Kujdes monumentet, kritere të
qarta për dhënien me qira!

TIRANE- Ekspertë të Bashkimit Europianë kanë qenë dje në Tiranë, për të ndihmuar në njohjen e modeleve për ngritjen e një plani biznesi në fushën e trashëgimisë. Për këtë është organizuar workshopi “Business Planning and Fundraising”, me pjesëmarrjen e ekspertëve të trashëgimisë kulturore, i cili u mbajt në kuadër të “Ljubljana Process – Rehabilitimi i Trashëgimisë tonë të Përbashkët”, organizuar nga Ministria e Kulturës dhe Instituti i Monumenteve të Kulturës.

Dhënia me qira e Monumenteve të Kulturës është kundërshtuar shpesh nga specialistët e trashëgimisë, të cilët shprehen se: mund të sjellë më shumë të ardhura në arkën e shtetit, por edhe mund të shkatërrojë pa kthim vlerat e ruajtura prej shekujsh. Dilema që ka nxitur debatin në vendin tonë, në fakt ka vite që vijon edhe në Europë. Eksperti i Këshillit të Europës Xhon Baguley, konsulent për thithjen e fondeve në institucionin europian shprehet se trashëgimia nuk mund të mirëmbahet vetëm me fonde publike. Sipas konsulentit John Baguley, “që monumentet të mos të dëmtohen nga privati duhet më herët të përcaktohen kriteret e sakta.

Pra kapaciteti i vizitorëve, mënyrat e ndërtimit, lokale apo restorante, studim fizibiliteti, etj. Në të gjithë botën ky është një debat i vazhdueshëm.” Sipas specialistëve, Ministrisë së Kulturës i duhet në vit një shifër prej rreth 30 milion lekësh vetëm për funksionimin dhe mirëmbajtjen e trashëgimisë, çka për buxhetin e institucionit është një shumë e lartë. Kjo është edhe arsyeja pse drejtuesit e trashëgimisë në ministri kanë deklaruar se thithja e investimeve private do të jetë tashmë prioritet i të gjitha drejtorive Rajonale të Monumenteve.

Por nga ana tjetër, paralel me këto deklarata, Këshilli Kombëtar i Restaurimit do të marrë një vendim përfundimtar për rrëzimin ose jo të dhënies me qira të Kalasë së Lezhës, çka është kundërshtuar prej ditësh nga Forumi në Mbrojtje të Trashëgimisë. Ministria e Kulturës njofton se sot në orën 9.00 do të mbahet një konferencë për shtyp, lidhur me vendimet kanë dalë nga mbledhja e djeshme e Këshillit Kombëtar të Restaurimeve, ku sipas rendit të ditës po diskutohet për projekte të rëndësishme si: Kalaja e Lezhës; Restaurimi dhe konsolidimi i manastirit të Shën Mërisë në Apoloni. Projekt restaurimi Qela e kishës së Kuklit, Komuna Bushat, Shkodër. (Pjesë e kompleksit muzeor “Ndre Mjeda”); etj. gjatë takimit janë bërë edhe disa propozime për KKR-në për shpallje monument kulture dhe shpallje zona të mbrojtura.

Shkrimi u publikua sot (11.03.2014) në gazetën Shqiptarja.com (print)

Redaksia Online
(d.d/shqiptarja.com)