Federica Mogherini, Rektorja e Kolegjit të Evropës dhe ish-Përfaqësuese e Lartë e BE-së për Politikën e Jashtme, e cila u ndalua dje si pjesë e një hetimi për mashtrim që përfshinte Shërbimin Evropian të Veprimit të Jashtëm dhe Kolegjin e Evropës, u lirua gjatë natës, rreth orës 01:00. 

Dy të ndaluarit e tjerë, Stefano Sannino dhe Cesare Zegretti, u liruan gjithashtu. Ata u morën në pyetje dhe informuan zyrtarisht me akuzat e mashtrimit dhe korrupsionit në prokurim, konflikt interesi, shkelje të sekretit profesional dhe konkurrencë të pandershme. Gjykatësit vendosën lirimin e tyre pasi nuk përbëjnë rrezik për arratisje. 

"Pasi u morën në pyetje nga Policia Federale Gjyqësore Belge, të tre individët u informuan zyrtarisht për akuzat kundër tyre. Akuzat kanë të bëjnë me mashtrim dhe korrupsion në prokurim, konflikt interesi dhe shkelje të sekretit profesional. Ata janë liruar pasi nuk konsiderohen rrezik për arratisje", informuan gjyqtarët.

Mogherini dhe dy të tjerët u ndaluan në kuadër të hetimit mbi tenderin për projektin e realizimit të një kursi pasuniversitar për të rinjtë diplomatë, i financuar nga BE a në Kolegjin Europian të Bruges, ku ish-përfaqësuesja e lartë e BE-së është rektore. Stefano Sannino është ish-sekretar i përgjithshëm i EEAS, institucionit europian që shpalli tenderin prej 990 mijë eurosh për realizimin e kursit në vitet 2021–2022 në Kolegjin e Evropës, si dhe Cesare Zegretti, menaxher i kolegjit. 

Hetimi bazohet në parregullsi të dyshuara në dhënien nga Shërbimi Evropian i Veprimit të Jashtëm (EEAS), në thelb ministria e jashtme e institucionit evropian, të projektit për krijimin e Akademisë Diplomatike të Bashkimit Evropian, e cila ofroi një program trajnimi pasuniversitar nëntëmujor për diplomatët e rinj në shtetet anëtare. 

Krimet e dyshuara përfshijnë ndërhyrje dhe mashtrim në prokurimin publik, korrupsion, konflikt interesi dhe shkelje të sekretit profesional. Sipas Zyrës së Prokurorit Publik Evropian, krimet e dyshuara lidhen me ngjarje që datojnë që nga viti 2021-2022. Hetimi u nis nga Zyra e Prokurorit Publik Federal në Bruges dhe u zhvillua më tej nga EPPO, e cila ka juridiksion mbi mashtrimet që përfshijnë përdorimin e fondeve të Unionit. 

Përveç tre arrestimeve, policia belge kreu një sërë kontrollesh si në SEAS në Bruksel ashtu edhe në selinë dhe zyrat e Kolegjit në Bruges. Hetuesit dyshojnë se përfaqësuesit e Kolegjit, nën udhëheqjen e Mogherinit që nga viti 2020, morën informacion të privilegjuar mbi kriteret e përzgjedhjes për tenderin para publikimit të tij zyrtar.

Në veçanti, sipas gjyqtarëve, u shkel Neni 169 i Rregullores Federale Financiare Belge, i cili penalizon "konkurrencën e padrejtë" dhe se informacioni i marrë në mënyrë të paligjshme "u nda me një nga kandidatët që morën pjesë në tender". Hetimet tregojnë për blerjen e një ndërtese në Bruges që i kushtoi Kolegjit 3.2 milionë euro në Spanjaardstraat për të strehuar diplomatët që ndiqnin akademinë. Procesi i tenderit për ndërtesën përfshinte edhe akomodimin e pjesëmarrësve, dhe blerja besohet të ketë ndodhur në vitin 2022, pak para se EEAS të publikonte njoftimin e tenderit që më pas i dha institucionit 654,000 euro financim, sipas Euractiv.

Një zyrtar i BE-së i tha Agjencisë France Presse se hetimi nuk ka të bëjë me aktivitetet pasi Kaja Kallas mori detyrën si Përfaqësuese e Lartë për Punët e Jashtme në vitin 2024. Zëdhënësja e Komisionit Evropian, Paula Pinho, nuk pranoi të komentonte mbi hetimin: "Ne nuk komentojmë ndërsa ka një hetim gjyqësor në vazhdim."

Megjithatë, Kolegji i Evropës tha në një deklaratë se është gati të bashkëpunojë “plotësisht me autoritetet në interes të transparencës dhe respektit për procesin hetimor” dhe riafirmoi “angazhimin e tij ndaj standardeve më të larta të integritetit, drejtësisë dhe pajtueshmërisë, si në mjediset akademike ashtu edhe në ato administrative”.

Rendit zhvillimet sipas orarit:
Ora 13:22
Akuzat për programin e trajnimit të diplomatëve të BE, Mogherini 10 orë në pyetje: Procedura ishte transparente

1764707912_federicamogherini.webp

Dhjetë orë marrje në pyetje, nga ora 14:00 deri në mesnatë. Nuk u mor asnjë masë: Federica Mogherinit i është kthyer pasaporta dhe mund të lëvizë lirisht brenda dhe jashtë Belgjikës. Të gjitha pyetjeve i është përgjigjur dhe mbi të gjitha, ajo e ka justifikuar veten para magjistratëve: "Procedura u zhvillua me transparencën më të madhe", u tha ajo hetuesve, sipas asaj që La Repubblica mund të rindërtojë. "Nuk pati privilegje ose nuk u shfrytëzua informacioni i klasifikuar. Objektivi i vetëm ishte krijimi i një klase më të mirë diplomatike për Bashkimin Evropian". Federica Mogherini tani është e lirë. Ish-Përfaqësuesja e Lartë e Bashkimit për Punët e Jashtme dhe Zëvendëspresidentja e Komisionit është nën hetim nga Zyra e Prokurorit Publik Evropian në Bruksel për një çështje që përfshin rolin e saj si drejtoreshë e Kolegjit të Evropës në Bruges. Dy të dyshuar të tjerë janë gjithashtu nën hetim: Ambasadori Stefano Sannino dhe Cesare Zegretti, menaxher i kolegjit prestigjioz në Bruges. Ajo u arrestua të martën, iu hoq imuniteti diplomatik, u mor në pyetje dhe më pas u lirua, si dy italianët e tjerë, për shkak të mungesës së rrezikut të arratisjes së saj.

Sipas informacionit të rrjedhur nga Zyra e Prokurorit Publik Europian, ajo e mbrojti veten gjatë marrjes në pyetje duke pretenduar çdo hap të procesit të dhënies së Akademisë Diplomatike Europiane, shkollës së përbashkët për trajnimin e diplomatëve të BE-së, Kolegjit të Europës, të cilin ajo e drejton. Sipas prokurorisë, Ambasadori Stefano Sannino, Sekretar i Përgjithshëm i EEAS, Ministrisë së Jashtme të BE-së, në atë kohë i dha Kolegjit detaje kyçe të tenderit, duke i lejuar atij të përgatitej aty ku konkurrentët e tjerë nuk ishin.

Megjithatë, Mogherini e kundërshtoi këtë rindërtim: të gjitha të dhënat ishin publike, shpjegoi ajo. Diskutimet midis Komisionit dhe EEAS që iniciuan projektin pilot midis viteve 2021 dhe 2022 ishin gjithashtu publike. Mogherini iu përgjigj gjithashtu asaj që Zyra e Prokurorit e konsideron një gur themeli të hetimit: blerjen e një ndërtese në Spanjaardstraat nga Kolegji, e konsideruar thelbësore për strehimin e studentëve të Akademisë. Prona, me vlerë 3.2 milionë euro, dyshohet se është blerë disa muaj para shpalljes së tenderit, në një kohë kur Kolegji po përjetonte vështirësi financiare. Ky vendim - nëse konfirmohet - do të sugjeronte qasje të privilegjuar në informacion konfidencial. Megjithatë, Mogherini pohoi se nuk kishte nevojë për informacion konfidencial, sepse gjithçka ishte tashmë e qartë.

Ndërtesa tani strehon vërtet pjesëmarrësit e kursit, sepse pas vitit të parë eksperimental, Komisioni e stabilizoi programin: në vitin 2024, u nënshkrua një marrëveshje katërvjeçare që i besoi Kolegjit menaxhimin e Akademisë së re Diplomatike, me Mogherinin si drejtoreshë. Ky vendim konsolidoi përvojën pilot dhe mbështeti rritjen e projektit, vlera e përgjithshme e të cilit - duke përfshirë studimet e fizibilitetit dhe aktivitetet e trajnimit - është afër një milion euro, me afërsisht 700,000 të destinuara direkt për Brugge. Menaxhimi i shkollës do t'i besohet Kolegjit deri në vitin 2028./La Repubblica