DASH: Shqipëria s’përmbush standardet minimale në luftën ndaj trafikimit njerëzor, në një vit vetëm 5 të dënuar

Departamenti Amerikan i Shtetit për Monitorimin dhe Luftën e Trafikimit të Qënieve Njerëzore publikoi Raportin Vjetor të Trafikimit të Qenieve Njerëzore. Sipas raportit, Shqipëria nuk plotëson minimumin e standarteve për eleminimin e trafikimit por është duke u përpjekur, pasi u dënuan vetëm 5 trafikantë si në vitin 2018.

"Qeveria pati rritje përpjekjesh krahasuar me periudhën e mëparshme të raportimit, prandaj mbeti në Nivelin 2. Këto përpjekje përfshijnë dënime për trafikantët me burg, duke identifikuar më shumë viktima dhe një trajnim i fuqishëm për zyrtarët përkatës. Qeveria, në bashkëpunim me shoqërinë civile, gjithashtu ngriti "Bordin Këshillimor të Viktimave të Trafikimit", i përbërë nga tre të mbijetuarit dhe rritja e ndihmës së viktimave në procedurat penale duke krijuar "Qendrën e Zhvillimit për Drejtësi Penale për Të mitur" dhe punësimin e koordinatorëve shtesë për ndihmë të viktimave", thuhet në raport.

Raporti theksoi se qeveria nuk i plotësoi standardet minimale në disa fusha kryesore, pasi dënoi vetëm pesë trafikantë si në vitin 2018, numri më i ulët i dënimeve që nga viti 2014.

"Munguan përpjekjet për shqyrtimin në veçanti të migrantëve, azilkërkuesve, individëve në fushën e  prostitucionit dhe trafikimit të fëmijëve. Qeveria vazhdoi të vonojë fondet për strehime të drejtuara nga OJQ-të dhe shërbimet sociale shërbimeve nuk kishin burime për kujdesin e fëmijëve dhe nënave me fëmijë që kanë qenë pjesë e trafikimit", shkruhet në raport.

Gjithashtu raporti ka dhënë edhe rekomandime prioritare për qeverinë shqiptare:

Të hetojë me forcë, të ndjekë penalisht dhe të dënojë trafikantët, përfshirë edhe zyrtarët. 

• Rritja e përpjekjeve për të kontrolluar popullatat e cenueshme dhe të trajnojë policinë, inspektorët e punës dhe zyrtarë të tjerë të linjës së përparme në identifikimi proaktiv të viktimave.

•Institucionalizoni dhe siguroni trajnime për zbatimin e ligjit, prokurorët dhe zyrtarët gjyqësor, veçanërisht prokurorët e rretheve, për hetimin dhe ndjekjen penale rastet e trafikimit, përfshirë udhëzimet për çështjet e pëlqimit dhe shtrëngim në kontekstin e trafikut të punës dhe seksit. 

• Krijoni fonde dhe burime të qëndrueshme e të rregullta për strehimin e viktimave të trafikimit. 

• Zgjeroni juridiksionin e inspektorëve të punës për të inspektuar bizneset që nuk janë regjistruar. 

• Përmirësimi i qëndrueshmërisë dhe zbatimit të ligjit 

•Rritja e shërbimeve të riintegrimit, duke përfshirë mundësinë e arsimit për fëmijët viktimat.

• Zbatimi i qasjeve në qendër të viktimave dhe masave për mbrojtjen e dëshmitarit viktimë gjatë hetimit, ndjekjes penale dhe procedurave gjyqësore.

Sipas njoftimit, policia e shtetit shqiptar hetoi 41 raste me 62 të dyshuar, ku në 2018-ën ishin 38 raste me 51 të dyshuar, 34 raste me 45 të dyshuar për trafikim të rritur dhe shtatë raste me 17 të dyshuar për trafikim fëmijësh.

"Prokuroria e Përgjithshme hetoi 19 raste të reja me tetë të pandehur për trafikim të rriturish (17 raste të reja me pesë të pandehur në 2018) dhe gjashtë raste të reja për trafikim të fëmijëve (12 rastet në 2018). Ndoqi penalisht tre raste me tre të pandehur (dy raste me gjashtë të pandehur në vitin 2018), një i pandehur për të rritur trafikimi (tre në vitin 2018) dhe dy të pandehur për trafikim të fëmijëve (tre në 2018). Gjykatat dënuan pesë trafikantë (pesë në 2018), tre për trafikimin e të rriturve (një në 2018) dhe dy për trafikimin e fëmijëve (katër në 2018)", shkruhet në raport.

Në raport thuhet se prokurorët dhe vëzhguesit nuk kishin përvojën dhe aftësinë e specializuar për të ndjekur me sukses çështjet e trafikimit. Autoritetet raportuan konfuzion midis elementeve të shfrytëzimit të prostitucion dhe trafikimit. Burimet e kufizuara dhe qarkullimi i vazhdueshëm brenda zbatimit të ligjit krijoi pengesa shtesë për të ruajtur aftësinë për të hetuar trafikimin", shkruhet në raport. Raporti shkruan se qeveria rriti përpjekjet për mbrojtjen e viktimave, ku u identifikuan 96, tre më shumë se vitin 2018.  65 ishin viktima të trafikimit seksual, 37 të punës së detyruar dhe një martese të detyruar me qëllim të kujdesit shtëpiak.

Vëzhguesit raportuan  se autoritetet nuk i kushtojnë shumë rëndësi azilkërkuesve dhe migrantëve. Inspektoratit të Punës i mungonte trajnimi për të identifikuar viktimat e punës së detyruar dhe identifikimin e lypjes së detyruar, veçanërisht në mesin e fëmijë të pashoqëruar, fëmijë në rrugë. Për dallim nga vitet e kaluara, qeveria nuk ka penalizuar me vetëdije viktimat, por mund të ketë penalizuar disa viktima të trafikimit pa njohuri për shkak të përpjekjeve joadekuate të identifikimit.

"Në vitet e kaluara, zbatimi i ligjit vazhdimisht nuk ofronte siguri dhe mbështetje të mjaftueshme saqë viktimat dhe familjet e tyre morën kërcënime gjatë procedurave gjyqësore.SPAK posedonte pajisje që lejonin dëshminë përmes video- konferenca, të cilat u përdorën në një rast (Gjykata e Krimeve të Rënda e përdorur një në 2018)", shkruhet në raport.

Sipas njoftimit, masat e vazhdueshme të qeverisë për dëbimin e migrantëve pa dokumenta penguan raportimin e krimeve të trafikimit në polici. Sipas raportit, qeveria nuk ofroi shërbime mbrojtëse të përshtatshme për nevojat të viktimave të trafikimit dhe nuk raportoi se sa viktima marrin ndihmë.

Siç është raportuar gjatë 5 viteve të fundit, trafikantët shfrytëzojnë viktima vendas dhe të huaj në Shqipëri. Gratë dhe fëmijët i nënshtrohen trafikimit seksual dhe punës së detyruar, veçanërisht gjatë sezonit veror. 

Sipas raportit trafikantët përdorin premtime të rreme të tilla si oferta për martesë apo punësim për t’i detyruar viktimat të përfshihen në trafikimin seksual.  Fëmijët shpesh detyrohen të lypin ose të kryejnë të tjera forma punësh të detyruara, si shitje e artikujve të vegjël. Fëmijët shqiptarë, kryesisht nga komuniteti rom, shfrytëzohen në rajon për punë sezonale. Pati edhe raste fëmijësh që detyroheshin të punonin në fusha kanabisi në Shqipëri dhe disa trafikantë me gjasë janë të përfshirë në trafik droge.

Viktimat shqiptare i nënshtrohen trafikimit seksual kudo në Europë, sidomos në Kosovë, Greqi, Itali, Belgjikë, Gjermani, Zvicër, Maqedoni, Norvegji, Holandë dhe Mbretërinë e Bashkuar. Viktimat e huaja nga vende europiane dhe Filipinet iu nënshtruan trafikimit seksual dhe punës së detyruar në Shqipëri. Emigrantët e Lindjes së Mesme, Azisë Qendrore dhe Afrikës kalojnë Shqipërinë për të arritur në Evropën Perëndimore dhe janë të prekshëm nga trafikimi.

TAG:
• trafikimi i qenieve njerezore
• trafikimi i fëmijëve
• raporti i DASH