të ‘92 një vizitë me Berishën e Malasin, na priti Demireli. Na tha: “Atje ku keni zyrat e partisë do bëni një korridor me disa sportele do prisni ankesat e popullit. Kur nuk ka më letra, uluni se keni problem brenda”. Ka ardhur momenti të ulen të diskutojnë ç’kanë bërë në vite. Opozita qeveris, qeveria punon. Pistoni është qeveria dhe udhëzuesi është opozita. Eshtë një proces shumë i gjatë, por ka disa moment kryesore. Vendimmrrja, respektimi i institucioneve partiake. Ne analizat i kemi bërë me orë të tëra. Kjo kishte anë pozitive. Analiza e parë është bërë për referendumin. Nuk është realizuar dhe nga media e analistët që atëherë.

Pse kështu ka qenë?
Krasniqi: Një ministër i atëhershëm nga dy dhoma mori 35 metër më shumë, sot shumica e tyre kanë minimalisht 4-5 shtëpi. Ata kanë krijuar një elitë që është oligarki që kontrollojnë tenderat, pa krijuar mundësi organizmave poshtë të japin llogari. Kaloi gati një klikë që drejton, humbi lidhjet me realitetin.

Ju z.Gjana ku e shihni problemin, ku kanë nisur problemet e PD?
Myftar Gjana: Rrënjët janë që në 96, kur PD shkeli statusin e vet që është kushtetuta. Dhe e shkelte vazhdimisht merr bedena për të kandiduar për kryetar partie. Filluan të bëjnë atë që u tha Mark Antoni qytetarëve romakë. Filloi të shpëndajë privilegje të pushtetit. U bë parti e heshtjes së madhe. Kur hyn aty shihet në sy lidershipi çfarë bëhet aty. Absurdi ka qenë se për individët votohet mirë thonte ai unë propozoj ta bëj votimin të hapur, apo të fshetë. U kthye monokratike, autokratike.

Dakord, por si mund ta analizoni sot kur nuk keni folur më parë si themelues?
Rexhep Uka: Kam folur në media nuk më pëlqen të bëj autoreferencë. Janë të tëra në shtyp. Madje shumë më të forta se po flasim sot. Probleme që janë anashkaluar.
Të gjithë e kemi vështrimin atje, vështrim dashamirës. Eshtë moment të bëhet analizë e thellë. Nuk dua të profetizoj, por simptomat e para mendoj se nuk janë të mira. Berisha është njeriu i fortë i politikës bëri dorëheqjen, aktin e papritur nga gjithkush. Ai nuk do kandidojë më kryetar. Cila është procedura sepse sot PD si rezultat i shkeljes së rregullave të statutit është pa fraksione.

Po zoti Berisha e dha dorëheqjen…
Afrim Krasniqi: Partia ka një statut që është hequr për 8 ditë nga faqja e internetit. Neni 47 thotë kur kryetari jep dorëheqjen ushtron funksionin Sekretari i Përgjithshëm deri në zgjedhjen e kryetarit të ri. Pas dorëheqjes së kryetarit i jep udhëzime palëve. Kjo është një parti dhe partitë lider historik nuk quhet ai që ka çelësat e shtëpisë dhe nuk lë njerëzit të hyjnë brenda. Kemi dy grupe, ai oponent dhe nuk janë përfshirë në afera korruptive dhe ndodhen jashtë strukturave. Nënkryetarët janë pa mandate edhe z.Islami psh, është pa mandat. Dhe një kategori që kanë pasur poste të larta, autorë të skandaleve dhe po futen të kampin postin. PD sot nuk është në opozitë sot vazhdon të jetë në qeveri. Analiza bëhet ditën kur nuk është në qeveri. Po ndodh e kundërta, sot zgjedh drejtuesin pastaj bëjnë analizën. Kjo e dëmton procesin e bën fiktiv. Dëmton garën.

Z. Uka! Si e njihni ju Berishën?
Rexhep Uka: Berisha është njeri i fortë i politikës. Kam punuar me të dhe absolutisht nuk hyj te njerëzit që them vetëm të metat. Eshtë natyral në atë parti që ditën e parë është historik. Nuk është jashtë historisë. Por diktati është metodë e tij e thekur. PD ka luajtur rol të jashtëzakonshëm. Ka bërë gjëra që PS nuk i bën dot sikurse e kundërta. PD e ka mbajtur shumë koha, është antikomunsite që ka përmbysur regjimin. Nuk luaj me ekstremet. Derisa kemi një njeri partie nuk funksionon statuti, nuk punohet me statut. Kam marr pjesë në një kongres dhe kam marrë një dosje pa asgjë brenda. U largova. Kjo tregon në një farë mënyre që kur shkëputesh nuk drejton në mënyrë kolegjale, diktator është fjalë e madhe sepse diktatorët kanë bërë dhe kryevepra, por demokraci nuk prodhojnë. Derisa merr gjithë ato përgjegjësi, nuk kam dëgjuar tjetër të marrin përgjegjësi pas kësaj. Kam lexuar shumë për këtë kategori njerëzish. Diktator është absolute dhe në oborr, absolute në 24 orë e ka një orë të mirë, ai në oborr s’di kë të pyes përpara dhe s’ka vendimmarrje, mbetet diktator dhe ai. Ju gjejeni vet ku është.

Po për ju z.Gjana?
Në demokraci s’mund të jesh diktator. Por Berisha ka autoritet të fortë, njeh psikologjinë e turmave. Megjithatë me ndryshimet kushtetuse të 2008, të dy partitë u bënë monokratike.

A është dorëheqje e vërtetë ajo e Berishës zoti Krasniqi? A duhet të largohen të gjithë?
Afrim Krasniqi: Gjithmonë ekipi drejtues ka dhënë dorëheqjen në Evropë, jo individi. Secili është i gatshëm për të konkuruar, por listën e ka bërë kryetari i partisë këtë e dimë të gjithë. Sekretari i përgjithshëm dhe dy nënkryetarët praktikisht kanë zgjedhur veten.  Patozi ishte më kritik dhe u tregua pak më luajal dhe prap humbi. Ai vazhdoi të këmbëngul me të njëjtën skemë me të njëjtin emër dhe sërish humbet. Një parti serioze vepron me mekanizma seriozë. Pala që ka humbur tërhiqet dhe lejon palën tjetër. Shohim dy kandidatura zyrtare, por kur fillojnë fjalimin e tyre thonë “kryetari është i pazëvendësueshëm”. Pra gara është formale. Nuk ka një kandidaturë disidencë gjithë kjo parti, kur akuza kryesore që i bëhet është se ka kaluar shumë majtas. Duhet një kandidaturë që ka një program politik, asnjëri prej tyre nuk e ka. Situata brenda ka dy lloj rrethanash. E para kanë frikë që është reale dhe një përcarje brenda grupit parlamentar se janë prurje të kundërta që nuk kanë lidhje, janë të katapultuara. Ka njerëz që kanë investuar dhe janë kundër gjithë kandidatëve dhe frika e militantëve është se do përçahet. E dyta, nëse kryetari thotë që unë largohem shkoj në seksion njerëzit e kuptojnë se nëse thotë që do jem në parlament do jetë gjysëm kryetar. Eshtë një kompromis midis palëve, por që nuk zgjidhin gjë. Kjo parti do një akt rithemelimi moral programor dhe ristukturor do një shtrirje të gjerë për tu hapur, një strategji afatgjatë.

Z.Gjana si duhej vepruar për procesin e zgjedhjes së kryetarit në PD?
Myftar Gjana: Kryetari aktual duhet ta kishte drejtuar procesin duke pranuar jo vetëm humbjen, por shkaqet e humbjes duhet t’i analizonte. Të rrinte në krye të mos zgjidhej vetë, por të drejtonte në mënyrë demokratike. Kjo PD që është pasuri kombëtare duhet të drejtonte procesin një herë të vetme në jetën e vet, sepse ai ka bërë kapërcime madhështore nga sekretar partie është bërë demokrat. Të kapërcesh vetveten si ai është e vështirë të gjesh një njeri të tillë. Për këtë njerëzit e nderojnë, do përmendet në histori. Të përfshinte gjithë grupet nga ‘90-2013.

Z.Uka! Ju i njihni kandidatët e PD për kryetar apo jo?
Rexhep Uka: I njoh të dy shumë mirë. Mua më intereson kush do votojë, kush janë zgjedhësit, procedurat. Do dëshiroja që zgjedhja të jetë e hapur, që nga 92 e deri tani ç’kanë qenë aktivistë, njerëz që kanë dhënë kontribut të kenë mundësi të votojnë. Statuti duhet të rishihet dhe të përgatitet sidomos për këtë periudhë. Jam për një anëtar një votë.

Pra të pranojmë një anëtar një votë me shkelje të statutit?
Myftar Gjana: Statuti fillon me një shkelje, nuk ka një anëtar një votë. Me këto shkeljë nuk shkon dot te zgjedhja. Kandidaturat duhet të dilnin nga radhët e fituesve, jo nga humbësit, se do ketë një humbje tjetër.

Ka fituar vetëm Flamur Noka...
(Të qeshura) Po ai. Nuk i njoh personalisht dy kandidatët. Por nëse Fieri ka dalë 12 me 4 dhe Tirana ka humbur prapë thellë, nuk mendoj se duhet të kandidojnë. Eshtë humnerë totale.

Ka surpriza gara zoti Krasniqi?
Krasniqi: Gara është fiktive. Supozojmë të harrojmë statusin rregullat. Unë mendoj që do marrë pjesë administrata në votim. Nuk mendoj se ka garë për cilësitë. Mënyra si është zgjedhur, çfarë propozohet, mendoj se do kemi nëndrejtor në parti.

Z.Uka, a keni ju ndonjë qejmbetje nga PD për mënyrën si po vepron?
Rexhep Uka: Nuk kam asnjë ngasje personale, asnjë mllef. Kam një keqardhje, pjesë e nostalgjisë. Duhet ta shoh si proces demokratik si forcë politike që ka vlera të jashtëzakonshme që nuk janë vënë në vendin e duhur për të kryer atë gjë që ky vend ka shumë nevojë. Tranzicion tejet i zgjatur. Endrrat e demokratëve nuk janë realizuar. Me lirinë bëhet ndryshimi. E anashkaluam thirrjen e Bejkerit “Freedom ëorks”, “liria punon”. Kjo nuk duhet të na ndahej asnjëherë. Nuk kemi mllef për kënd. Jemi miq kemi punuar me ta, por ndjej keqardhje kur shoh që shumë prej tyre janë jashtë. Duhet të thirren pa paragjykime. Më vjen keq kur i shoh duke bredhur me bicikletë jo për ekologjizëm, por nga halli. Kur shoh figura të ardhura nga ekstremi i majtë, atëherë ku duhet të flas unë, ka një vend ku duhet të flas unë? Në 92 më bënë një pytje në Fier, të pëlqen çiftelia? U thashë “dhe polifonia”. Por të dyja nuk kanë nevojë për dirigjent. Kanë rregullat e veta, nuk bëhet me diktat.

Po në fakt zoti Gjana duhet të ndodhë kështu?
Ten Siao Pin ka thënë: nuk ka rëndësi nëse macja është e bardhë apo e zezë. E rëndësishme është që të hajë miun. Dhe në fakt janë humbur votat e demokratëve. Se normal. Të kesh në listë Kastriot Islamin...

Në fakt ku janë njerëzit e PD?
Afrim Krasniqin: Po sot është luks i madh që ka shumë njerëz me bagazh nuk janë në PD. Si ka mundësi kjo parti ka prodhuar tre presidentë, dhe dy janë shpallur armiq. Ka prodhuar 520 deputetë në këto vite dhe 400 prej tyre janë përjashtuar e kështu me radhë. Ata kanë problem përdorin shtetin, oligarkinë dalin me 40 badigardë me vete. Ne nuk kemi nga çfarë të ruhemi. Demokratët do ta shohin veten në 1 nëntor kur të jenë pa punë. Kryetari partisë është në pushteti si Rama dhe ky është problem që është krijuar hendek shumë I madh. Një partiak, e nuhat që janë 1 milion shqiptarë kundër. Humbja e këtij realiteti humb çdo normë demokratike.

Lajmi u përditësua

Shkrimi u botua sot në gazetën Shqiptarja.com (print) 04.07.2013
 
Redaksia Online
(b.m/shqiptarja.com)

TAG:
• lazarat