Andoni: Pse nuk mundemi dot të kemi një president nga populli?!

Zhvillimet e fundit në Shqipëri kanë ose më saktë, këto që lidhen me mandatin e dytë të qeverisjes socialiste, nxorrën paqartësitë e funksionimit normal të postit të presidentit të vendit. Ky trend ka qenë i tillë në pjesën më të madhe të funksionimit të presidencave post ‘90, përveç zotit Meidani dhe sidomos z.Moisiu, kur përballja ka qenë shumë korrekte.

Së fundmi, presidenca e zotit Meta është një nga më të dobëtat dhe konfuzet, që vinë dhe si rezultat i një kaosi të paprecedentë të politikës shqiptare, të cilën ai e ka frymëzuar me konfuzitetin e vet, që ndryshe thuhet dhe interesi i tij.

Në këto kushte, a do mundej populli të nxirrte vetë një figurë të tillë? Me funksionalizimin aktual të ligjit shqiptar, presidenti zgjidhet nga parlamenti dhe procesi shkon në disa hapa derisa të arrihet numri i nevojshëm i votave.

Gjithsesi, një president nga populli do të thotë që Shqipëria të ketë një nivel intelektual të tillë që të ketë shumë kandidatura potente për postin e lartë të presidentit të vendit, por edhe grupe interesi që t’i shtyjnë para. Fatkeqësisht, kjo gjëndje nuk është. Shqipëria edhe pse ka njerëz të tillë, ata nuk e kalojnë dot filtrin që të jenë kandidaturat e politikës sonë ose më saktë firojnë rrugës gjatë procesit parlamentar.

Nga ana ligjore që të ndodhë një proces i tillë pra për Presidentin nga populli duhen ndryshime të qarta kushtetuese, që do të thotë, referuar z. Ngjela: të ndryshojnë gati 10 kapituj dhe të ketë një marrëveshja totale të gjithë forcave politike, e cila praktikisht duket e pamundur. Pra që Republika Parlamentare të kthehet në Republikë Presidenciale duhen dhe 94 vota të marrëveshjes së të gjitha palëve. Fakt, i cili sot ekziston me konfigurimin e ri parlamentar. Aman, ky fakt, do t’i hiqte një domen të madh politikës shqiptare atë të kapjes së presidentit dhe përdorjes së tij për njërën apo tjetren palë, siç edhe ka ndodhur rëndom.

Përveç presidentit Sali Berisha, që në fakt sundoi dhe nuk drejtoi si president i vendit për një mandat e pak ditë, ne jemi përballur me disa raste presidencash. Ky i zotit Berisha ishte i frikshëm pasi ky personazh iu mbivendos shtetit me të gjithë atributet e atij autokratike. Pasojë ishte viti 1997, kur shteti shqiptar u shkërmoq krejtësisht. Presidentët që do të vinin më pas do të ishin në përballje gati të çmëndura me pushtetin. Profesoi i nderuar i Fizikës Meidani i duhej të duronte ish-kryeministrin Nano në përsiatjet e tij vanitoze; Moisiu që u përball me sukses me dy nga politikanët më problematikë të vendit Berisha-Nano; pastaj Bamir Topi, ish-nënkryetari i PD-së të cilin e lindi marrëveshja Berisha-Nano, e cila prodhoi luftën Qeveri- Presidencë e po ashtu Qeveri- Prokurori, e deri te 21 Janari, kurse shkoi me një stad tjetër me ish-presidentin Bujar Nishani, ku përcaktimi i ambasadorit Arvizu mbahet ende si një nga përcaktimet më të mëdha për një President shqiptar kur u shpreh se: “Ai është një njeri i mirë, por ato që thotë nuk janë gjithmonë të tijat”.

Përveç shembullit të Zogut, që u shndrrua në mbret; Enver Hoxhës dhe Sali Berishës në kohët tona, as edhe një kryetar shteti nuk ka mundur të imponohet, paçka qëndrimeve. Frika nga individi shqiptar, si kryetar i shtetit, është një problem antropologjik i shqiptarit, që identifikon si të parë vetëm një nga soji i vet, por askurrë një tjetër.

Kjo e bën të vështirë nga ana logjike idenë e një presidenti nga populli, por që në kohën tonë e kërkon si imperativ jeta e shqiptarit, që po humbet çdo kuptim me këta politikanë kaq kaotikë.

Ne që e kemi ndryshuar kushtetutën pafundësisht mbase mund t’i drejtohemi sërish që presidentin ta zgjedhë populli. Në këtë mënyrë do të heshtim dhe do të presim që zgjedhja jonë të na tregojë verdiktin, por edhe vërtetësinë e zgjedhjes. Me këtë rast, ne zhbëjmë dhe lodhjen nga sherri i pafundmë Qeveri, Kuvend dhe Presidencë, i cili është kthyer në qesharak për gati tre dekada në Shqipëri. Nuk duhet shumë thjesht duhet të modifikohet pak kushtetuta bash atë që kemi bërë dhe do ta bëjmë sërish.

Me këtë rast para se të tallemi me deputetët dhe presidentin, të shikojmë veten se kë zgjedhim dhe se çfarë realisht jemi. Shqipërisë, me këtë padije dhe kaos politik që e hasim në çdo ditë i mjaftojnë 100 deputetë dhe ndoshta dhe një dhomë tjetërt me një Dhomë Senati me vetëm 40 senatorë, që të zgjidhen në moshë të pjekur dhe që të sigurojnë ekulibrin mes Dhomave dhe Presidentit të fuqishëm tashmë.

Vetëm një presidet i tillë e ka më të lehtë pasi posedon fuqi dhe mund ta zbatojë kushtetutën si duhet e me një tagër që i jepet. Nga ana tjetër, një i tillë me të gjithë tagrin e vet, mund të mendojë më qetësisht për njerëzit. Ka ardhur koha të kemi një president që të ndihet realisht si përfaqësues i popullit por edhe të ketë një konsensus më të gjerë.

SHBA, Franca dhe Austria e zgjedhin presidentin nga populli dhe kjo lloj demokracie i ka bërë kaq vitale, pasi presidenti bëhet i kuptueshëm dhe i vetëdijshëm për misionin e tij. Por ne nuk duam një shtet vital sepse i frikësohemi rregullit, ndaj na pëlqen kjo gjëndje, ku na kanë katandisur politikanët që fitojnë kaq shumë, pa i hyrë një gjemb në këmbë. (Homo Albanicus)

B.K./b.ha./Shqiptarja.com

TAG:
• Ilir Meta
• Ben Andoni
• Presidenti