Luftimet në Sudan, armëpushim 72 orë, por dëgjohen të shtëna me armë zjarri

Një armëpushim në Sudan duket se është duke u mbajtur, megjithëse ka pasur raporte për të shtëna të reja me armë zjarri dhe bombardime. Kjo është përpjekja e katërt për të ndalur luftimet që filluan më 15 prill, me armëpushimet e mëparshme që nuk u respektuan.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken tha se ishte arritur një marrëveshje midis ushtrisë dhe Forcave të Mbështetjes së Shpejtë paraushtarake (RSF) pas 48 orësh negociatash. Të dyja palët në konflikt njoftuan në mënyrë të pavarur përfshirjen e tyre në armëpushim.

Të paktën 459 njerëz janë vrarë që nga shpërthimi i luftimeve më 15 prill. Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, ka paralajmëruar se dhuna në Sudan rrezikon të shkaktojë një "përvëlim katastrofik" që mund të përfshijë të gjithë rajonin dhe më gjerë.

Që nga fillimi i dhunës, banorëve të kryeqytetit të plagosur nga beteja, Khartoum, u është thënë të qëndrojnë brenda dhe furnizimet me ushqim dhe ujë kanë mbaruar. Bombardimi ka goditur infrastrukturën kryesore, si tubacionet e ujit, që do të thotë se disa njerëz janë detyruar të pinë nga lumi Nil.

Do të ketë shpresa se armëpushimi do t'i lejojë civilët të largohen nga qyteti. Qeveritë e huaja do të shpresojnë gjithashtu se kjo do të lejojë evakuimet e vazhdueshme jashtë vendit. Vendet janë përpjekur të evakuojnë diplomatët dhe civilët e tyre ndërsa luftimet janë ndezur në pjesët qendrore, me popullsi të dendur të kryeqytetit.

Më herët të hënën, Blinken tha se disa autokolona që përpiqeshin të largonin njerëzit kishin hasur në "grabitje dhe plaçkitje". Shtetet e Bashkuara, shtoi ai, po shikojnë potencialisht rifillimin e pranisë së tyre diplomatike në Sudan, por ai i përshkroi kushtet atje si "shumë sfiduese".

Vlerësohet se dhjetëra mijëra njerëz, përfshirë shtetas sudanezë dhe ata nga vendet fqinje, janë larguar për shkak të trazirave. Dhuna shpërtheu kryesisht në Khartoum, midis fraksioneve ushtarake rivale që luftonin për kontrollin e vendit të tretë më të madh të Afrikës. Kjo erdhi pas ditësh tensioni pasi anëtarët e RSF-së u zhvendosën në të gjithë vendin në një lëvizje që ushtria e pa si një kërcënim.

Që nga një grusht shteti i vitit 2021, Sudani është drejtuar nga një këshill gjeneralësh, të udhëhequr nga dy ushtarët në qendër të kësaj mosmarrëveshjeje - Gjenerali Abdel Fattah al-Burhan, kreu i forcave të armatosura dhe në fakt presidenti i vendit, dhe ai zëvendës dhe udhëheqës i RSF-së, gjenerali Mohamed Hamdan Dagalo, i njohur më mirë si Hemedti. Të dy ata akuzojnë njëri-tjetrin për të shtënat e para në përleshjet që kanë nisur dhjetë ditë më parë.

Dy gjeneralët, deri vonë, kanë qenë aleatë. Ata kanë punuar së bashku për të rrëzuar sundimtarin veteran të Sudanit, Omar al-Bashir, në vitin 2019. Të dy kanë udhëhequr Sudanin nga viti 2021, kur Qeveria civile e vendit është rrëzuar po nga grusht shteti i tyre.

Marrëdhënia mes dyshes, megjithatë, është edhe më e hershme. Ata kanë luajtur rol kyç në aksionet e ushtrisë kundër rebelëve në rajonin separatist të Darfurit. Lufta atje ka nisur në vitin 2003 dhe ka zgjatur me vite. Darfuri, më pas, është përshkruar si gjenocidi i parë i shekullit 21. Dhe gjeneral Hamiti, asokohe, ka qenë komandant i grupit, Janjaëeed, i cili është akuzuar për spastrim etnik dhe për përdhunime masive.

Sot, tensionet midis dy gjeneralëve kanë të bëjnë me transferimin e pushtetit te një autoritet civil dhe me integrimin e Forcave të Mbështetjes së Shpejtë në ushtri. Çështja kryesore është: Kush do të jetë komandant i përgjithshëm i ushtrisë gjatë periudhës së integrimit? Plani për të përfshirë RSF-në prej 100.000 trupash në ushtri dhe kush do të udhëheqë më pas forcën e re, ka sjellë këtë krisje të marrëdhënies mes tyre.

SI.E./KT/Shqiptarja.com

TAG:
• sudan
• Omar Al- Bashir
• Mohamed Hamdan dagalo