Rusia po rekurton shtetas serbë për të forcuar ushtrinë, sipas një artikulli të The Guardian. Gazetarët e medias britanike komunikuan me një person, identiteti i të cilit është fshehur për sigurinë e tij, i cili u prezantua si Branko.
Në fillim të shtatorit, Branko hipi në një fluturim direkt nga Beogradi për në Moskë. Pas disa ditësh në kryeqytetin rus, Branko, me tre shtetas të tjerë serbë, u dërgua në një qendër rekrutimi ushtarak në Krasnogorsk, një qytet në periferi të Moskës, ku grupi nënshkroi një kontratë me ushtrinë ruse.
“Gjithçka shkoi shumë shpejt; brenda një dite u bëra ushtar për Rusinë… Tani po pres të më dërgojnë në Ukrainë”, tha Branko në një komunikim në Telegram, duke kërkuar anonimitetin që të mund të fliste lirshëm për The Guardian.
Branko, jo emri i tij i vërtetë, ishte pjesë e përpjekjes së fundit të Moskës për të rekrutuar serbët për të luftuar krah ushtrisë ruse në Ukrainë, teksa Kremlini kërkon të plotësojë forcat e tij të rëna nga 18 muaj luftime.
Bazuar në llogaritë e ofruara nga dy luftëtarë serbë që udhëtuan në Rusi, si dhe në një listë të zbuluar të serbëve të rekrutuar, Guardian zbuloi se zyrtarët rusë duket se kishin bërë plane për të rekrutuar qindra shtetas serbë për të forcuar ushtrinë.
Që nga fillimi i luftës në Ukrainë, Rusia ka futur një sërë ligjesh për të joshur qytetarët e huaj për t'u bashkuar me radhët e saj. Vladimir Putin, në një takim sigurie menjëherë pasi trupat e tij pushtuan Ukrainën, tha se Kremlini duhet të ndihmojë njerëzit nga jashtë që planifikojnë të luftojnë në anën e Rusisë.
Serbia, një kandidate për anëtarësim në BE që nga viti 2012, ka luftuar për të balancuar lidhjet e ngushta me Rusinë kundër aspiratave për integrimin në Evropë, ndërsa tensionet janë përkeqësuar nga lufta në Ukrainë, me shumë serbë që janë dashamirës ndaj Rusisë, shkruan The Guardian.
Ndjenjat pro-ruse janë veçanërisht të larta në mesin e grupeve ultra-nacionaliste të Serbisë , të cilët kanë organizuar një numër tubimesh pro-Moskës që nga fillimi i luftës në Ukrainë. Drejtuesi i skemës serbe të rekrutimit, një plan që dukej se ishte hartuar gjatë verës, ishte Davor Saviçiç, një serb që ka kaluar vite duke luftuar si pjesë e inkursionit të parë të Rusisë në Ukrainë në vitin 2014.
Saviçiç ka qenë gjithashtu i lidhur me grupin paramilitar Wagner. Gazeta Fontanka raportoi se ai kishte luftuar më parë në Siri me Wagner. Dy burime të afërta me grupin paraushtarak konfirmuan përfshirjen e mëparshme të Saviçiçit për The Guardian.
Në një intervistë më 21 gusht me prezantuesin pro-Kremlinit, Vladimir Solovyov, Saviçiç foli hapur se si ishte vënë në krye të një njësie të shtetasve serbë në Ukrainë.
“Tani po nënshkruajmë zyrtarisht një kontratë me Ministrinë ruse të Mbrojtjes. Ushtarët kalojnë nëpër zyrën e regjistrimit dhe regjistrimit ushtarak në Krasnogorsk”, tha ai, duke përshkruar detaje që përputheshin me llogarinë e rekrutimit të Brankos.
"Pas trajnimit shtesë, djemtë dërgohen në drejtimin e Luhanskut”, shtoi Saviçiç, duke iu referuar rajonit lindor të Ukrainës që është një nga objektivat kryesore të Putinit.
I ulur pranë Saviçiçit gjatë intervistës ishte një serb tjetër, Deyan Beriç, i cili i tha Solovyov se luftëtarët serbë ishin regjistruar si pjesë e divizionit të 106-të ajrore të Rusisë.
“Djemtë vijnë, ne i takojmë, pastaj ata menjëherë shkojnë në zyrën e regjistrimit dhe më pas atë të regjistrimit ushtarak dhe nënshkruajnë një kontratë. Shumica e vullnetarëve të huaj në ushtrinë ruse janë nga Serbia”, tha Beriç.
Zyrtarët rusë duket se po koordinojnë nga afër procesin e rekrutimit. Shërbimi në gjuhën ruse i BBC, i cili javën e kaluar raportoi për herë të parë për skemën serbe të rekrutimit, tha se kishte marrë një regjistrim privat të një takimi midis Saviçiç dhe zyrtarëve të paidentifikuar në Moskë, në të cilin Saviçiç tha se kishte në plan të rekrutonte deri në 1000 serbë. shtetas që do të formonin batalionin e vet si pjesë e divizionit të 106-të ajrore.
Numri i saktë i serbëve që kanë nënshkruar kontratë me ushtrinë ruse mbetet i paqartë.
Orden Respubliki, një grup sinjalizues rus kundër luftës, ka ndarë me Guardian një listë që përmban 13 serbë që thuhet se janë regjistruar me ushtrinë ruse që nga shtatori. Dy nga 13 burrat e përmendur në listë, përfshirë Brankon, iu përgjigjën kërkesave për koment nga The Guardian.
"Ne jemi rreth 60-70 burra deri tani", tha një nga serbët në listë, i cili gjithashtu udhëtoi nga Serbia në Moskë në shtator, duke shtuar se ai nënshkroi me "divizionin e 106-të ajrore".
Burri tha se kishte vendosur të bashkohej me ushtrinë ruse për "arsye ideologjike" dhe se pagesat fitimprurëse ushtarake luanin një "rol dytësor".
Përpjekja e rekrutimit rrezikon të nxisë tensione midis Moskës dhe Beogradit. Janarin e kaluar, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, reagoi me zemërim në televizionin kombëtar pasi një video e lajmeve ruse pretendonte se tregonte vullnetarë serbë që stërviten për të luftuar përkrah trupave Wagner në Ukrainë.
“Pse ju, nga Wagner, telefononi dikë nga Serbia kur e dini se është kundër rregullave tona?”, tha presidenti, duke iu referuar ligjit që i ndalon serbët të marrin pjesë në konflikte jashtë vendit.
Edhe ministri serb i mbrojtjes, Millosh Vuçeviç, paralajmëroi serbët që të mos i bashkohen radhëve ruse. Më shumë se 24 nacionalistë serbë që atëherë janë ndjekur penalisht.
Viktor Zaplatin, një veteran rus i luftës që rekrutoi vullnetarë serbë në luftime përkrah forcave pro-ruse në Ukrainë në vitin 2014, tha se autoritetet serbe kishin goditur luftëtarët që shkonin në Rusi.
“Rreziku i ndjekjes penale për ata që kanë shkuar në Rusi dhe janë kthyer në Serbi është shumë i lartë. Në Rusi ka pasur gjithmonë vullnetarë nga Serbia. Kjo do të thotë se atje tani ka vullnetarë, por numri dhe në çfarë cilësie marrin pjesë dhe shërbejnë është sekret”, tha Zaplatin.