Ekspozita/ Dorëshkrimi 120-vjeçar
Alighieri i përkthyer në arbërisht
Ekspozohet për herë të parë në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë dorëshkrimi i sprovës së parë të përkthimit të Dante Alighierit në gjuhën shqipe. Në foto shihet dokumenti i parë i përkthimit të “Komedisë Hyjnore” prej Luigi Lorecchio (Luigji Lorekios), që daton në vitin 1895, në gjuhën e arbëreshëve të Italisë. Prej 120 vjetësh Dante Alighieri ka nisur të flas shqip.
TIRANE- Ekspozohet për herë të parë në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë dorëshkrimi i sprovës së parë të përkthimit të Dante Alighierit në gjuhën shqipe. Në foto shihet dokumenti i parë i përkthimit të “Komedisë Hyjnore” prej Luigi Lorecchio (Luigji Lorekios), që daton në vitin 1895, në gjuhën e arbëreshëve të Italisë. Prej 120 vjetësh Dante Alighieri ka nisur të flas shqip.
Biblioteka Kombëtare në bashkëpunim me Institutin Italian të Kulturës ka ekspozuar dje me rastin 750-vjetorit të Dante Alighierit dorëshkrimin e Luigi Lorecchio-s në dialektin e arbëreshëve. Ekspozitës i bashkëngjitet edhe botimi i sprovës së parë të përkthimit në organin botues të arbëreshëve “Antologjia albanneze”, më 1896 që drejtohej nga rilindësi i shquar Jeronim de Rada. Dorëshkrimi i Liugi Lorecchio, sipas kuratorit të ekspozitës Lisandri Kola është dëshmuar edhe nga fondi Gargoyles dhe është cituar nga M.Lamberci.
Deri më sot dëshmohet se ky është përkthimi i parë i Dante Alighierit në gjuhën shqipe. “Tashmë “Komedia Hyjnore” gëzon disa përkthime të plota në shqip e të tjera sprova premton ende”, thotë drejtoresha e Bibliotekës Kombëtare Persida Asllani, duke i cilësuar si “Guxim e joshje marramendëse, identifikim konceptual e rikrijim estetik, sprovat dhe orvatjet e pandërprera për ta përkthyer Danten, për ta rrokur me gjuhë, me mend e me shpirt si një ndër rrugëtimet më të plota në historinë tonë kulturore”.
Në ekspozitë janë edhe dokumente të rralla nga përkthimet e Pashk Gjeçit për Danten, të Mark Ndojës, fragmente të Nikollë Dakës, etj. Ndërsa kuratori i ekspozitës Lisadri Kola pohon se ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 25 tetor, shprehet më tej se kjo ekspozitë është është e konceptuar me përfshirjen e dokumenteve nga përkthyes e poetë, të cilët, Ferrin simbolik të Dantes e përjetësuan në gjuhën shqipe, por edhe e jetuan çnjerëzisht burgjeve e kampeve të internimit komunist.
Në ekspozitë janë përfshirë edhe perceptimet e kritikës letrare shqipe për Danten, që nga De Rada, Martin Camaj e deri te Ismail Kadare, për më shumë se një shekull. “Aty janë selektuar rreth 30 për qind të materialeve që janë për Danten”, thotë kuratori.
Sipas tij rëndësi bashkë me dorëshkrimin e parë në arbërisht të Luigi Lorecchio ka edhe prania e dorëshkrimit nga Mark Ndoja deri tek “draft-paralajmërimi” i përkthimit më të fundit të Dantes nga Neritan Spahija, që plotëson kuadrin gjuhësor mbarëshqiptar me të cilin flet Dante Alighieri: arbërisht, gegnisht, toskërisht dhe në gjuhën standarde.
Shkrimi u botua në Shqiptarja.com (print) në 14 Tetor 2015Redaksia Online(e.m/shqiptarja.com)
Sondazhi i ditës:
Mendoni se lufta ndaj nëndeklarimit të pagave do rrisë ndjeshëm pensionet?
-
Po
53%
-
Jo
39.8%
-
Nuk e di
7.2%
Vota total: 4633
Votat totale janë unike
Lajme të tjera
-
Lufta ndaj kriminalitetit ka nevojë për klimë normale politike, institucione të pavarura dhe guxim të reagimit të qytetarëve duke i refuzuar në masë si fenomene!
2 Nëntor, 15:05
-
"Wine & Stories", verë e mirë, raki dhe muzikë në Berat! Festivalit i bashkohen artistët e njohur
2 Nëntor, 14:59
-
Kemi Badenoch liderja e re e Partisë Konservatore në Angli, Basha: Arritje e jashtëzakonshme
2 Nëntor, 14:50
-
VIDEO/ Rudiger nën akuzë, ndërhyrja e ashpër që mund të dëmtonte Kylian Mbappe
2 Nëntor, 14:39
-
Aksident në Fier/ Makina përplaset me motorin, në gjendje të rëndë 21 vjeçari! Transportohet drejt Traumës (EMRI)
2 Nëntor, 14:37
-
Ahmeti: Heqja e gjuhës shqipe nga përdorimi zyrtar, fuçi baruti
2 Nëntor, 14:18
-
Fier, shpëtoi fqinjët e moshuar nga zjarri, arrestohet për dhunë në familje 29-vjeçari
2 Nëntor, 14:09
-
VIDEO/ Tifozët brohorasin emrin e Messit, veprimi i Cristiano Ronaldos i befason të gjithë
2 Nëntor, 14:00
-
Arkitektura emblematike e Spanjës përmes fotografive. Arkitekti Santonja “sjell” në Tiranë Spanjën bashkëkohore
2 Nëntor, 13:56
-
Po pret në radë, Shqiptarja.com sjell pamjet nga afër të kontejnerëve me mbetje të dyshuara të rrezikshme në anijen 'Moliva'
2 Nëntor, 13:55
-
Mbyllja e fushatës ndërgjegjësuese të kancerit të gjirit, Koçiu: Lehtësojmë depistimin për gratë, çdo muaj një tetor rozë në çdo qytet pa sistem referimi
2 Nëntor, 13:46
-
Mund të ketë njerëz brenda! Na ndihmoni! Përmbytjet në Spanjë, vullnetarët gërmojnë baltën ku është groposur makina (VIDEO)
2 Nëntor, 13:43