Demush Shasha: Iluzioni i qytetit të fjetur

Qyteti i Brukselit është mikpritës i disa prej institucioneve më të rëndësishme ndërkombëtare. Si e tillë, ajo ka fituar pseudonimin e kryeqytetit të diplomacisë botërore. Rrjedhimisht, Brukseli shpesh duket si një qytet që nuk fle kurrë. Njëzet e katër orë qyteti është i mbushur me konferenca dhe delegacione, të cilat po negociojnë marrëveshjet dhe krizat më të fundit evropiane dhe ndërkombëtare.

Por këto ditë Brukseli është rrënjësisht i ndryshëm. Sot duket se pandemia e COVID-19 është rikthyer. Duket si një qytet fantazmë. Gjatë muajit gusht, i gjithë qyteti zbrazet pasi institucionet praktikisht mbyllen dhe stafi migron për pushime verore në Alpet austriake dhe zvicerane ose në brigjet greke, spanjolle dhe italiane.

Megjithatë, pas kësaj perde të gjumit të thellë të Brukselit është një grusht njerëzish që punojnë sikur asgjë nuk ka ndryshuar. 

Pas përfundimit të zgjedhjeve evropiane u konstituuan Parlamenti Evropian dhe njëzet komisionet përkatëse. Pas kësaj, Parlamenti votoi zonjën Ursula von der Leyen për mandatin e dytë si presidente e Komisionit Evropian. E më pas Parlamenti ka shkuar me pushime, ndërsa topi i ka kaluar presidentit të zgjedhur. Kjo është arsyeja që Von der Leyen ndodhet në Bruksel me ekipin e saj të ngushtë duke punuar intensivisht për përzgjedhjen e komisionerëve të rinj të Komisionit Evropian dhe marrëveshjen e programit të punës për pesë vitet e ardhshme. Menjëherë pas votimit të saj për presidente të KE-së, ajo u dërgoi një letër 27 vendeve të BE-së për t'i dërguar asaj propozimet e tyre për komisionerë të rinj. Deri më sot, njëzet vende kanë dërguar nominimet e tyre. Disa kanë rikonfirmuar komisionerët ekzistues, disa kanë propozuar emra të rinj. 

I gjithë procesi i përzgjedhjes së komisionerëve ndiqet me vëmendje të veçantë, pasi akti i ndarjes së portofoleve dhe akti i përzgjedhjes së personit që do të jetë komisioner flet shumë për rëndësinë politike të portofoleve përkatëse. I gjithë ky proces është padyshim një proces negociator, i cili duhet të balancojë synimet e presidentit Von der Leyen, interesat e vendeve anëtare dhe qëndrimet e grupeve politike evropiane të përfaqësuara në Parlamentin Evropian. Në të gjitha këto, fuqia më e madhe vendimmarrëse u mbetet vendeve anëtare. Gjatë ndarjes së portofoleve, Presidenti Von der Leyen do të marrë parasysh interesat e secilit vend anëtar. Pas marrëveshjes së të gjitha portofoleve dhe emrave të komisionerëve, ata do të intervistohen nga komisionet parlamentare përgjegjëse për departamentet e tyre përpara se eurodeputetët të votojnë përbërjen e plotë të Komisionit Evropian në një seancë plenare. 

Arsyeja pse i gjithë ky proces do të shikohet nga afër është, siç thotë një shprehje e vjetër, "Karakteri është politikë". Duke parë emrin që do të propozohet për portofolin e dhënë do të kuptojmë rëndësinë politike të atij portofoli. Për shembull, për një kohë të gjatë procesi i zgjerimit e ka humbur rëndësinë politike që kishte dikur. Vendet anëtare e kanë marrë atë portofol vetëm si plan B, nëse të gjitha planet për të marrë portofol të tjerë kanë dështuar. Emërimi në atë portofol është konsideruar si një varrezë për karrierën politike. Kështu, në kohët moderne ne pamë një raund komisionerësh vërtet të parëndësishëm - nga Stefan Fule te Oliver Várhelyi. 

Megjithatë, kohët kanë ndryshuar për procesin e zgjerimit. Që nga pushtimi rus i Ukrainës, zgjerimi është kthyer në epiqendrën e vëmendjes politike evropiane. Në një kohë rekord, BE ka marrë vendimet kryesore politike për procesin e zgjerimit, si hapja e negociatave me Ukrainën, Moldavinë, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Bosnja dhe Gjeorgjia fituan statusin e vendit kandidat, ndërsa Kosova mori liberalizimin e vizave. Të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor fituan Planin e Ri të Rritjes, me vlerë 6 miliardë euro. 

Tani shtrohet pyetja nëse këto vendime ishin vetëm një reagim politik momental i BE-së apo një tregues serioz i vullnetit të BE-së për të përfunduar procesin e zgjerimit. Përgjigjen do ta kuptojmë me kohë, por do të marrim patjetër një indikacion me përzgjedhjen e Komisionerit të ri të Zgjerimit. Nëse Oliver Várhelyi konfirmohet në këtë pozicion, ky nuk do të jetë një tregues optimist. Nëse nga ana tjetër, zgjerimi do t'i shkojë një vendi të rëndësishëm evropian dhe një politikani me profil të respektueshëm, atëherë do të kemi vend për optimizëm.

Përtej Komisionerit të Zgjerimit, vetë presidentja e zgjedhur Von der Leyen e ka vendosur zgjerimin në krye të prioriteteve të saj politike. Në fjalimin e saj inaugurues në Parlamentin Evropian, ajo nuk hezitoi të paralajmërojë eurodeputetët për nevojën për të ndërmarrë reforma të brendshme të BE-së për t'u përgatitur për zgjerimin e unionit. Ndërsa më konkretisht në programin e saj politik ajo është zotuar se brenda 100 ditëve të para Komisioni i ri Europian do të publikojë “vlerësimet e parazgjerimit në sektorë si sundimi i ligjit, tregu i brendshëm, siguria ushqimore, mbrojtja dhe siguria, energjia, migrimi. dhe ndryshimet klimatike”. Këto analiza vlerësuese janë akte burokratike që synojnë t'i hapin rrugë vendimeve politike në procesin e zgjerimit. Në këtë kuptim, Von der Leyen ka vendosur qartë tonin politik: procesi i zgjerimit është një prioritet. 

Megjithatë, vetëm koha do të tregojë nëse BE-ja ka vendosur vërtet të përfundojë procesin e zgjerimit. Sot askush nuk mund të fajësohet se është euroskeptik. Shumë shpesh në kohët moderne BE-ja ka zhgënjyer edhe dishepujt e saj më fanatikë. Nga procesi i liberalizimit të vizave e deri te dialogu, ne vetë i kemi kuptuar vështirësitë e procesit të integrimit. Prandaj, koha na ka mësuar ta shohim gotën gjysmë bosh në procesin e zgjerimit. Të paktën derisa të bindemi ndryshe.

S.B/Shqiptarja.com

TAG:
• Demush Shasha