Ekspozita/ Dorëshkrimi 120-vjeçar
Alighieri i përkthyer në arbërisht
Ekspozohet për herë të parë në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë dorëshkrimi i sprovës së parë të përkthimit të Dante Alighierit në gjuhën shqipe. Në foto shihet dokumenti i parë i përkthimit të “Komedisë Hyjnore” prej Luigi Lorecchio (Luigji Lorekios), që daton në vitin 1895, në gjuhën e arbëreshëve të Italisë. Prej 120 vjetësh Dante Alighieri ka nisur të flas shqip.
TIRANE- Ekspozohet për herë të parë në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë dorëshkrimi i sprovës së parë të përkthimit të Dante Alighierit në gjuhën shqipe. Në foto shihet dokumenti i parë i përkthimit të “Komedisë Hyjnore” prej Luigi Lorecchio (Luigji Lorekios), që daton në vitin 1895, në gjuhën e arbëreshëve të Italisë. Prej 120 vjetësh Dante Alighieri ka nisur të flas shqip.
Biblioteka Kombëtare në bashkëpunim me Institutin Italian të Kulturës ka ekspozuar dje me rastin 750-vjetorit të Dante Alighierit dorëshkrimin e Luigi Lorecchio-s në dialektin e arbëreshëve. Ekspozitës i bashkëngjitet edhe botimi i sprovës së parë të përkthimit në organin botues të arbëreshëve “Antologjia albanneze”, më 1896 që drejtohej nga rilindësi i shquar Jeronim de Rada. Dorëshkrimi i Liugi Lorecchio, sipas kuratorit të ekspozitës Lisandri Kola është dëshmuar edhe nga fondi Gargoyles dhe është cituar nga M.Lamberci.
Deri më sot dëshmohet se ky është përkthimi i parë i Dante Alighierit në gjuhën shqipe. “Tashmë “Komedia Hyjnore” gëzon disa përkthime të plota në shqip e të tjera sprova premton ende”, thotë drejtoresha e Bibliotekës Kombëtare Persida Asllani, duke i cilësuar si “Guxim e joshje marramendëse, identifikim konceptual e rikrijim estetik, sprovat dhe orvatjet e pandërprera për ta përkthyer Danten, për ta rrokur me gjuhë, me mend e me shpirt si një ndër rrugëtimet më të plota në historinë tonë kulturore”.
Në ekspozitë janë edhe dokumente të rralla nga përkthimet e Pashk Gjeçit për Danten, të Mark Ndojës, fragmente të Nikollë Dakës, etj. Ndërsa kuratori i ekspozitës Lisadri Kola pohon se ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 25 tetor, shprehet më tej se kjo ekspozitë është është e konceptuar me përfshirjen e dokumenteve nga përkthyes e poetë, të cilët, Ferrin simbolik të Dantes e përjetësuan në gjuhën shqipe, por edhe e jetuan çnjerëzisht burgjeve e kampeve të internimit komunist.
Në ekspozitë janë përfshirë edhe perceptimet e kritikës letrare shqipe për Danten, që nga De Rada, Martin Camaj e deri te Ismail Kadare, për më shumë se një shekull. “Aty janë selektuar rreth 30 për qind të materialeve që janë për Danten”, thotë kuratori.
Sipas tij rëndësi bashkë me dorëshkrimin e parë në arbërisht të Luigi Lorecchio ka edhe prania e dorëshkrimit nga Mark Ndoja deri tek “draft-paralajmërimi” i përkthimit më të fundit të Dantes nga Neritan Spahija, që plotëson kuadrin gjuhësor mbarëshqiptar me të cilin flet Dante Alighieri: arbërisht, gegnisht, toskërisht dhe në gjuhën standarde.
Shkrimi u botua në Shqiptarja.com (print) në 14 Tetor 2015Redaksia Online(e.m/shqiptarja.com)
Sondazhi i ditës:
A po jep rezultate lufta e SPAK ndaj grupeve kriminale?
-
Po
74%
-
Jo
19%
-
Nuk e di
7%
Vota total: 3047
Votat totale janë unike
Lajme të tjera
-
SPAK goditi 7 grupet kriminale, Meta: Propagandë, të kishte vepruar para 14 majit! Ndihmuan Ramën të ‘grabiste’ Shkodrën e bashkitë e tjera
19 Maj, 13:22
-
Turi i 81-të i çiklistëve, Policia e Shtetit thirrje qytetarëve: Evitoni qarkullimin në këto kase gjatë këtyre orareve
19 Maj, 13:07
-
Ambasada britanike zbardh vizitën e Cameron në Tiranë: Diskutim për emigracionin e paligjshëm, plan për gjyqësorin për luftimin e krimit dhe korrupsionit
19 Maj, 12:55
-
Vizita e Cameron në Shqipëri, Meta: Shumë sekretarë kanë ardhur e ikur, por krimi mbetet problem madhor! Mbështetet nga qeveria e Ramës
19 Maj, 12:43
-
Vula e PD-së dhe mundësia anti-korrupsion e partive të reja!
19 Maj, 12:31
-
Nënsekretarja e amerikane e Shtetit në Kosovë: Krijoni asociacionin, hap thelbësor në rrugëtimin euroatlantik
19 Maj, 12:02
-
Peqin/ Përshtatën magazinën për kultivimin e kanabisit, në pranga pronari dhe drejtori i OSHEE
19 Maj, 11:24
-
Meteori ndriçon qiellin në Spanjë dhe Portugali (VIDEO)
19 Maj, 11:08
-
Skemë mashtrimi me TVSH në Tiranë, shitën produkte me vlerë 225 mln lekë pa faturë, 1 në burg, 3 detyrim paraqitje! Të përfshirë edhe zyrtarë të administratës
19 Maj, 10:32
-
SPAK goditi 7 grupe kriminale, 9 nga të arrestuarit njihen sot me masën e sigurisë! Mbahet seanca në GJKKO
19 Maj, 10:22
-
Pamje nga mali i Çajupit, Rama: Trans'humanca pasuri e UNESCO
19 Maj, 10:09
-
Sekretari i Jashtëm britanik më 22 maj në Tiranë, 'luftë' emigracionit të paligjshëm dhe plan kundër krimit! Takim me Ramën, Begajn e Hasanin
19 Maj, 09:46