Si do të rrjedhin procedurat për formimin e qeverisë së re të Kosovës

Procesi i numërimit të votave të ardhura nga diaspora dhe ato me kusht akoma po vazhdon, ndërsa për votat e rregullta tashmë ka përfunduar procesi u numërimit, edhe pse disa komuna dhe qendra votimesh sipas KQZ-së, do të shkojnë në rinumërim për shkak të gabimeve teknike.

Nga votat e rregullta Lëvizja Vetëvendosje ka fituar 47.85 për qind të votave. Partia Demokratike e Kosovës, si partia e dytë ka 17.4 për qind. Lidhja Demokratike me 13 për qind  dhe AAK-ja do të jetë grupi më i vogël parlamentare me 7.60 %. Nga 120 vende sa i ka parlamenti, 20 vende janë të rezervuara për partitë e pakicave, 10 nga to vetëm për serbët e Kosovës. Vendet që mbeten bosh si pasojë e përqindjes së votave që shkojnë për partitë që nuk e kaluan pragun prej pesë për qind, u ndahen partive parlamentare me një sistem proporcional, varësisht nga përqindja e fituar.

Procesi i numërimit të votave të diasporës mund të marrë disa ditë kohë. Zyrtarë të KQZ-së, thonë se deri më 12 shkurt, kanë arritur 43.447 paketa me fletëvotime nga jashtë. Dhe ky proces numërimi mund të marrë kohë deri në dhjetë ditë. Numri i votave nga diaspora mund të jetë më i madh, pasi besohet se brenda një pakete mund të ketë më shumë se një fletë votimi.

Vijimi i procesit

Po si do të rrjedhë procesi tash pas përfundimit të zgjedhjeve. Fillimisht duhet përmbyllur komplet procesi i numërmit të votave. Pastaj Komisioni Qendror i Zgjedhjeve duhet të bëjë certfikimin e tyre, pas procesit eventual të  ankesave që mund të kenë partitë politike apo kandidatët që duhet shqyrtuar nga paneli për ankesa dhe parashtresa.

Për formimin e qeverisë së Kosovës, nevojiten më së paku 61 vota të deputetëve të kuvendit. Por fillimisht presidenti i Kosovës duhet ta mandatojë fituesin e zgjedhjeve që të formojë qeverinë. Mandatari i parë ka afat prej dy javësh që ta sigurojë numrin e votave në parlament më së paku 61 prej tyre. Nëse mandatari i parë nuk arrin të formojë qeverinë brenda 15 ditëve, atëherë, presidenti dekreton një tjetër mandatar, i cili ka një afat ligjor vetëm prej dhjetë ditësh për formimin e qeverisë së re. Nëse edhe mandatari i dytë dështon të sigurojë shumicën parlamentare, atëherë vendi shkon automatikisht në zgjedhje.

Kurti kundër koalicioneve me parti të tjera

Lideri i Vetëvendosjes Albin Kurti ka deklaruar se ai nuk do koalicion me asnjë parti. Ai thotë se ka bërë koalicion parazgjedhor me listën e Vjosa Osmanit. Kjo e fundit garoi në listën e Vetëvendosjes, por synon postin e presidentes.

Pas certifikimit të rezultatit të zgjedhjeve ushtruesja e detyrës së presidentit, Vjosa Osmani, mund ta dekretojë Albin Kurtin që të krijojë qeverinë e re. Tash për tash akoma nuk dihet nëse zgjedhja e Kurtit kryeministër është e ligjshme për faktin që ai nuk u lejua të garojë në zgjedhje për shkak të dënimit të formës së prerë, për hedhje të gazit lotsjellës në vitin 2015 në Kuvendin e Kosovës.

Në vendimin e fundit të Gjykatës Kushtetuese dhe në nenin 29 të Ligjit për zgjedhjet e përgjithshme, u tha se "kandidat për deputet nuk mund të jetë një person, i cili gjatë tri vjetëve të fundit ka qenë i dënuar me vendim të formës së prerë”.

Sidoqoftë, për t'u zgjedhur qeveria në Kuvend nga Lëvizja Vetëvendosja si partia fituese, duhen të paktën 61 vota.

Partia Demokratike e Kosovës PDK, që doli partia e dytë, sipas kandidatit të saj për kryeministër Enver Hoxhaj, do të qëndrojë në opozitë, sepse siç thotë "janë shumë larg me qëndrime me Vetëvendosjen”.

Edhe kandidati i Lidhjes Demokratike të Kosovës për kryeministër Avdullah Hoti, tha se partia e tij "do të qëndrojë në opozitë”.

"Në emër të LDK-së ne do të jemi mbrojtës të pa kompromis të demokracisë dhe të orientimit properëndimor, duke qenë opozitë konstruktive në interes të shtetit të Kosovës”, thotë Avdullah Hoti.

Ndërsa, Aleanca  për Ardhmërinë e Kosovës, e drejtuar nga Ramush Haradinaj, i cili synon postin e presidentit, ka shprehur hapur gatishmërinë që të jetë pjesë e qeverisë Kurti. "Nuk kemi vija të kuqe, as për Vetëvendosjen as për ndonjë subjekt tjetër politik”, thotë Haradinaj.

Pakicat pjesë edhe e qeverisë së re

Në zgjedhjet e vitit 2019 kur lëvizja Vetëvendosja doli partia e parë dhe formoi qeverinë me LDK, nuk kishte koalicion me listën Srpska e cila i kishte marrë dhjetë vendet e rezervuara për komunitetin serb në kuvend. Por, në bazë të kushtetutës, përfaqësuesit e serbëve duhet të jenë pjesë e qeverisë dhe në qeverinë e kaluar ata kishin dy ministra. Një ministër ishte nga pakicat tjera jo-serbe. Pakicat do të jetë pjesë edhe e qeverisë së re. 

Por në këtë fazë, si problem nuk po shihet formimi i qeverisë, por problem mund të jetë zgjedhja e presidentit të vendit. Kjo për faktin që Vjosa Osmani aktualisht ushtruese e detyrës së presidentes mund të ushtrojë detyrën e saj vetëm deri në  muajin prill. Pastaj kuvendi është i obliguar që të zgjedhe presidentin e ri. Kushtetuta e Kosovës e përcakton qartë se presidenti i Kosovës  duhet të zgjidhet me të paktën 61 vota në raundin e tretë nëse dështojnë dy të parat, ndërsa, në seancë duhet të marrin pjesë të paktën 81 deputetë. Presidenti i ri duhet të zgjidhet brenda afatit prej 60 ditësh nga dita e fillimit të procedurës së zgjedhjes, ndërsa nëse ky proces dështon atëherë vendi në mënyrë automatike shkon serish në zgjedhje./ DW

J.GJ./Shqiptarja.com

TAG:
• kosove
• zgjedhjet e parakohshme
• AAK
• LDK
• Zgjedhjet Parlamentare në Kosovë
• PDK