Kur Kol Idromeno
shfaqi filmat e parë
Ndër përkimet e ngjarjeve të ndryshme me 100 vjetorin e Pavarësisë, është edhe shfaqja e parë filmike në Shqipëri. E sjell në vëmendje një ekspozitë fotografike e cila hapet ditën e premte në orën 12.00 në Arkivin Qendror të Filmit.
Ndër përkimet e ngjarjeve të ndryshme me 100 vjetorin e Pavarësisë, është edhe shfaqja e parë filmike në Shqipëri. E sjell në vëmendje një ekspozitë fotografike e cila hapet ditën e premte në orën 12.00 në Arkivin Qendror të Filmit. Rreth 30 foto të dokumentave dhe objekteve sjellin shfaqjet e para filmike në Shkodër në vitet 1912 - 1913 nga Kol Idromeno. Autori i kësaj ekspozite është studiuesi i apasionuar shkodran z. Gjergj Denelli.
"Fotografi historike, aparatura filmi si dhe kimenatë që kanë punuar gjatë këtyre 100 viteve në qytetin e Shkodrës. Në këtë ekspozitë është paraqitur një fotografi ku janë tetë nxënësit e parë në shkollën e kinematografisë të themeluar nga vëllezërit Lumiere në Paris. Njëri nga tetë nxënësit është fotografi i njohur nga Shkodra, Gegë Marubi.
Në ekspozitë paraqitet dhe një letër që firma kinematografike franceze "Pathe" i dërgon Kolë Idromenos në Shkodër në vitin 1924 për filmat e rinj që kishin dalë në atë kohë.
Këtu paraqitet me anë të fotografive, dokumenteve dhe maketeve muzeu i filmit në Shkodër i pari i këtij lloji në Shqipëri."- thotë Denelli për "Fundjava".
Ekspozita tregon se shfaqjet e para te filmit dhe kinemaja kane lindur per here te pare ne Shkodër. "Këto shfaqje janë organizuar në vitin 1912 - 1913 në shtëpinë e Kolë Idromenos, piktor dhe fotograf i njohur. Për këto shfaqje eshte nenshkruar dhe nje kontrate filmi me austriakun Jozef Stauber dhe Kole Idromeno. Dokumenti gjendet ne arkivin shteteror ne dosjen e Kolë Idromenos" thekson studiuesi.
Denelli i referohet gjithashtu edhe lajmit në gazetën "Besa Shqiptare" të vitit 1913 në shqip e gjermanisht ku tregohet per shfaqjet e filmit që zhvilloheshin në shtëpinë e Kolë Idromenos.
Dokumentat arkivore vërtetojnë këto shfaqje filmike. "Për kete ngjarje kam shfrytëzuar arkivin e shtetit shqiptar dhe burimet gojore të njerëzve që kanë jetuar në ato kohë. Për të realizuar këtë punë është dashur përkushtim dhe pasion."- thotë Denelli.
Si rezultat i kesaj pune voluminoze, janë botuar disa artikuj ne shtypin e kohës dhe pika kulmore e kësaj pune disavjeçare është botimi i librit në vitin 2007, "Shfaqjet e para kinematografike në Shqipëri".
Ekspozita që po hapet në kuadrin e 100- vjetorit të Pavarësisë pranë Arkivit Qendror të Filmit në Tiranë është hapur më parë në qytetin e Shkodrës, në vitin 1986. Në vijim të saj në vitin 1987 u përurua Muzeu i parë i filmit ku me rastin e 75 vjetorit të kinemasë së parë u organizuar edhe një sesion shkencor.
Shkrimi u botua në suplmentin FUNDJAVA të së përditshmes SHQIPTARJA.com
(Gre.M/Shqiptarja.com)
Sondazhi i ditës:
Kabineti i ri qeveritar, jeni dakord me ndryshimet e bëra nga Rama?
-
Po
53.1%
-
Jo
32.8%
-
Nuk e di
14.1%
Vota total: 1437
Votat totale janë unike
Lajme të tjera
-
Veliaj: Kongresi, përgatitje për fitoren e madhe të Edi Ramës dhe PS-së në 2025: Më e mira është përpara
28 Korrik, 22:49
-
Elbasan/ Burri plagosi me thikë ish gruan, arrestohet, 48 vjeçarja dërgohet në spital (EMRI)
28 Korrik, 22:45
-
Erdogan kërcënon Izraelin: Ashtu siç kemi hyrë në Karabak dhe Libi, do bëjmë të njëjtën gjë me ta
28 Korrik, 22:26
-
Pogradec/ Sherr me thika midis dy të miturve! 15 vjeçari përfundon në spital
28 Korrik, 22:20
-
Përplasja e bandave në Elbasan, C4 që do kishte shkaktuar masakër në treg! Çfarë rrëfeu shënjestra: Isha postieri, shënjestra…
28 Korrik, 22:11
-
Gjirokastër/ Zjarr në afërsi të një biznesi, dyshohet i qëllimshëm! Zjarrfikësit ndërhynë në kohë për të shuar vatrën
28 Korrik, 22:02
-
Skënder Minxhozi: Ta gëzosh qeverinë teknike, Doktor!
28 Korrik, 22:00
-
Trafik i rënduar në aksin Balldren-Milot! Radhë kilometrike automjetesh
28 Korrik, 21:56
-
Shtëpia e Bardhë fajëson Hezbollahun për sulmin 'e tmerrshëm' në Golan
28 Korrik, 21:55
-
Macron bisedë telefonike me Netanyahun: Dënon sulmin në Lartësitë e Golanit, por i kërkon të mos ketë përshkallëzim
28 Korrik, 21:46
-
Ndiheni të lodhur gjatë gjithë kohës, ja përse
28 Korrik, 21:34
-
Zgjedhjet presidenciale në Venezuelë/ Karrigia e Maduros në rrezik, kërcënon me 'luftë civile' nëse nuk zgjidhet
28 Korrik, 21:24