Topi: SHISH s’garanton siguri
rekruton njerëz të Berishës

TIRANE- Institucioni i Shërbimit Informativ Shtetëror nuk garanton atë lloj sigurie që kërkon vendi dhe partnerët. Këtë e ka shprehur ish-Presidenti Bamir Topi, i ftuar në emisionin “5 Pyetjet nga Babaramo”, në studion e “A1 Report”.

Nisur nga ngjarjet më të fundit të lidhura me rastet e atentateve me lëndë plasëse, Topi tha se SHISH nuk ka kryen detyrën e vet për dhënien e informacioneve të nevojshme për garantimin e sigurisë në vend. Ndërkaq, Topi tha se mungesa e funksionimit të këtij institucioni në mënyrën e duhur, ndikon edhe në mjedisin e krijuar në Parlament, pasi sipas tij “informacionet më parë shkojnë të Berisha, sesa tek deputetët e parlamentit apo mazhorancës”.
 
“Duhet parë që terrorizmi shfaqet në forma të ndryshme, ashtu si ka nisur të shfaqet në episodet që janë bërë dramatike. Besoj se ky institucion duhet të shkojë në një lloj standardi që kanë institucionet paralele me këtë institucion, që i vendos politika, por qëndrojnë veçmas politikës. Jo siç ka ndodhur që ka pasur institucione nën vëzhgimin e Sali Berishës. Ky institucion duhet t'i garantojë përfaqësuesve të shoqërisë në Parlament transparencë për mirëfunksionimin e këtij lloj institucioni. Informacionet më parë shkojnë të Berisha, sesa tek deputetët e parlamentit. Nuk kam asnjë lloj fakti që të them duhet ta shkarkojë, por është detyrë e Parlamentit e komisionit specifik të hetojë punën e këtij institucioni. Kjo mazhorancë duhet të shprehet për gjerat që duhet të ndodhin dhe t’i konfirmojë për të mos u krijuar kaos”, tha Topi.

Kryetari i FRD-së, theksoi se ish-mazhoranca ka futur kthetrat në të gjitha institucionet e pavarura. Si rast konkret ai iu referua ish-kryeprokurores Ina Rama e cila nuk fitoi të drejtën për të qenë gjyqtare, dhe sipas Topit, kjo ndodhi pasi Ina Rama tregoi integritet në punën e saj.

"Këshilli i Lartë i Drejtësisë nuk i njeh atë që a njeh Kushtetuta zonjës Ina Rama. Për t'u kthyer në sistëmin e drejtësisë ja mohon"

Ndërkaq, kreu i Partisë “Fryma e Re Demokratike” është shprehur pro ndryshimeve të Kushtetutës së vendit, duke përmendur si një prej tyre zgjedhjen e Presidentit nga populli. Sipas kreut të FRD vetëm në këtë mënyrë, Presidenti do të jetë një figurë e pandikuar nga politike, pra jo produkt i saj. Ish-presidenti Bamir Topi u shpreh se ndryshimet në Kushtetutë janë të domosdoshme për t’i dhënë fund korrupsionit në sistemin e drejtësisë. Duke u shprehur se ky sistem është një nga më të korruptuarit në vend, dhe nën ndikimin e politikës, Topi tha se duhet që palët të bien dakord për ndryshimet në Kushtetutë në mënyrë që këto institucione të jenë të pavarura.
 
“Duhet të promovojmë të gjithë së bashku ndryshimin e Kushtetutë, dhe të gjejmë zgjidhje të përshtatshme. Për shembull të zgjidhet Presidenti nga populli. Pasi kur zgjidhet nga palët politike, ai është një produkt politik. Ka shumë gjëra të tjera që lidhen me funksionimin e sistemit të drejtësisë. Nëse situata nuk përmirësohet mos presim që në vend të ketë drejtësi. Zhurma ka qenë shumë e madhe për sistemin e drejtësisë”, tha Topi.

Ndërkaq, kreu i partisë “Fryma e Re Demokratike”, ka shprehur qëndrimin e tij lidhur me zhvillimet politike në vend, dhe jo vetëm. Duke iu referuar situatës në Ukrainë, Topi tha se "ka qenë e njëjtë me atë të Shqipërisë në 21 janar ku para kryeministrisë u vranë 4 protestues". Ai vlerësoi se ish-kreu i PD-së, Sali Berisha nuk duhet t’i kishte dërguar letër ish-kryeministres Julia Timoshenko, pasi është njëlloj përgjegjës për vrasjen e 4 protestuesve në 21 Janar.
 
Gjithashtu, kreu i FRD ka folur edhe lidhur me paralajmërimin e PD për bojkot të Parlamentit, ndërsa theksoi se reforma territoriale-administrative duhet të realizohet, pasi ndarja aktuale administrative nuk i përshtatet kohës dhe zhvillimeve të vendit.
 
I pyetur lidhur me një temë të përfolur së fundmi nëse Gazmend Oketa do të jetë apo jo kryetari i ri i Shërbimit Informativ, kreu i FRD tha se nuk kishte dijeni për këtë.
 
Nuk e di nëse keni konstatuar një radikalizëm të gjuhës dhe të politikës në tërësi, cili mendoni se është shkaku?
Gjithmonë kemi pasur situata të tilla, pas një qetësie vjen dallga e radhës. Madje janë të njëjtët aktorë, të njëjtët regjizorë, besoj se është një sëmundje kronike.
 
Çfarë kushte atmosferike e shkaktuan?
Përgjithësisht, Shqipëria është mbrojtur nga këto dallgë, por për të dalë nga këto krahasime, unë besoj që gjithça zhvillohet në politikë është anormale, besoj që çështja nuk është thjesht te interpretimi. Çështja është se çfarë del nga produkti i kësaj politike. Në fushatë bën pjesë një lloj ekzibicioni, pas mbarimit të zgjedhjeve njerëzit fillojnë të presin dhe asgjë, po ndodh një riaktivizim. I tërheq skena.
 
E keni fjalën për Sali Berishën?
Besoj se e kuptoni për kë e kam. E kam për disa aktorë të politikës, jo vetëm të Sali Berishës. Është krijuar një lloj marrëdhënie e kushtëzuar me mashtrimin, me dyfytyrësinë që ti duhet të flasësh. Rasti i fundit ishte rasti i sotëm. Unë besoj se është mashtrim nga politika. Ajo që më ka shqetësuar gjithmonë, është se kjo lloj politike nuk prodhon institucione funksionale. Unë besoj se politikanët bëjnë përpjekje për të gjetur të çara tek Kushtetuta që më pas të kapen. Kjo politikë duhet, që siç ka shanse të interpretojnë votën, të ketë edhe frikë edhe nga institucionet. Jo më larg se sot Sali Berisha, kryetari "de facto" i Partisë Demokratike në mbledhjen e PD-së, jo vetëm ngrihet dhe propozon një ministër heshtje për viktimat e Ukrainas, por edhe i shkruan një letër ish-kryministres. Nëse kjo do të ishte një situatë normale nëse ai nuk do të ishte i përfshirë në një situatë të tillë, por ai nuk ka qenë i ndjeshëm për situata të njëjta brenda vendit dhe kjo është e njëta gjë. Kur paturpësia të mbulon karakterin e ke shumë të vështirë të zbulosh të vërtetën.
 
Kush është paturpësia në këtë rast?
Të gjitha ata që veprojnë me dy fytyra, që janë sensibël për veprimet e jashtme dhe jo për të ngjarjet që ndodhin brenda vendit.
 
E keni fjalën për 21 janarin?
Po, situata është e njëjtë. Çështja është tek mënyra e dyfishtë e sjellës së një politikani. Dikush atij në Ukrainë është i strukur pasi ndaj tij është ngritur një akt-akuzë, e dikush këtej tallet dhe dërgon mesazhe shumë të ngrohta.

Folët për institucione jo të pavarura, për cilat instuticione e keni fjalën?
Për të gjithë institucionet. Vuajnë nga një deformim i tyre, që kryetarët e tyre janë zgjedhur nga politika. Të gjithë, edhe deputetët brenda parlamentit, e komentojnë këtë Parlament si më të dobëtin. Fakti që kemi një Parlament të dobët janë vetë politikanët që vendosin, pra gjithçka konsumohet nga ai Parlament, këto institucione nuk garantojnë vërtetësinë, nga ana tjetër bëhen zgjidhje politike. Rasti i fundit është ai i sotëm i Kështillit të Lartë të Drejtësisë që i mohon Ina Ramës të vazhdojë punën e saj. Çfarë ndodh këtu? Ndodh që kur t'i prish lidhjet me politikën, nesër je i papunë pavarësisht se je një person me integritet. Kjo nuk tregon se ata nuk punojnë, nuk kanë integritet. Unë mendoj që kjo lloj politike, i interpreton institucionet si të dojë. 

Si duhet të ndryshojnë këto institucione?
Ka shumë fjalë, interperetime. Kjo ka të bëjë me karrigen e pushtetit sa herë ndërron pushteti ata bëjnë grim, por ç’rëndësi ka grimi tek një fytyrë e degraduar.

Sa i takon shkarkimit të Zana Xhukës dhe emërimit të Shkëlqim Ganaj, cili është qëndrimi juaj?
Çdo vendimmarrje që vjen nga institucionet kushtetuese dhe kontestohet nga njëra palë, duhet t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese. Duhet thënë se zoti Ganaj që sot është zgjedhur në krye të ILDKP, ka kaluar në Parlament. Kur këto kanë kaluar në Parlament është votuar vetëm kandidatura e zonjës Xhuka, ndërkohë që rregulli e parashikon që duhet votuar çdo dekret i Presidentit. Opozita e sotme që është mësuar të bëjë luftën opozitare ka ditur dhe vazhdon ta bëjë më mirë se opozita e djeshme. Opozita e djeshme nuk duhet ta kishte kaluar në heshtje një shkelje të rëndë procedurale që vinte nga ish-kryetarja e Parlamentit. Ajo zonjë o i votonte i s’i votonte, kishte domenin mbi Parlamentin. Ka pasur dekrete të Presidentit që kanë mbetur në sirtarët e saj.
 
Një institucion tjetër i atakuar nga kjo shumicë është Shërbimi Informativ. Si ish-kryetar shteti si e gjykoni punën e tij?
Është folur shumë për një institucion që për shkak të natyrës së tij, qëndron gjithmonë mbas skenë. Pasi kjo është natyra e tij. Nuk mund të bëhet debati publik. Por mekanizmi me të cilin ai u zgjodh, rikthimi nga një periudhe "pushimi” në një kohë kur ai kishte shërbyer në institucionin më të kontestuar të kohës, i lidhur shumë me politikën aktive, dhe ish-vendimmarrjen e Presidentit të kohës, është një figurë që nuk jep, nuk garanton atë lloj sigurie që duhet të ketë vendi, por edhe partneret. Unë nuk kam dëgjuar gjëra të natyrës konkrete, por nga ajo që thonë në mjediset politike por edhe në Parlament, besoj se një nga defektet e rënda vjen edhe nga mungesa e funksionimit ashtu siç duhet e këtij institucioni. I referohem edhe rasteve të shumta të tritolit.
Duhet parë që terrorizmi shfaqet në forma të ndryshme, ashtu si ka nisur të shfaqet në episodet që janë bërë dramatike. Besoj se ky institucion duhet të shkojë në një lloj standardi që kanë institucionet paralele me këtë institucion, që i vendos politika, por qëndrojnë veçmas politikës. Jo siç ka ndodhur që ka pasur institucione nën vëzhgimin e Sali Berishës. Ky institucion duhet t'i garantojë përfaqësuesve të shoqërisë në Parlament transparencë për mirëfunksionimin e këtij lloj institucioni. Informacionet më parë shkojnë të Berisha, sesa tek deputetët e parlamentit. Nuk kam asnjë lloj fakti që të them duhet ta shkarkojë, por është detyrë e Parlamentit e komisionit specifik të hetojë punën e këtij institucioni. Kjo mazhorancë duhet të shprehet për gjerat që duhet të ndodhin dhe t’i konfirmojë për të mos u krijuar kaos.
 
Disa ditë më parë, “Shqiptarja.com”, publikoi një shkrim ku thuhej se Gazmend Oketa kishte shkuar në SHBA për t’u trajnuar, për të qenë në krye të Shërbimit Informativ. Sa i konfirmoni?
Nuk e di ku janë këto burime, por nuk më rezultojnë të vërteta. Zoti Oketa nuk ka qenë në shtetet e Bashkuara të Amerikës.
 
Si e shihni qëndrimin e opozitës, sa i takon reformës administrative-territoriale?
Kjo politikë duhet të prodhojë institucione. Fakti që ne sot kemi një ndarje që nuk i përgjigjet kohës, pasi ka komuna me pak njerëz, ku shkojnë fonde nga shteti, edhe pse nuk shkojnë direkt tek qytetarët. Në ato komuna ku kryetarët ishin të PD-së janë hedhur para pa hesap. Kjo që them sot nuk i takon më atij që ishte dje kryeministër, por atij që është sot. Duhet të promovojmë të gjithë së bashku ndryshimin e Kushtetutës, dhe të gjejmë zgjidhje të përshtatshme. Për shembull të zgjidhet Presidenti nga populli. Pasi kur zgjidhet nga palët politike, ai është një produkt politik. Ka shumë gjëra të tjera që lidhen me funksionimin e sistemit të drejtësisë.
 
Kërkohet që politika t’i rrijë larg drejtësisë, por drejtësia shqiptare është pjesa më e korruptuar e sistemit. Si mund të zgjidhet kjo?
Kjo nuk mund të bëhet sot për nesër. Së pari duhet të bihet dakord nga palët se Kushtetuta duhet të ndryshohen. Por nëse situata nuk përmirësohet mos presim që në vend të ketë drejtësi. Zhurma ka qenë shumë e madhe për sistemin e drejtësisë.  Kur Këshilli i Lartë i Drejtësisë nuk i njeh atë që ia njeh Kushtetuta zonjës Ina Rama, për t'u kthyer në sistemin e drejtësisë. Ia mohon. A mund të ndryshojë me një një votim një element shumë i rëndësishëm që Kushtetuta e citon.  Por kaq i madh ka qenë inati për kryeprokuroren?! Këtu ndodh që për një arsye apo një tjetër t'i prish marrdhëniet me politikën. Sot që je në krye të një institucioni shumë të rëndësishëm dhe nesër je pa punë. Kjo nuk tregon se ato nuk kanë punuar mirë por përkundrazi tregon që ata kanë pasuar integritet, në rast se je pa integritet t'i je pjesë e politikës"

A e shihni kushtin e kësaj opozite për të rishikuar qëndrimin në parlament?
Se ç’bën opozita është qëndrimi i saj. Kur opozita e asaj kohe, kur unë kam qenë në opozitë, dhe ajo dilte nga salla e Parlamentit, kam kërkuar që të përmbushë detyrën e sotme. Por me sa duket kështu i ka interesuar kryetarit të asaj kohe, por që vazhdon të jetë dhe sot.
 
Konstatoni 2 PD, një kjo që kërkon të dëshmojë forcën personale të Berishës, dhe një tjetër e Bashës?
Nuk jam këtu për të interpretuar paranojat e tij. Çështja këtu është shumë e rëndë. Nëse ky personazh që deri dje ka mbrojtur ligjin 7501 sot thotë kam bërë gabim, atëherë çfarë ka ndodhur, u bë koshient pas 22 vitesh. Ka ndodhur një kaos në Shqipëri, sa i takon çështjes së pronave. Ka ende çështje që janë shumë të nxehta. Me sa duket i ka rregulluar historitë e pronave që ka dashur të ketë. Nëse një politika ti këtij standardi pranon se ka dështuar në çështjet themelore, duhet të heshtë. Duhet lënë tjetri të ndjekë profilin e tij.
 
Nëse Basha arrin të bëhet edhe kryetar “de facto”, ju si FRD jeni të gatshëm për të bërë koalicion me PD?
FRD është parti e qendrës së djathtë. Ne i atribuojmë vetes motivimin për të qenë një e djathtë reale, por moderne. Si mund të ketë një lloj bashkëpunimi, kur problemi është aty brenda. Kur vjen çështja tek bashkëpunimi strategjik, kjo ndodh kur janë kushtet. FRD u dëmtua rendë jo vetëm nga mosruajtja e votës, por edhe nga deformimi i saj. Ne jemi të vendosur të ecim në linjën që jemi. Duam të përcaktojmë qartë linjën tonë. Qytetarët në rast se do të kuptojnë se palët në parlament kanë vetëm demagogji duhet të dinë të orientohen ndryshe.

Kur isha në krye të kinoklubit Tirana, Tiranës i ra shorti për të luajtur në Slloveni, dhe në ato kohë në këtë vend futeshe me viza, dhe në atë qyteti Gorica ndahej me një kufi në mes të qytetit, një pjesë Itali një pjesë Slloveni. Për të na respektuar na çuan për të vizituar një kishë te bukur. Zona ishte piktoreske. Në anën e Italisë ishte mali Sabotino, mali Svjetagora ishte në anën e Sllovenisë. Ciceroni na shpjegoi se në kohë e luftës aty ishte bërë një betejë me shumë të vrarë. Sipas historianëve beteja filloi sepse nga ana italiane thërrisnin komunistë për pjesën e Sllovenisë, ndërsa nga ana sllovene thërrisnin fashistë për ata që ndodheshin në anën e Italisë. Ndërsa në luginë fjalët përplaseshin dhe dëgjohej vetëm një fjalë “Isti-isti”, që në sllovenisht do të thotë “të njëjtët”. Kështu edhe kjo lloj politike na jep të njëjtën produkt. Secili thërret për interesat e veta, por në fund na japin një produkt politik. Ka nevojë të ketë një reformë territoriale. Dhe mënyra si realizohet ka të bëjë me ata që janë në shumicë.

Redaksia Online
(e.sh/e.s/shqiptarja.com)