Zgjedhjet,raporti i OSBE:Shtyrja
e votimit me një orë, e pabazë

Misioni i OSBE/ODIHR ka publikuar raportin përfundimtar për zgjedhjet parlamentare të 25 qershorit. OSBE ka ngritur shqetësimin se "shtyrja me një orë e votimit nuk ka pasur bazë ligjore, ndërsa ka shkaktuar pështjellim te votuesit". 

Shqetësim i OSBE, i theksuar edhe në raportin final të zgjedhjeve është shitblerja e votës. OSBE/ODIHR evidenton se forcat politike PD dhe LSI kanë denoncuar rastete shitblerjes së votave, por sipas këtij raporti rastet e denoncuara nuk ndryshojnë rezultatin. "Rastet për shitblerjet e votave të paraqitura nga PD dhe LSI, nuk ndryshojnë rezultatin", thuhet në raportin e OSBE. 

OSBE rekomandon zgjidhjen e këtij fenomeni përmes mekanizmave ligjorë. Në raport thuhet se "ditën e zgjedhjeve janë vërejtur parregullsi e mosveprime procedurale". "Janë vërejtur votime në grup dhe ndërhyrje nga aktivistë partiakë".

OSBE rekomandon "të ndryshojë ligji për grupet e numërimit të cilat nuk duhet të jenë politike, por trupa të pavarura". Në raportin e OSBE vlerësohet se marrëveshja politike e 18 majit krijoi sfida për administratën zgjedhore, e cila rezultoi me një aplikim selektiv dhe të papajtueshëm me ligjin. 

Një rekomandimet kryesore të OSBE është edhe hartimi i një reforme të re zgjedhore gjithëpërfshirëse. "Të thellohet depolitizimi i administratës publike", thuhet gjithashtu në raportin e OSBE.   

Tetë rekomandimet kryesore të OSBE/ODIHR:

1. Autoritet duhet të ndërruarin reformë zgjedhore gjithëpërfshirëse, në kohë dhe të bazuara në analiza të shëndosha politike, për të adresuar rekomandimet e përfshirë në këtë raport dhe ato të mëparshme të OSBE/ODIHR-it. Të harmonizohen ligjet për zgjedhjet, veçanërisht për fushatën, financimin e fushatës dhe mediat.

2. Nevojiten përpjekje të forta për adresimin e problematikës së përsëritur të blerjes së votës, si nëpërmjet një fushate ndërgjegjësimi qytetare ashtu edhe ndjekjeve penale, me qëllim të promovimit të besimit në procesin zgjedhor. Mund të bëhej një angazhim konkret dhe i sinqertë nga partitë politike për të luftuar praktikat e blerjes së votave. Përveç kësaj, një refuzim publik nga ana e politikanëve për të pranuar mbështetje financiare nga individë me një të kaluar kriminale do të ndihmonte në ndërtimin e besimit të publikut në integritetin e zgjedhjeve.

3. Qeveria duhet të analizojë efektivitetin e përpjekjeve të mëparshme për të luftuar abuzimin e burimeve shtetërore dhe presionet lidhur me punësimin për votuesit. Qeveria duhet të konsiderojë krijimin e një organi transparent, të pavarur dhe gjithëpërfshirës, ??me detyrën dhe kompetencën për të vepruar dhe ndjekur nëse çështjet e tilla vihen re në periudhën para dhe pas zgjedhjeve. Një strukturë e tillë mund të përsëritet në nivel rajonal dhe të krijohet në kohën e duhur para zgjedhjeve të ardhshme.

4. Ligji mund të ndryshohet për të lejuar emërimin jopartiak të komisionerëve të zgjedhjeve dhe anëtarëve të grupeve të numërimit. Kodi Zgjedhor duhet të ndryshohet për të ndaluar zëvendësimin diskrecional të anëtarëve të KZAZ-së. Duhet të merret në konsideratë edhe futja e mekanizmave alternativë për emërimin e KQV-ve dhe anëtarëve të numërimit, kur partitë politike dështojnë të emërojnë kandidatët e tyre.

5. Kufizimet e të drejtave të votimit të personave me aftësi të kufizuara mendore duhet të hiqen. Heqja automatike e zgjedhësve mbi moshën 100-vjeçare nga listat e zgjedhësve duhet të ndërpritet dhe detyrimi për të verifikuar të dhënat e këtyre votuesve të vendoset në shtet.

6. Dispozitat penale për shpifje duhet të shfuqizohen në favor të mjeteve juridike civile të hartuara për të rikthyer reputacionin e dëmtuar.

7. Për të rritur transparencën, ligji duhet të garantojë të njëjtat të drejta për të gjithë vëzhguesit dhe të përcaktojë qartë që të gjithë vëzhguesit të kenë të drejtën të marrin kopje të protokolleve të rezultateve.

8. Shteti duhet të garantojë të drejtën për një zgjedhje të lirë dhe të fshehtë. Duhet parandaluar çdo formë presioni për të zbuluar se si votuesit kanë ndërmend të votojnë ose si kanë votuar. 

TAG:
• OSBE