Konferenca e plotë e Jonathan Moore në Tiranë

Konferenca për Shtyp e Jonathan Moore, Drejtor i Zyrës për Çështjet e Europës Qendrore e Jugorë në Departmentin e Shtetit dhënë në ambasadën amerikane pas takimit dy ditor me liderët kryesorë, Edi Rama, Ilir Meta, Sali Berisha, Vangjel Due e Aldo Bumçi, Tiranë 18 prill 2013



Siç ua përmenda disave prej jush dje kur po vrapoja nga njëri takim në tjetrin, jam shumë i lumtur që ndodhem këtu në Shqipëri. Jemi shumë krenarë që e kemi Shqipërinë partnere në NATO dhe, duke folur si drejtori i zyrës që merret me këto çështje në rajon, jemi të lumtur ta kemi Shqipërinë si partnere në rajon.

Kjo vizitë ka qenë planifikuar prej kohësh. Sigurisht, ngjarjet politike më të fundit të kësaj jave janë bërë fokusi i vizitës. Vizita në Tiranë është pjesë e një udhëtimi në disa vende, përfshirë dhe Kosovën dhe Maqedoninë. Për Shqipërinë, ne jemi shumë të interesuar të shohim që zgjedhjet të mbahen në 23 qershor. Është tepër e rëndësishme që qytetarët e Shqipërisë të kenë besim tek mbajtja e zgjedhjeve dhe rezultati i këtyre zgjedhjeve.

Kam patur mundësinë gjatë takimeve të ditës së kaluar të takohem me një numër njerëzish. Sapo u takova me Kryeministrin Berisha. Pata kënaqësinë që të takoja Ministrin e ri të Punëve të Jashtme, z. Bumçi. Takova dhe z. Rama, sigurisht. Sot në mëngjes u takova dhe me z. Dule. Takova dhe disa të tjerë nga qeveria dhe partitë politike. Shpresoj mos të jetë e papritur për ju, por dëgjova gjëra të ngjashme nga shumë prej tyre.

Të gjithë politikanët më thanë që ata donin që zgjedhjet të ndodhnin në 23 qershor. Të gjithë thanë se do t’i njohin rezultatet e këtyre zgjedhjeve, se do të mbështesin një mision të gjerë vëzhguesish ndërkombëtarë, dhe se janë të përkushtuar të mbeten partner me Shtetet e Bashkuara.
Ne diskutuam në disa nga takimet e djeshme ngjarjet e së hënës në parlament. Siç Ambasada jonë e ka bërë të qartë, megjithëse ne i njohim disa nga shqetësimet për ndryshimet në balanca me formatimin e koalicioneve parazgjedhore, ne besojmë se ka një argument të fortë ligjor që vë në pikëpyetje votimin e datës 15 prill në Parlament. Pavarësisht kësaj, ne duam të shohim KQZ-në të funksionojë. Nëse kjo nuk ndodh, zgjedhjet nuk mund të ndodhin në 23 qershor. Do të shohim se si procesi do të vazhdojë.

Ne jemi shumë të shqetësuar nga ajo që kemi parë. Ka një nivel të lartë tensioni politik para këtyre zgjedhjeve, sërish, me pikëpyetje e akuza mbi çështjen e ligjshmërisë. Duhet të them se një nga personat me të cilët u takova dje ishte z.Kastriot Islami. Parimet demokratike përfshijnë sigurisht jo vetëm të drejtën e njerëzve për të votuar në zgjedhje por edhe të drejtën e anëtarëve të parlamentit të votojnë sipas ndërgjegjes së tyre. Ne jemi shumë të zhgënjyer dhe të shqetësuar që kishte presion të drejtpërdrejtë nga protestues para shtëpisë së një anëtari të parlamentit. Presioni kundër tij e familjes së tij është i gabuar.

Për çdo rast, me një Ambasador të shkëlqyer dhe një skuadër shumë të fortë diplomatike këtu, ne do ta ndjekim me vëmendje situatën zgjedhore ndërsa përparon.

Presim të shohim mbërritjen e një misioni afatgjatë vëzhguesish nga OSBE. Si vizitor nga Uashingtoni, më lejoni t’ju theksoj interesin shumë të lartë në këto zgjedhje. Do të ketë një numër diskutimesh publike mbi zgjedhjet, përfshirë në Kongresin e SHBA, në javët në vazhdim.

Interesi ynë u përkufizua nga vizita e Sekretares Clinton në Shqipëri nëntorin e kaluar. Ajo foli mjaft fort për interesimin e SHBA-së që të shohë përparim të Shqipërisë drejt BE-së dhe që Shqipëria duhet të ketë një cikël të suksesshëm zgjedhjesh këtë vit. Mund t’ju them se këto pikëpamje ndahen nga pasuesi i saj, Sekretari Kerry, nga të gjithë në qeverinë e SHBA dhe nga Kongresi i SHBA. Ju falënderoj sërish për mundësinë që të flas me ju. Kemi kohë për disa pyetje.

Pyetje: Ka zëra se largimi i dy anëtarëve nga KQZ-ja, z. Biba dhe znj. Shtylla, janë bërë me qëllimin që të shtyhen zgjedhjet. Do të doja të dëgjoja qëndrimin e SHBA, do ta mbështeste shtyrjen nëse ndonjë parti politike do ta kërkonte këtë?

Jonathan Moore: Unë nuk jam ekspert për Kodin Zgjedhor. Nuk e di shprehjen shqip për këtë, por në 36 orët e fundit kam marrë një kurs të përshpejtuar mbi ligjin shqiptar të zgjedhjeve. KQZ-ja, mesa kuptoj, duhet të ketë një minimum prej pesë anëtarësh në mënyrë që të mbajë zgjedhjet. Sigurisht, ne do të donim të shihnim anëtarësinë më të plotë të mundshme të KQZ-së. Më thanë se me më pak se pesë anëtarë, nuk do të jetë e mundur të mbahen zgjedhje. Kjo është natyrisht një çështje për secilin anëtar të KQZ-së për të vendosur se si do të veprojnë. Sërish, pasi dëgjova nga udhëheqësit e partive politike, si të qeverisë dhe të opozitës, që ata duan zgjedhjet të ndodhin në kohën e caktuar në 23 qershor dhe kjo nënkuptojn që pëpjekjet duhet të bëheshin për të siguruar anëtarësi të plotë të KQZ-së.

Pyetje: Përsa i përket zëvendësimit të anëtarit të KQZ-së pavarësisht paralajmërimeve nga komuniteti ndërkombëtar për most a bërë këtë, është e drejtë të thuhet që standardet e zgjedhjeve janë dëmtuar? Së dyti, në fillim të fjalës tuaj, ju thatë se jeni krenar që Shqipëria është një vend anëtar i NATOs; sidoqoftë, Njësia e Inteligjencës së The Economist e klasifikon Shqipërinë si një regjim hibrid. A e dëmton ky mosrespektim i kritereve politike reputacionin e Shqipërisë si anëtar i NATO-s?
Jonathan Moore: Qeveria e SHBA ka shumë faktorë dhe burime informacioni tek të cilat bazohemi për vendimet që marrim. Është shumë e vërtetë dhe shumë e natyrshme, siç e thashë, që të ngriheshin pyetjet për procesin para dhe në datën 15 prill. Sidoqoftë, unë i nxjerr konluzionet e mia nga fakti që të gjitha partitë politike më thanë se ata duan të procedojnë me zgjedhjet dhe se ata do t’i respektojnë rezultatet. Ka vende anëtare të NATO-s, ndonjëherë edhe në SHBA, kur ngrihen pikëpyetje për zgjedhjet dhe ne sigurisht kemi çdo arsye të besojmë se

ne do të përparojmë dhe ne i bëjmë thirrje të gjitha palëve, partive të veçanta, që t’i përgjigjen në mënyrë paqësore dhe me përgjegjësi procesit dhe të ecin përpara. Përveç kësaj, nuk dua të bëj krahasime me vende të tjera.

Pyetje: A keni një mesazh të drejtpërdrejtë për udhëheqësit e qeverisë dhe atë të opozitës, dhe a mund të na thoni një nga mesazhet që u dhatë atyre?
Jonathan Moore: Do të thoja se, për shkak se ne kemi marrëdhënie transparente dhe solide me liderin e opozitës, Kryeministrin dhe të tjerë, mesazhi që ndava me ju është mesazhi që kam ndarë me të gjithë ata: pritshmëri për lidhje, pritshmëri për fushatë profesionale, pjesëmarrje në zgjedhje, me qëllimin që të shohim Shqipërinë të bëhet një vend më i begatë, një vend i suksesshëm, ndërsa punon drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian.

Dhe, është një rastësi, por Përfaqësuesja e Lartë Ashton, e cila ka bërë një punë mjaft të rëndësishme për këtë rajon, sapo vizitoi Shqipërinë dhe ndau një mesazh shume pozitiv për të ardhmen e vendit. Ky mesazh për liderët politike është se kjo e ardhme nuk do të vijë kështu, automatikisht. Më shumë punë duhet të bëhet për ta bërë të mundur këtë. Ne i inkurajojmë qytetarët shqiptarë që të marrin pjesë në këto zgjedhje dhe ta bëjnë të mundur këtë të ardhme.

Pyetje: Së pari, pasi dëgjuam fjalën tuaj, situatë duket pozitive, por tensioni midis dy kampeve politike ndjehet qartë. Çfarë ju bën optimist dhe çfarë rrezikon Shqipëria nëse dështon të ketë një fushatë dhe zgjedhje të lira e të ndershme? Nëse është e mundur, ndoshta ju mund të flisni me më pak diplomaci kështu që shqiptari i thjeshtë të mund të kuptojë.

Jonathan Moore: Kam shumë besim se qytetarët e Shqipërisë janë në gjendje të interpretojnë deklaratat diplomatike, pavarësisht nëse janë të rinj që kanë gëzuar anëtarësimin në NATO për këto vitet e fundit apo brezi më i vjetër që i ka mbijetuar 40 viteve diktaturë nën Enver Hoxhën. Jam i sigurt që ia dalin shumë mirë të lexojnë midis rreshtave.

Ne flasim për këto realitete politike. Ish-shefja ime, Sekretarja Clinton foli në parlamentin tuaj; ajo foli për realitetet e reja politike. Ajo foli posaçërisht për fushatën e tensionuar politike që bëri me senatorin e atëhershëm Barack Obama, që po kandidonte për president të SHBA. Unë mendoj se ju ndoshta po flisni për një tjetër lloj tensioni, por pati momente në fushatën e tyre gjithashtu kur retorika ishte shumë e fortë dhe emocionet në maksimum. Ajo foli para parlamentit tuaj se si mund të ndryshojnë këto gjëra, se si mund të përshtaten. Në janar ajo përfundoi katër vjet si Sekretarja e Shtetit e Presidentit Obama.

Ka pasur shumë diskutime për tensione politike në Shqipëri. Isha këtu para katër muajsh e gjysëm. Fola me shumë prej ata të cilët i takova këtë radhë dhe dëgjova gjëra mjaft të ndryshme sepse koalicionet e atëhershme nuk janë ato të tanishmet. Disa njerëz thanë se si ata nuk do të mund të punonin kurrë bashkë dhe tani ata janë duke punuar bashkë në një koalicion parazgjedhor. Disa njerëz folën për eksperienca të këqija në të shkuarën, se si nuk kishte besim dhe se u dukej e pamundur të punonin bashkë. Sërish, jam i sigurt që qytetarët e Shqipërisë, që kanë kaluar kaq shumë batica e zbatica, ulje e ngritje emocionale përgjatë viteve, kanë mendimet e tyre të sinqerta për partitë e ndryshme politike dhe liderët politikë. Në këtë kontekst, ne shpresojmë që ata të shkojnë drejt zgjedhjeve dhe të shprehin pikëpamjet e tyre. Ndonjëherë, diskutimet për tensione bëhen pikërisht për të shkaktuar këto lloj tensionesh, për qëllime politike. Ne kemi të gjitha pritshmëritë që të gjitha institucionet, individët, dhe organizatat do të sillen profesionalisht gjatë këtyre zgjedhjeve.

Nëse ka pikëpyetje legjitime, ato duhet të çohen në gjykatë. Por, në fund të fundit, do t’i takojë njerëzve të vendosin kë duan të besojnë dhe kë duan të mbështesin. Tani, më lejoni t’i kthehem të njëjtës pikë: jo vetëm që të gjitha partitë politike kanë thënë që do të pranojnë paqësisht të gjitha rezultatet e zgjedhjeve, por, askush nuk e di se cilat do të jenë rezultatet e këtyre zgjedhjeve. Ndoshta mesazhi më i mirë për qytetarët e Shqipërisë është pikërisht kjo pritshmëri nga udhëheqësit politikë.

Pyetje: A morët një premtim nga z. Rama se do t’i plotësojë dy vendet bosh në KQZ? Pyetja e dytë, a vëren Washington-i ndonjë ndonjë kërcënim për diktaturë? Me këtë kam parasysh intervistën e dhënë para pak ditësh nga ish-ambasadori amerikan në Shqipëri, Withers?

Jonathan Moore: Këto kanë të dyja përgjigje shumë të thjeshta. Sigurisht ne diskutuam të gjitha këto çështje, përfshirë KQZ-në, me z. Rama. Disa nga këto vendime të anëtarëve të KQZ-së për t’u dorëhequr, u bënë vetëm dje në mëngjes. Kështu që nuk pyeta posaçërisht se cilat do të jenë hapat e ardhshëm të Partisë Socialiste. Edhe për pyetjen e dytë, mund të jem shumë i qartë dhe i drejtpërdrejtë. Siç ai vetë e vuri në dukje në intervistën e tij më të fundit, ai shpreh opinionet e tij si qytetar privat, dhe, bazuar në ligjet tona dhe tuaja, ai ka të drejtën ta bëjë këtë. Por, pikëpamjet zyrtare të Shteteve të Bashkuara vijnë nga ambasadori ynë aktual dhe Qeveria e Shteteve të Bashkuara.

###

ENGLISH VERSION


For Immediate Release April 18, 2013

Transcript of Press Conference with
Jonathan Moore, Department of State, Director
Office of South-Central European Affairs

As I mentioned to some of you yesterday, when I was running from one meeting to the other, I’m very happy to be here in Albania. We are very proud to have Albania as a partner in NATO, and speaking as the Director of the Office that handles this region, we are happy to have Albania as a partner in this neighborhood.

This visit has been planned for some time. Certainly, the immediate political events of the week have become the focus of the visit. This is part of travel to several countries, including Kosovo and Macedonia, as well. For Albania, we are very keen to see elections take place on time, on June 23rd. It’s extremely important that the people of Albania have confidence in the conduct and the results of those elections.

I’ve had the opportunity over the past day and a half to meet with a series of people here. I just completed a meeting with Prime Minister Berisha. I was pleased to meet the new Minister of Foreign Affairs, Mr. Bumçi, to meet obviously Mr. Rama, Mr. Meta; I met Mr. Dule this morning. I met a number of other people in government and political parties. I hope it is not a surprise to you: I heard many similar things from the people I spoke with.

All the persons in politics told me that they want elections to take place on June 23. All of them said they will respect the results of those elections, that they support an extensive international observation effort, and that they are committed to remaining partners with the U.S.

We discussed in several of our meetings the events in parliament on Monday. As our Embassy has made clear, although we do recognize some concerns about change in balance with the formation of the pre-election coalition, we believe that there is a strong legal argument questioning the way Parliament voted on April 15th. Nevertheless, we want to see the CEC function. If that does not happen, elections cannot happen on June 23rd. We will see how the process continues.

We are very concerned by what we have seen. There is a high level of political tension going into these elections. Again, with questions and accusations on the subject of legality, I should say one of the people I met with yesterday was Mr. Kastriot Islami. Democratic principles include, of course, not only the right of people to vote in elections, but members of parliament to vote their conscience. We are very disappointed and concerned that there would be direct pressure by protesters at the home of a member of parliament. Making pressure not just against him, but also his family, is wrong.

In any case, with an excellent Ambassador and a very strong diplomatic team here in Albania, we’ll be tracking the election situation as it moves forward.

We look forward to the arrival of a significant long-duration observation mission by the OSCE. As a visitor from Washington, let me stress to you the very high interest of the U.S. in these elections. There will be a number of public discussions, including in the U.S. Congress, on the elections over the next few weeks.

Our interest was defined by the visit of Secretary Clinton in Albania last November. She spoke very strongly about the interest of the U.S. in seeing progress of Albania towards the EU and about Albania having a successful election cycle this year. I can tell you that those views are shared by her successor, Secretary Kerry, by all of us in the U.S. Government, and the U.S. Congress. So, thank you again for this opportunity to speak with you. We do have time for a number of questions.

Question: There are voices saying that regarding the two departures from the CEC, Mr. Biba and Ms. Shtylla, they have been done to postpone the elections. I would like to know the U.S. position. Does the U.S. support postponement, if a political party requests that?

Jonathan Moore: I am no expert on Albanian electoral law. I’ve taken – I don’t know the Albanian expression, of course – but a crash course in Albanian election law over the past 36 hours. The CEC, as I understand it, must have a minimum of five members to conduct an election. We certainly would like to see the fullest possible membership of the CEC. I have been told that with fewer than five members, it will not be possible to conduct elections. It is, of course, a matter for the individual members of the CEC to decide how they want to go forward. Again, having heard from the leaders of the political parties, both in government and in opposition, that they want elections to happen on time on June 23, that would certainly suggest that efforts should be made to ensure the full membership of the CEC is in place.

Question: Regarding the replacement of one member of the CEC, despite warnings by the international community not to do so, is it fair to say election standards have been damaged? Secondly, in the beginning of your speech, you said you are proud that Albania is a NATO member; however, the Economist Intelligence Unit classifies Albania as a hybrid regime. Does this damage the reputation of Albania as a NATO member, not respecting the political criteria that a NATO member should demonstrate?

Jonathan Moore: The U.S. Government has many factors and sources of information that it takes into account when we make our decisions. It is very true and very obvious, as I mentioned, that questions were raised about the process before and on April 15th. I do, however, draw my conclusions from the fact that all political parties told me that they want to proceed with the elections and that they will respect the results. There are countries in NATO, sometimes even in the U.S, where questions about the elections have risen and we certainly have every reason to believe that the elections will proceed here, and we call upon all sides, individual parties, to respond peacefully and responsibly to the process as it moves forward. Other than that, I will not make comparisons to other countries.

Question: Do you have a direct message to the leader of the government and the leader of the opposition, whom you also had the opportunity to meet, and can you tell us one of the messages you gave to them?

Jonathan Moore: I would say, because we have transparent and quite established relations with the leader of the opposition, the PM, and others, that the message I’ve shared with you is the same message I’ve shared with them: expecting respect for the laws, expecting professional campaigning, participation in the elections, with the goal of seeing Albania become a more prosperous country, a successful country as it works toward membership in the European Union.

And, again it’s a coincidence, but High Representative Ashton, who has been so very important to working in this region, was also just here in Albania and shared a very positive message about the future of this country. But the message to the political leaders is that it is not an automatic future. More work has to be done to make that possible. We very much encourage the Albanian people to take part in these elections and make that future possible.

Question: First, having heard your statement, the situation appears positive, but tension can be felt between the political camps. What makes you optimistic and what does Albania risk if it fails to have a free and fair campaign and elections? If possible, maybe you could speak less diplomatically, so that the average Albanian citizen can understand.

Jonathan Moore: Well, I have great faith in the ability of the people of Albania to interpret diplomatic statements. Whether it is young people who have enjoyed NATO for just the past few years, or the older generations that survived 40 years of dictatorship under Hoxha, I’m sure that they are quite good at reading between the lines.

We talk about political realities. My former boss, Secretary Clinton, in your parliament, she spoke about political realities. She spoke specifically about the tense political campaign she had with then Senator Barack Obama, running for U.S. president. I realize you are perhaps talking about a different kind of tension, but there were times in their campaign when the rhetoric was very strong and emotions very high. She spoke to your parliament about how those things can change, how they can adjust. She in January ended her four years as President Obama’s Secretary of State.

There has been a lot of talk about political tension in Albania. I was here about four months and a half ago. I spoke to many of the same people and I have heard rather different things, because the coalition then is not the coalition now. Certain people spoke about how they could never work together, and now they are working together in the pre-election coalition. Certain people talked about bad experiences in the past and how there was no trust and how they found it possible to work together. Again, the people of Albania, who have been through so many ups and downs, emotional highs and lows, over the years, I’m sure they have very candid opinions about different political parties and about political leaders. In that context, we hope they go to elections and express their views. Sometimes, discussion about tensions is made exactly to raise those tensions for political ends. We have every expectation that all institutions, individuals, and organizations will behave professionally through these elections.

If there are legal questions, they should be taken to court. That option exists. But ultimately, it will be up to the people to decide who they believe and who they support, and let me just go back to the same point: not only have all political parties said that they will peacefully accept the results of the elections, but nobody knows what the results of these elections will be. Perhaps the best message to the people of Albania is precisely that expectation from the political leaders.

Question: Did you get a pledge from Mr. Rama to fill the two vacancies in the CEC? Does Washington notice any threat of a dictatorship in Albania? I have in mind the interview given a few days ago by former U.S. Ambassador to Albania, Ambassador Withers?

Jonathan Moore: These are both very simple answers. We did obviously discuss all these questions with Mr. Rama, including the CEC. Some of those decisions by CEC members to leave were just made yesterday morning. I did not make a specific request to him about what the next steps of the Socialist Party would be. On the second question, I can be very clear and direct on that too. Mr. Withers is a private person. As he pointed out in his recent interview, he expresses his opinions only as a private person, and by our laws and your laws, he has the right to do so. But, the official views of the United States come from our current Ambassador and the Government of the United States.

TAG:
• kqz
• OSBE