Çabej: Gjuha e shkrimit nuk
duhet të jetë dialektofobe
Raporti i gjuhëtarit të shquar Eqrem Çabej në Kongresin e Drejtshkrimit të vitit 1972. Aksioma dhe teza të panjohura për çështjet parimore të drejtshkrimit. Ja kriteret që janë marrë parasysh në caktimin e normave drejtshkrimore para se të caktoheshin në Kongres.
TIRANE- E parë nga kjo pikëpamje forma e shkruar e shqipes, si ajo e përdorimit të përditshëm, si ajo e nivelit letrar, që prej kohësh kur dëshmohet së pari me shkrim, paraqitet me një vijë zhvillimi, e cila karakterizohet nga një aksiomatikë e caktuar. Aksioma e parë është që kjo formë gjuhësore gjatë përdorimit të saj është thjeshtuar gjithmonë e më shumë në trajtat e sistemit fonetik e gramatikor dhe është pasuruar në visar të fjalëve. Ky proces vazhdon dhe sot e kësaj dite, duke shkuar gjuha më një anë drejt thjeshtimit, më anë tjetër drejt pasurimit.
Aksioma e dytë është konvergjenca. Rregullat e drejtshkrimit ndaj tërësisë së këtij janë të krahasueshme me gurët e veçantë me të cilët ngrihet një ndërtesë, dhe si këta gurë, edhe ato rregulla kanë vendin edhe peshën e tyre si elemente përbërëse të një tërësie. Po peshë kryesore në këtë mes ka tërësia. Nuk është pa rëndësi që një fjalë e caktuar e shqipes të shkruhet me një
ë të pathekse më pak ose më shumë, me
r të fortë ose të thjeshtë, me
l palatale apo velare, me
sh a me
ç në pozicion nistor, dhe për këto çështje e të tjera si këto po diskutohet në mënyrë që t’u japim rrugë përbrenda mundësive të sotme.
Shkrimi u botua në të përditshmen Shqiptarja.com. Lexoni të plotë në versionin online, duke klikuar linkun *(Shënim: Raporti i Eqrem Çabejit mban titullin “Mbi disa çështje të traditës së shkrimit dhe të drejtshkrimit të shqipes”. Titujt dhe mestitujt janë redaksional)Redaksia online
(d.a/shqiptarja.com)
Sondazhi i ditës:
A ka politika frikë nga SPAK-u?
-
Po
68.7%
-
Jo
26.4%
-
Nuk e di
4.9%
Vota total: 3554
Lajme të tjera
-
‘Evropa mund të vdesë, armatosuni’! Macron thirrje aleatëve: Mburoja më e mirë e jona është aleanca përballë Rusisë
25 Prill, 18:40
-
'Studio Live'/ Bandat e Lushnjes, Softa: Laert Haxhiu akuzohet për vrasje që 18 vjeç! Gazetarja: Saga nuk ka përfunduar
25 Prill, 18:31
-
A është e shëndetshme që fëmijët të flenë me kafshët shtëpiake
25 Prill, 18:31
-
Komisioni për Shëndetësinë/ PS miratoi planin pa opozitën, Vokshi: U shkel ligji
25 Prill, 18:30
-
Korçë/ I faluri nga amnistia kthehet te zakoni, sapo doli nga burgu bëri vjedhjen e radhës
25 Prill, 18:20
-
Meta 'në sulm', Kulluri: Ka paranoja! I vetmi që e ka shitur është Berisha, kur ta kuptoj do jetë vonë
25 Prill, 17:54
-
Parlamenti Evropian kërkon lirimin e dy gazetarëve të arrestuar nga Rusia
25 Prill, 17:53
-
Vetingu shkarkon përfundimisht prokurorin e Tiranës Ardian Braho, shkak problemet me pasurinë
25 Prill, 17:26
-
Komisionet Parlamentare, Kulluri në 'Studio Live': Nuk po bëjnë asnjë punë! Nesturi: Duhet të shkojnë tek opinioni publik
25 Prill, 17:25
-
VIDEO: Eurodeputeti nxjerr nga çanta pëllumbin dhe e lëshon në sallën e Parlamentit Europian
25 Prill, 17:19
-
Ekonomia amerikane në krizë? Ja çfarë zbulojnë shifrat e fundit
25 Prill, 17:15
-
Dritan Hila: Mendo kush e ka drejtuar këtë vend?!
25 Prill, 17:12