“Loma Linda”, e përkthyer kodër e bukur nga spanjishtja, në California është vendosur midis majave malore në mes të Luginës së San Bernardino.
Qyteti është i njohur si epiqendër i shëndetit me më shumë se 900 mjekë në kampusin e Universitetit Loma Linda dhe Qendrës Mjekësore.
Por kjo nuk është e vetmja që e bën të famshëm Loma Lindan.
Ky qytet me 21 mijë banorë është një nga pesë zonat origjinale blu, rajone në botë ku njerëzit jetojnë më gjatë dhe janë më të shëndetshmit.
Në fakt, njerëzit në këtë komunitet kanë tendencë të jetojnë 8 deri në 10 vjet më gjatë se mesatarja amerikane.
Feja detyron një mënyrë jetese të shëndetshme dhe një jetë shërbimi për kishën dhe komunitetin, gjë që kontribuon në jetëgjatësinë e tyre.
"Për sa më përket mua, stresi është një gjë e prodhuar," i tha Dr. Ellsworth Wareham korrespondentit kryesor mjekësor të CNN-së, Dr. Sanjay Gupta në vitin 2015.
Wareham ishte 100 vjeç në atë kohë dhe përsëri kujdesej për oborrin e tij të shtëpisë.
"Unë kurrë nuk kam pasur stres, kam një filozofi: Ju bëni më të mirën që mundeni dhe gjërat për të cilat nuk mund të bëni asgjë, mos mendoni rreth atyre", është shprehur Wareham.
Një kirurg i zemrës është shprehur se Wareham bëri operacion në moshën 95 vjeç dhe ai akoma ishte në gjendje të operohej edhe në moshën 100-vjeçare.
"Unë mund të bëj një operacion në zemër tani. Duart e mia janë të qëndrueshme, sytë e mi janë mirë. Tensioni im i gjakut është 117. Unë nuk kam vërejtur ndonjë përkeqësim të aftësisë time mendore me moshën time. Nëse më keni dhënë diçka për të mësuar përmendësh, unë do ta mësoja përmendësh tani po aq shpejt sa kur isha 20 vjeç", tha Wareham para se të ndërronte jetë.
Wareham ndërroi jetë vitin e kaluar, në moshën 104 vjeç.
Si 10% e komunitetit, Wareham ishte vegjetarian, 30% e të tjerëve janë vegjetarianë lakto-ovo që hanë qumësht dhe vezë, ndërsa 8% të tjerë hanë vetëm peshk, jo mish tjetër.
Vegjetarianizmi është aq i përhapur sa asnjë mish nuk mund të blihet në universitet apo qendrën mjekësore.
"Edhe jo-vegjetarianët tanë janë konsumatorë relativisht të ulët të mishit", tha Dr. Michael Orlich, hetuesi kryesor i Studimit Shëndetësor Adventist-2.
"Mesatarja për jo-vegjetarianët është vetëm rreth 57 gramë mish total në ditë, e cila është mjaft e ulët", tha Orlich.
Bazuar në statistikat e Departamentit të Bujqësisë të SHBA-së për mishin e shitur, amerikanët pritet të konsumonin 222 paund mish të kuq dhe shpendë për person vitin e kaluar.
Vegjetarianët në studim kishin një indeks mesatar të masës trupore, BMI 23, shumë më poshtë se sa ajo normalja që është 25.
Personat që hanin mish, kishin një BMI mesatare prej 29.
Faktorët shëndetësore të jetës
Vetëm 1% e komunitetit, në ditën e shtatë të studimit pinin duhan, kurse alkooli pak konsumohej.
Ushtrimi i përditshëm në ajër të pastër të natyrës është normë në qytet.
Kisha i kushton rëndësi punës vullnetare e humanitare, që kontribuon në komunitet.
Feja është thelbësore për jetën e tyre.
Ata kanë një "datë javore me Perëndinë", në të cilën ata duhet të frekuentojnë kishën, të mos bëjnë punë dhe t'i kushtojnë ditën pushimit dhe rinimit.
"Nëse jeta juaj është e drejtuar nga Zoti, mos ndërhyni me të, ai është një person mjaft i madh, kjo ju bën pa stres", tha Wareham Gupta.
Një grup i hulumtimeve mbi komunitetin, i quajtur feja “Biopsikosociale” dhe studimi i shëndetit, shikoi 20 mijë persona dhe zbuloi se ishte lidhja e tyre me kishën kishte ndikuar në shëndetin dhe mirëqenien e tyre emocionale.
"Ata që ishin të fejuar në kishë kishin një dietë më të shëndetshme, bënin më shumë ushtrime dhe kishin më shumë shëndet të mirë emocional dhe më pak depresion. Ata jetuan më gjatë", tha bashkëautori i studimit Kelly Morton, një profesor i mjekësisë dhe psikologjisë në Universitetin Loma Linda.
Ata zbuluan se angazhimi fetar është një faktor i rëndësishëm në jetëgjatësinë e tyre.
"Në Studimin tonë të Shëndetit Adventist-2 njerëzit kanë tendencë të kenë presione më të ulëta të gjakut, kolesterol më të ulët, prevalencë më të vogël të sindromës metabolike dhe më pak diabet. Vegjetarianë të përcaktuar gjerësisht, i cili përfshin pesco- dhe gjysëm-vegjetariane, kanë një rrezik më të ulët të kancerit kolorektal me rreth 22%.
Peso-vegjetarianët kanë një rrezik më të ulët për kancerin e prostatës", tha studiuesi.
Studimi i parë i Shëndetit filloi në vitet '90 dhe ishte një analizë e hollësishme e jetëgjatësisë dhe faktorëve në stilin e jetës së fesë që kontribuan në të.
Studimi e lidhi rritjen jetëgjatësisë edhe me mos pirjen e duhanit, mbajtjën e një peshe ideale nën 25 BMI, ngrënia e një diete me bazë bimore, ngrënia e arrave rregullisht dhe aktiviteti i rregullt fizik. Ekspertët thonë se asnjëherë nuk është vonë për të filluar zbatimin e këtyreë rregullave.
"Ndryshimi i disa faktorëve të thjeshtë të stilit të jetesës mund të ketë një ndryshim të thellë në rrezikun e sëmundjeve të mëdha dhe gjasat për të jetuar një jetë të gjatë. Trupi ka një aftësi të mahnitshme për ju”, ka thënë studiuesi Orlich.