Sequi: Presidenti i ardhshëm
të zgjidhet sipas Kushtetutës

Sonila Meço: Zoti Sequi mirëmbrëma dhe faleminderit që pranuat ftesën.

Sequi :Faleminderit juve që më keni ftuar. Eshtë një kënaqësi e veçantë për mua. Në fakt jam në një situatë të vështirë sot, pasi kam temperatuturë dhe nuk e kam zërin shumë mirë. Por ju kisha dhënë fjalën dhe sigurisht do vija.

Sonila Meço: Megjithatë edhe kur BE-së i ikën zëri apo ka temperaturë, mesazhet kanë ardhur gjithmonë të qarta. Ju jeni një diplomat karriere, keni qenë në Shqipëri si zëvendësambasador nga viti 2000-2004, dhe keni shërbyer në një mision shumë të rëndësishëm në Afganista dhe Pakistan. Riktheheni në Shqipëri si ambasador i Bashkimit Evropian. Ka ndryshuar shumë Shqipëria në një dekadë nga hera e fundit që keni qenë, dhe a ka ndryshuar për mirë?

Ambasadori Sequi: Përgjigjia ime do të ishte edhe po, edhe jo. Po- për arsyen se kam gjetur një vend tjetër, të ndryshuar dhe kjo është mbresëlënëse. Dhe të gjithë mund të thotë të njëjtën gjë. Unë kam miq që janë larguar nga Shqipëria para disa kohësh dhe thone: Uaaauuu i njëjti vend është ky?!!!
Pra është një vend që ka ndryshuar shumë, por edhe i pandryshar përsa i përket pasioneve të njerëzve, karakterit dhe personalitetit të shqiptarëve që është aq tipik për shqiptarët. Ky është një element që unë e vlerësoj vërtet.
Sot kam qenë në një ekspoozitë pikturash të një mikut tim të vjetër. Me atë pak bisedë që bëmë bashkë përpara hapjes se ekspozitës i thashë: në pikturat e tua unë mund të shoh jo vetëm ëmbëlsinë, por edhe energjinë dhe pasionin që është kaq tipik, jo vetëm yti si person por edhe i të gjithë shqiptarëve, i të gjithë popullit shqiptar. Kjo është edhe arsyeja pse nuk ka ndryshuar Shqipëria në sytë e mi.

Sonila Meço: Megjithatë këto vitet e fundit kanë qenë dinamike për zhvillimet shqiptare sidomos në klimën politike. Pas kalimit të ngërçit politik, një situate të mungesës së dialogut dhe kompromisit midis palëve, erdhi marrëveshja e nëntorit. Si e shikoni situatën politike nën dritën e kësaj marrëveshje sot?

Ambasadori Sequi: Po ta krahasojme situatën e sotme me atë që ka qenë përpara marrëveshjes së nëntorit, unë do të thoja që nga ajo që shikojmë ka pasur progres. Kjo është sigurisht e qarte. Për shembull kemi një komision të posaçëm në Kuvend që po diskuton reformën zgjedhore, kemi grup pune që po diskuton rregulloren e Kuvendit të Shqipërisë, kemi Avokatin e Popullit që u caktua me një votim me 107 vota, pra kemi patur konsensus. Gjithashtu një sërë ligjesh që kërkojne 3/5 që janë miratuar në Kuvend. Mendoj që procesi po ecë në mënyrë pozitive. Ajo që na duhet është konsolidimi i këtij procesi që pas këtyre angazhimeve konkrete që janë ndërmarrë në nëntor, të kemi edhe rezultate konkrete. Unë mendoj që kjo është sfida për muajt e ardhshëm.

Sonila Meço: Po marr shkas nga me i rasti i fundit: Mandati i një deputeteje të Kuvendit që u dorëhoq nga detyra, mënyra e interpretimit nga 2 palët e politikës shqiptare tregoi që mjafton edhe një detaj teknik të zgjonte frikën e ngërcit. Tregon kjo një brishtësi të politikës shqiptare për të ruajtur klimën e dialogut?

Ambasadori Sequi: Eshtë e qartë që procesi ka nevojë të konsolidohet. Unë i kam ndjekur diskutimet për këtë rast dhe nuk jam pesimist për mundësinë për ta zgjidhur këtë problem. Unë mendoj që dinamika është e rëndësishme, por ajo që është e nevojshme është rezultati në fund. Ne do të nxjerrim Raportin e Progresit në tetor të këtij vit dhe presim që një sërë gjërash të jenë kryer që nga sot e deri në tetor.
Prandaj duhet të përqendrohemi te procesi, sepse ajo që konsiderojmë si objektiv kombëtar është që të merret statusi i vendit kanditat dhe të ketë progres drejt integrimit evropian. Mendoj që ky objektiv kombëtar mund të ndihmojë të zgjidhen këto probleme që mund ta heqin vëmendjen nga rruga kryesore, nga statusi i vendit kandidat në tetor.

Sonila Meço: Ende jemi ne domenin e "duhet dhe "do të" teksa Shqipëria tashmë ka dorëzuar një plan veprimi nga Ministria e Integrimit, janë 12 rekomandime që duhen respektuar, agjenda e integrimit u la pak mënjanë për shkak të konflikti të ashpër politik të viteve të fundit, sa shpresë keni që Shqipëria të marrë statusin brenda këtij viti?

Ambasadori Sequi: Më lejoni të them në mënyrë të qarte qe ky eshte nje proces i bazuar mbi meriten. Ketu kam sjelle Planin e Veprimit. Sic e shikoni eshte i rende. Ky nuk eshte eshte thjesht nje dokument me letra burakratike qe eshte dorezuar burokrateve ne Bruksel. Jo. Ky eshte nje dokument shume i rendesishem, i cili eshte hartuar ne nje proces gjitheperfshires, ka kaluar ne disa hallka konsultimesh. Qeveria e ka prezantuar nje draft te ketij plan veprimi ne Kuvend, po ashtu ka pasur diskutime te gjalla ku kam qene shpesh edhe une i pranishem. Po ashtu ne Komisionin e Integrimit ka pasur konsultime me opoziten, me shoqerine civile, qe eshte nje pjese e rendesishme e shoqerise shqiptare. Dhe ky qe shihni eshte rezultati i fundit.
Pse ky eshte i rendesishem? Sepse kemi disa veprime konkrete, te cilat duhet te vihen ne zbatim ne menyre qe te permbushen 12 rekomandimet, dhe ne te njejten kohe kemi afate te percaktura kohore. Per ne ky eshte nje plan udherrefyes qe Shqiperia te perqendroje te gjithe energjite e saj ne ate qe duhet te beje per te marre statusin e vendit kandidat. Eshte nje perpjekje kombetare dhe duhet pare si e tille. Duhet te shikojme rezultate konkrete, gjera qe jane te perfshiran ne kete plan veprimi dhe qe duhet te vihen ne jetea. Por kjo eshte puna juaj. Ne jemi ketu per te ndihmuar, por nuk mund t'ju zevendesojme.

Sonila Meço : Megjithate plani i veprimit – ju thate qe ndihmon per te vleresuar ne baze te merites nese Shqipeira i ka permbushur rekomandimet. Ketu kam deshmine materiale, pavaresisht se eshte e veshtire te materializosh produktin ne fund te dites qe do na coje drejt statusit. Ku jemi ne kete rruge, ne mes te saj, pak me shume se mesi? Sepse ne nje rruge qe ben, kur je afer fundit, thuhet qe kthimi mbrapsht eshte gati i pamundur. E kemi kaluar kete risk ?

Ambasadori Sequi: Arsyeja pse permenda afatet kohore eshte pikerisht per kete. Jane disa gjera qe duhen bere qe nga momenti i sotem deri ne tetor. Do te kemi nje proces monitorimi qe do te behet nga ana Komisioni Evropian. Dhe nese ju jeni ne fillim te kesaj rruge, ne mes apo ne ndonje vend tjeter, kjo duhet pare, monitoruar dhe vlersuar ne tetor. Dhe ne pikerisht kete gje do bejme ne.

Sonila Meço: Per te qene me konkret, ne kete rrugetim te Shqiperise drejt integrimit, zgjedhjet kane qene nje gure themeli. A ka shanse qe statusi te merret para zgjedhjeve te 2013 apo mundet qe BE t'i lejoje vetes edhe nje benefit tjeter dyshimi te prese nje produkt zgjedhjes e te vendose per statusin?

Ambasadori Sequi: Zgjedhjet jane te perfshira ne Prioritetet Kyçe. Ajo qe eshte e rendesishme dhe kritike eshte te perfundoje brenda afateve kohore punet e komisioneve te posaçme ne parlament per reformen zgjedhore dhe parlamentare. Kjo eshte shume e rendesishme, pasi nga njera ane do te tregoje angazhimin e vertete ose vullnetin politik per ecurine siç thoni ju, dhe nga ana tjeter do te kemi nje kuader te caktuar qe do te jete ne linje me rekomandimet e OSBE/ODIR per zgjedhjet e 2013. Ne rast se gjerat behen, po. Por gjerat duhen te behen.

Sonila Meço: 12 rekomandimet jane udherrefyes u shprehet ju, drejt marrjes se statusit. Ne shtypin shqiptar eshte folur gjate edhe per ndonje kriter te pashprehur qe mund te marre nje valence te rendesishme pergjate ketij rrugetimi: çeshtja e presidentit dhe hetimet e 21 janarit. U permenden edhe bashke raportuesit e Keshillit te Evropes. A do te kushtezojne ato panoramen vleresuese te BE per permbushjes e kritereve nga Shqiperia per marrjen e statusit?

Ambasadori Sequi: Me lejoni te them 2 gjera: se pari po te isha deputet do te kaloja 2 ligje, se pari qe te ndalohet citimi i 12 Prioriteteve Kyçe apo Opinionit te Komisionit Evropian pa i lexuar ato, dhe se dyti te prezantonim neper shkolla 12 prioritetet dhe t'i shpjegonim ato. Ajo qe eshte e rendesishme eshte ceshtja qe kane te bejne me frymen e zbatimit te Prioriteteve Kyçe qe lidhen me shtetin e se drejtes, te zgjedhjeve, gjerave kyçe per transformimin e vendit. Per çdo vend qe eshte i angazhuar dhe merr pjese ne kete proces integrimi, eshte e qarte qe ne do te shikojme me kujdes ate qe do te ndodhe ne çdo fushe ku kemi te bejme me Prioritetet Kyçe dhe pastaj do te nxjerrim perfundimet. Perfundimi yne do te bazohet edhe ne angazhimin e vullnetit politik pas çdo veprimi qe do te çoje ne zbatimin e Planit te Veprimit. Sigurisht ne do te shikojme me interes te madh gjerat qe kane te bejne psh me hetimet e 21 janarit, po ashtu procesin qe ka te beje me zgjedhjen e presidentit te ardhshem te vendit. Pra une mendoj qe ne do te ndjekim nga afer zhvillimet ne vend dhe do te nxjerrim perfundimet tona ne tetor. Dhe me pas shpresojme qe do te propozohet edhe statusi i vendit kanditat.

Sonila Meço: si e shikoni goten: gjysem plot apo gjysem bosh aktualisht?

Ambasadori Sequi: Une nuk dua te citoj veten, megjithate kohet e fundit kam thene qe une nuk jam as pesimist as optimist. Une jam thjesht nje njeri qe konsideron te mundshmen. Ne e dime se cili eshte synimi, dhe me sa i njoh une shqiptaret kur ata kane vendosmeri, ata munden te mobilizojne te gjithe energjite e tyre qe te arrijne rezultatin e duhur. Eshte e keshillueshme qe ata te bejne ato gjera qe duhen bere. Eshte e pamundur qe te themi nese gota eshte gjysem bosh apo plot. Une mendoj se nese ka vendoshsmeri te plote dhe angazhim te plote, une mendoj qe gota eshte me shume gjysem plot.

Sonila Meço: Z. Sequi ju jeni angazhuar me nje nisme disa mujore edhe me ambasadore te tjere te BE per informimin e publikut pe avantazhet e integrimit. Pavaresisht se shqiptaret jane shume entuziaste dhe e mbeshtesin integrimin e Shqiperine ne familjen europiane dhe perfitimet edhe jane bere edhe s'jane bere te qarta nga aktoret politike ploteshit, por cfare kostodo te kishte mosmarrja e statusit kandidat kete vit?

Ambasadori Sequi: Me lejoni ta them ndryshe. Do te flas per perfitimet dhe jo kostot. Pasi dua te shikoj aspektin pozitiv te kesaj ceshtjeje. Perfitimet jane te shumta. Kohet e fundit, Komisioneri Fule ka thene dicka vertet elokuente per transformimin. Per shnderrimin e nje shoqerie e cila kalon ne nje situate ku shteti ligjor eshte me i forte, ku ekonomia eshte me e begate dhe te gjitha keto rregulla dhe vlera qe jane edhe themeli i BE se bashku jane te mishiruara ne nje vend.
Integrimi sherben vetem per nje gje, per tu siguar qe vendi te funksionoje me mire. Atehere cilat jane perfitimet? Perfitimet jane te qarta. Psh ju keni nje vajze te bukur, cila do te jete e ardhmja qe ju doni qe do te kete vajza juaj? Nje vend ku promovohen te drejtat e njeriut, besoj qe po, nje vend ku merita eshte elementi udheheqes per te patur nje vend psh per administraten publike, ose per rritjen ne karriere, per renien e korrupsionit. Mendoj qe keto jane anet pozitive te integrimit. Une deshiroj te perqendrohem ne keto gjera. Ndersa per fushaten, po, keni te drejte, ne duhet te shpjegojme ne menyre te qarte se cfare do te thote integrimi, se cili eshte perfitimi qe çdo shqiptar mund te marre nga integrimi ne BE. Kjo nuk eshte e lehte, por eshte e domosdoshme, sepse une jam plotesisht i bindur se shoqeria civile media, dhe ju falenderoj qe me keni ftuar sot, qe te gjithe te jemi shtyre ne kete drejtim. Ne po planifikojme bashke me nje sere ambasadoresh te Bashkimit Evropian ne Shqiperi ne muajin maj Muajin e Evropes, ku do te perfshihen te rinjte, intelektualet, edhe shoqeria civile. Ky eshte nje mjet me ane te te cilit ne deshirojme te shpjegojme se çfare eshte Bashkimi Evropian? Deshiroj t'ju jap kete bluze. Jeni personi i pare qe e merrni kete. Eshte bluza e Muajit të Europes. Sllogani i ketij muaji eshte "Rritemi me te forte se bashku".

Sonila Meço: Ndjesia e pare e perkatesise ne Europe eshte drejt familjes ku duam te integrohemi.

Ambasadori Sequi: Absolutisht. Per te kuptuar se cilat jane vlerat europiane dhe ne duhet t'u shpjegojme ne menyre te thjeshte njerezve, psh kopshtairt tim ose nje plake ne Lezhe se cilat jane perfitimet e integrimit. Pra te jemi ne gjendje t'i pergjigjemi nje pyetje te thesht se cilat jane perfitimet e drjetperdrejta per njerezit. Dhe kjo eshte arsyeja qe une dua te perqendrohem te perfitimet dhe jo kostoja. Kjo eshte sfida.

Sonila Meço : Ju flisni per nje Bashkim europian ku presim te aderohemi, i cili permirson edhe cilesine e jetes ne Shqiperi. Mirepo Europa nuk eshte ajo e 5 apo 10 viteve me pare, as edhe nje viti me pare. Po perjeton Eurozona krizen e borxheve sovrane, flitet per te ashtuquajturen "lodhje nga zgjerimi". Ka nje krize ciklike qe kthehet e rikthehet ne Shqiperi. Mendoni qe keta faktore mund ta veshtiresojne rrugetimin pra te ulin ritmet, qofte per pritshmerite qe ka Europa per zgjerimin e saj, qofte edhe entuziasmin e vete shqiptareve per kete integrim.

Ambasadori Sequi: - Ju po flisni per nje çeshtje teper te rendesishme qe eshte prania e atyre qe quhen "euroskeptike".

Sonila Meço: Dhe argumenta gjate kesaj periudhe kane pasur shume per shkak edhe te voneses ne ecjen e Shqiperise drejt statusit.

Ambasadori Sequi: Une perpiqem qe te shoh mundesi ne cdo fenomen, shanse dhe do t'ju çudisja po t'ju thosha qe euroskeptiket jane aleatet e mi me te mire. Arsyeja eshte e thjeshte. Eshte nje shtyse akoma me e madhe qe te kuptojme se cilat mund te jene dyshimet dhe t'i sqarojme keto ndryshime. Per sa i perket lodhjes se zgjerimit, une nuk e shoh si te tille. Po te kishte lodhje, pra lodhje per zgjerimin, ne nje situate te nje krize financiare ne Europe atehere do te kishim thene qe angazhimi yne edhe ne terma finaciare do te ishte ulur per Shqiperine. Do te kishim pasur mundesi qe ta justifikonim kete ceshtje duke thene qe ka krize ne Europe, por nuk e beme kete. Psh deshiroj t'ju jap disa shifra. Para disa javesh, une nenshkrova nje marreveshje kontraktuale financiare me ministren Bregu, 82 million euro per kete vit, e cila perqendrohet ne disa sektore qe jane infrastruktura, asistenca apo ndihma per ministrine e drejtesise, per dogana apo institucioneve te tjera. Dhe ne 7 vitet e fundit ne kemi dhene 500 million euro, cfare do te thote qe ne jemi serioze per integrimin e Shqiperise ne Bashkimin Evropian, jemi te angazhuar me kete. Pra ka te beje me pergjegjesi reciproke. Pergjigjesia jone eshte te asistojme duke mobilizuar energjite tona qofshin edhe financiare. Pergjegjesia juaj eshte t'i perdorni mire keto para dhe te jeni serioze per procesin tuaj te integrimit. Por kjo eshte prova qe ne jemi serioze dhe ajo qe nuk ka lodhje per zgjerimin. Dhe nuk do te shihja as lodhje nga ana juaj. Mesatarisht kemi 90% te shqiptareve qe jane ne favor te integrimit ne Bashkimin Evropian. Kjo eshte nje shifer mbreselenese. Ndoshta dikush mund te thote qe disa nuk jane te qarte se çfare do te thote integrimi, disa e kane ngaterruar kete me ceshtje e liberalizimit te vizave, qe ne fakt per mua nuk eshte keshtu. Megjithate ka entuziazem ne Shqiperi. Procesi i integrimit ne BE shihet ne menyre pozitive edhe nga partnere te tjere nderkombetare. Shpesh kemi biseduar me Ambasadorin Arvizu çeshtje te integrimit ne BE dhe qe ai eshte nje nga personat me te bindur dhe mbeshtetesit me te forte te ketij procesi, sepse kjo eshte ne te miren e Shqiperise dhe te miren e çdo shqiptari. Atehere cila eshte sfida? Sfida eshte qe te vazhdojme ta kemi kete nivel angazhimi, qe te perpiqemi te kuptojme se integrimi eshte nje prioritet kombetar dhe eshte nje interes kombetar. Dhe nese e kuptojme kete, atehere te gjitha te tjerat do behen.

Sonila Meço: Megjithate po te kemi parasysh rastin e vendeve me te fundit aderuar ne familjen e perbashket europiane, formula dha fryt, i referohem psh rastit te Rumanise, ku integrimi i shpejte megjithese kriteret nuk ishin permbushur plotesisht, i dha udhe transformimeve dhe nismave per reforma shume te rendesshme. Ne kete rast mos kerkohet nje rol edhe me aktiv i Brukselit? Ju vete shpreheni se integrimi eshte nje rol kyc i vendeve qe aspirojne ne familjen europiane.

Ambasadori Sequi: Nese Brukseli duhet te luaje nje rol me aktiv? Brukseli po e luan kete rol aktiv, dhe ne fakt rolin e duhur. Te jemi te qarte per nje gje: ky eshte procesi juaj, kjo eshte pergjegjesia juaj. Ne mund t'ju ndihmojme, ne nuk mund te bejme punen tuaj. Ne nuk mund t'ju zevendesojme. Deshiroj t'ju falenderoj per kete pyeje per nje arsye, te jemi te qarte edhe per nje fakt tjeter nuk ka nje standard te dyfishte.

Sonila Meço: Me falni zoti ambasador, por dy shpejtesi ka. Per shembull ne njeren ane te pakten ne rajonin tone, kemi Serbine, Malin e Zi, Maqedonine. Nderkohe qe Shqiperia eshte thuajse ne nje linje me Kosoven, Bosnje-Hercegovinen, pavaresisht qe s'ka probleme kufinjsh, konflikte etnike, apo ceshtje te pazgjidhura me fqinjet.

Ambasadori Sequi: E perseris serish, nuk ka standarde te dyfishte, eshte proces i cili bazohet ne merite dhe se te tre shembujt qe dhate ju jane shembuj pozitive, sepse kane treguar qe dera per BE eshte e hapur ne rast se behet detyrat e shtepise.

Sonila Meço: Zoti Sequi, sa here qe vijne raportet e Komisionit Evropian ne Shqiperi, e ju me mire se kushdo tjeter, mund te keni dalluar qe lexohet ne menyre ambigue dhe madje tentohet dhe te shqiperohet nga klasa politike shqiptare. Sa jane shanset qe te pervetesohet nje qendrim i faktorit nderkombetar apo i BE, qe ne burim le te theme, te pervetesohet nga klasa politike qe eshte ne favorin e njeres apo te tjetres?

Ambasadori Sequi: Une mendoj qe kjo eshte e thjeshte. Per sa na perket ne, un mendoj se ne flasim ne menyre teper te qarte. Ekziston tentenca, e jo vetem ne Shqiperi, qe te merren vetem ato argumenta ose ato pjese te deklaratave tona qe jane me miqesore ndaj njeres pale ose tjetres. Kjo nuk na çudit, sepse eshte nje situate normale edhe ne vende te tjera. Por ajo qe eshte e rendesishme eshte qe ne te vazhdojme te flasim qarte dhe ta bejme teper te qarte ate qe mendojme per procesin e integirmit dhe per çeshtje te tjera qe kane te bejne me BE. Kjo eshte edhe pergjegjesia juaj, eshte pergjigjesia e medias, sepse eshte teper e rendesishme qe media te perpiqet qe t'i ofroje opinionit publik ne menyren me te sakte, objektive dhe te paanshme ate qe themi ne, se cili eshte kuptimi i deklaratave tona.

Sonila Meço: Ju shqeteson kjo gje saktesisht?

Ambasadori Sequi: Jo nuk eshte shqetesuese per ne, sepse ne do te vazhdojme te flasim qarte, ashtu siç perpiqemi qe ta bejme. Por mendoj qe eshte e rendesishme per t'i ofruar opinionit publik nje informacion te plote, te qarte e gjitheperfshires per ate qe po thote komuniteti nderkombetare, e ne vecanti, une personalisht per BE.

Sonila Meço; Dhe me kete pozicion te diplomatit, ku here pás here, edhe deklaratat, qofte edhe tuajat, jane lexuar ndryshe nga klasa politike. Ju eshte dashur te jepni shpjegime si arbitri qe mund te kete dhene nje penallti ne favor ose disfavor ne nje moment deciziv te lojes. Thene ndryshe. Meqenese qendra e besimit te opinionit publik zhvendoset ne Ëashington apo Bruksel shume here, ju ka vene ndonjehere ne qender te vemendjes dhe nevojes per te dhene shpjegime qe nuk jeni as me njeren as me tjetren pale?

Ambasadori Sequi: Se pari me lejoni te them teper qarte se une nuk jam, dhe nuk e shoh veten si arbiter, por si partner, e shoh punen time jo si arbiter ne nje loje futbolli, por si nje person qe perpiqet te ndihmoje dhe qe te jete i dobishem per Shqiperine qe ajo te ece perpara ne rrugen e saj drej BE. Une jam plotesisht i bindur qe ne duhet te promovojme nje sllogan qe eshte: Pronesia shqiptare- qe ky proces duhet te jete ne dore te shqiptareve dhe jam i sigurte qe koleget e mi nderkombetare e shikojne realitetin ne te njejten menyre si une. Ne nuk jemi arbitra, por jemi partnere dhe jemi plotesisht te perkushtuar ne ate diversitetin tone, sepse behet fjale per shtete, per institucione, organizata nderkombetare, e te gjithe ne jemi te perkushtuar qe te sigurohemi qe Shqiperia te jete ne pozicionin me te mire te mundshem qe te ece perpara. Por sigurisht ky eshte nje proces qe duhet te behet nga ju.

Sonila Meço: Nje nder elementet me te rendesishme te ketij rrugetimi ne nje afat qe duhet plotesuar eshte reforma zgjedhore, ne dijenine tuaj, per sa informacion keni, mund te mbyllet brenda muajit prill?

Ambasadori Sequi: Shpresoj. Mendoj qe parakushtet jane. Mendoj qe ekziston vullneti i mire. Sigurisht qe çeshtja eshte komplekse. Me duhet te them qe ka nje angazhim te forte te institucioneve te cilat jane ketu per te mbeshtetur. Me duhet te permend ketu OSBE. Kolegun dhe mikun tim ambasadorin Ëollfarth i cili eshte me teper i angazhuar dhe se fundmi ka pergatitur nje seminar mbi reformen zgjedhore ku te gjithe aktoret kryesore ishin ulur rreth te njejtes tryeze duke diskutuar keto ceshtje. Pra mendoj qe eshte e rendesishme. Por qe kjo varet qe ju. Ju e keni ne dore.

Sonila Meço: Ne rekomandimet e OSBE / ODIR per reformen zgjedhore nuk ka nje te shprehur per ndryshimin e sistemit zgjedhor, Megjithate ky i fundit eshte bere çeshtje diskutimesh, debatesh midis partive te medha dhe te vogla. Dhe kjo kerkese behet ne emer te barazise te votes – sipas tyre. A ka nje shqetsim faktori nderkombetar apo qofte edhe nje kerkese per rishikimin e sistemit, korrigjimin e tij?

Ambasadori Sequi: Ne 12 prioritetet kyçe te Komisionit Evropian eshte thene teper qarte qe ne deshirojme qe rekomandimet e OSBE/ ODHIR te zbatohen. Kjo ka qene edhe pjese e debatit ne komisionin te posacem te reformes zgjedhore ne Parlament. Une me qellim e kam permendur seminarin qe organizoi OSBE qe ishte teper i suksesshme, sepse e kam kuptuar qe ne te u diskutuan nje sere ceshtjesh te rendesishme. Nga kendveshtrimi yne, ajo qe eshte e rendesishme eshte qe te zbatohen, rekomandime, qe te sigurohemi qe ne zgjedhjet e 2013 te kemi ate qe ne e quajme ne nje fushe ku te gjithe te jene ne nje situate, ne te njejten pikenisje. Dhe serish kjo ceshtje eshte shtruar per diskutim per forcat politike shqiptare. Une mendoj qe ne rast se ata duan ta diskutojne kete gje, kane kapacitetin ta bejne kete gje.

Sonila Meço: Nje tjeter situate e rendesishme ne kuader te rekomandimeve eshte shteti ligjor, respektimi i institucione te pavarurar, reforma ne drejtesi. Sa e sfidon sot vullneti politik, rregullat demokratike dhe institucionat e pavarura?

Ambasadori Sequi: Une mendoj qe vullneti politik eshte ne menyre absolute i rendesishme ne çfaredo lloj ndermarrje. Une mendoj qe suksesi ndodh kur ka 3 gjera:
1-kur ka vizion, dhe mendoj qe e kemi kete vizion, kur flasim per integrim eshte Raporti i Progresit, 12 Prioritetet Kyç, Plani i Veprimit,
2- kur ka burime, kemi folur per burimet financiare, jane burimet njerezore, keto burime jane te pasura, dhe ne fund
3- kemi vullnetin politik. Sa eshte ky vullnet politik, do ta shikojme. Por une kam vene re qe ka vullnet politik per te ecur ne drejtimin e duhur. Serish kjo duhet konsoliduar, ne do te na duhet te shohim rezultate konnkrete. Qe te flas haptazi, ky do te jete edhe suksesi per te marre statusin e vendit kandidat. Ju permendet institucionet, shtetin e se drejtes apo sudimin e ligjit. Keto jane teper kritike per ne. Sundimi i shtetit te se drejtes eshte nje nga themelet e BE, kjo eshte arsyeja sepse ne tregojme kaq kujdes per ceshtjet qe kane te bejne me studimin e ligjit dhe prioritetet kyçe, ku disa nga keto prioritet jane te lidhet ne menyre te drejteperdrejtese ose jo. Jean Monett, nje nga eterit e BE ka thene qe asgje nuk eshte e mundur pa njerezit, burrat dhe grate, por qe asgje nuk zgjat pa institucionet. Ky eshte vizioni yne. Kjo eshte arsyeja qe ju me keni degjuar shume here te flas per rendesine e pavaresise se institucioneve. Sic e thate edhe ju, kjo eshte nje filozofi, eshte nje gje praktike, eshte edhe pjese e trasforminit qe ka permendur komisioneri Fule, te cilin e kemi diskutuar tashme.

Sonila Meço: Korrupsioni, eshte nje tjeter aspekt i rendesishme me te cilin Brukseli ushtron nje presion shume te forte ne kuader te permbushjes se rekomandimeve. Si e masni rezultatin aktual te kesaj lufte ?

Ambasadori Sequi: Lufta kunder korrupsionit eshte nje ceshtje e rendesishme serioze. Nje nga arsyet qe thashe qe Raporti i Progresit te lexohet edhe ne shkolla, per kete arsye sepse ne kemi nje kapitull per korrupsionin, per korrupsionin ne gjyqesor. Ajo qe do te doja te shikonim ne, eshte qe te kishim nje historik te qarte te hetimeve, ndjekjeve penale dhe te denimeve, po ashtu ne nje nivel te larte. Kjo eshte pikerisht ajo qe doja te thoja kur permenda rezultate konkrete. Lufta kunder korrupsionit eshte nje ceshtje konplekse. Une mendoj qe fjala kyçe per ne eshte historiku.

Sonila Meço: Vlen kjo vetem per ceshtje te mbyllura apo edhe ceshtje ne proces ?

Ambasadori Sequi: - Ndjekja penale, hetimi dhe denimi jane ceshtje te cilat ne vetvete perfshijne cdo gje. Me lejoni te permend dicka qe mendoj qe eshte nje zhvillim pozitiv. Nje nga rekomandimet ne Raportin e Progresit vjet ne tetor ka qene heqja e imunitetit per gjyqtaret, per deputetet dhe nenpunesit e larte. Ketu kemi nje angazhim te mire per te ecur perpara, dhe mendoj qe trajtimi i ceshtjes se imunitetit, pra jo per tu perdorur imunitetin per mosndershkueshmerine. Por kjo do te ishte nje arritje teper e mire, ne drejtimin e duhur, ne drejtimin e duhur kunder luftes se kurrupsionit. Por kjo nuk mjafton, pasi do na duheshin edhe rezultate te tjera konkrete hetimi, ndjekje penale.

Sonila Meço; - Pra kjo do te permiresonte rekordet e Shqiperise ne kete rast, miratimi i nje ligji per kufizimin e imunitetit?

Ambasadori Sequi - Do te ishte nje hap shume i mire, i rendesishem , dhe i nevojshem.

Sonila Meço: Per shume ceshtje qe une ju pyeta gjate kesaj interviste z. Sequi vullneti politik ishte togfjaleshi i perdorur me shpesh. Politika shqiptare sot ka dy te fortat e saj, ne konotacionin pozitiv te fjales jo ate negativ: Kryemistrin Sali Berisha, dhe liderin e opozites Edi Rama. Ne kontaktin tuaj me ta, ne perceptimin qe keni krijuar si nje njohes i mire i politikes se politikes ne Shqiperi, ju ngjajne me shume si dy lider te afte te krijojne konfliktin apo komprominisn kur me pak pritet?

Ambasadori Sequi: Me lejoni te them, qe une i njoh ne fakt si Kryeministrin dhe ashtu edhe udheheqesin e opozites, i kam njohur me pare, edhe ne te kaluaren dhe vazhdoj te kem nje marredheni gjithmone e me te mire me ta. I respektoj te dy shume. Respektoj angazhimin dhe perkushtimin e tyre. Dhe faktin qe ata jane te hapur dhe te sinqerte. Dhe gjithnje e me teper shoh qe per ta integrimi i Shqiperise ne BE eshte gjithnje e me teper prioritet kombetar. Duke ju kthyer pyetjes tuaj, konflikt apo dialog? Ne fakt Europa eshte e bazuar ne dialog, kompromis dhe ne rast se do me duhet te gjykoja, arritjet qe nga tetori i kaluar deri me tash, pavaresisht nga ndonje situate, mendoj qe kemi pare gjithnje e me teper nje ndergjegjesim te forte te asaj se sa i rendesishem eshte drejtimi per ne BE per Shqiperine.

Sonila Meço ; Pergjigje diplomatike per nje diplomat karriere.


Ambasadori Sequi: - Jo. Mendova se ishte teper i qarte .

Sonila Meço; - Per ata qe dijne te degjojne.

- Zoti Sequi, dua te ndalem pak e nje ceshtje e rendesishme qe i ben hije marrjes se statusit, qe ju e permendet edhe ne krye te kesaj interviste: zgjedhja e Presidentit. Komuniteti Nderkombetar eshte treguar i kujdesshem qe te flase per nje proces gjitheperfshires per zgjedhjen e nje figure qe garanton unitetin e kombit dhe institucionet e pavarura megjithate duke njohur qendrimit qe kane tashme palet; kreu i mazhorances, per nje figure te |Partise Demokratike, dhe lideri i opozites per nje proces konsultimesh, ne fund te dites nuk mendoni qe respektimi i Kushtetutes dhe zgjedhja e nje Presidenti pa paragjykuar me 84 apo 71, mbetet garantues per kreun e ardhshem te shtetit?

Ambasadori Sequi: - Faleminderit per kete pyetje. Do te thoja qe kjo eshte nje pyetje teper e rendesishme dhe kritike. Une ne fakt une e pres qe Presidenti i Republikes te zgjidhet sipas Kushtetutes dhe ne Kushtetute ju keni dy gjera: mekanizmin, pra menyren sesi zgjidhet Presidenti, dhe ate qe quhet identikiti i Presidentit, qe eshte perfaqesuesi i unitetit te popullit. Eshte e qarte, sic e kam thene, qe ne do ta ndjekim me kujdes dhe interes te thelle te gjithe procesin qe do te coje ne zgjedhjen e Presidentit te ardhshem te Republikes. Deshirojme te shikojme gjitheperfshirje. Me lejoni te them qe Presidenti i Republikes ne cdo vend ka nje pozicion te caktuar sepse ashtu sic eshte e thene edhe ne Kushtetute perfaqeson unitetin e popullit dhe ajo qe eshte e rendesishme, elementi i garantimit dhe vazhdimesise pas zgjedhjeve. Eshte e qarte qe ky eshte nje nga aspektet e rendesise se Presidentit te Republikes

Me lejoni tju tregoj nje histori, po te me kishit pyetur … ose t'ju them dicka personale. Po te me kishit pyetur perpara 4 muajve nese une kisha nje emer, thjesht ne aspektin personal, une do ju kisha thene "po".


Sonila Meço ; - Dhe emri eshte ?

Ambasadori Sequi - Me lejoni t'ju tregoj kete histori. Para disa muajsh, dhe ne fakt kam emocione edhe tani qe po e tregoj kete histori, vajta te takoj nje mik ne spital, nje mik i cili fatkeqesisht u nda nga jeta para pak kohesh. Ishte zoti Sabri Godo. Une e mbaj mend fare qarte ate takim pasi ishte takimi yne i fundit. Po i jepnin oksigjen. Kur vajta qe ta takoja, ai sikur pati energji dhe filloi te fliste per Shqiperine. Me tha dicka, disa keshilla qe une nuk do ta ndaj me ju sonte. Por ne ate moment, ndjeva emocione te medha dhe do ta mbaj mend gjate gjithe jetes, sesa i perkushtuar ishte ai njeri, sesa shume e donte ai Shqiperine. Sabri Godo kishte 3 karakteristika te cilat ishin shume te vecanta. Kishte bindje te medhe europiane, kishte integritet te madh dhe do te thosha edhe aftesi te jashtezakonshme negocimi. Ai ishte ne nje pozicion te mire, ku mund t'i fliste si opozites edhe mazhorances.
Arsyeja se pse ju a tregova kete histori, eshte per arsyen e thjeshte se une deshiroj t'ju them qe per paradoks une e pashe ate per para kater muajsh si nje president ideal, pavaresisht se ky ishte nje mendim i imi personal, i bazuar natyrisht tek marredhenia ime personale e nje miqesje teper te forte me te. Por duke ju kthyer tashme pyetjes tuaj, une mendoj qe eshte teper e qarte qe presidenti do te zgjidhet duke ndjekur kushtetuten dhe ate qe thashe identikitin dhe eshte e qarte qe ne do te ndjekim me interes te madh procesin e kesaj zgjedhjeje per te cilen ne shpresojme, kemi besim, qe do te jete nje proces i cili do te tregoje edhe deshiren e Shqiperise per te ecur perara drejt rrugetimit te saj drejt Bashkimit Europian dhe per te bere zgjedhjen e duhur.

Sonila Meço : Sabri Godo u shua, nuk jeton me, eshte nje humbje, nje vlere e tille per jeten publike ne Shqiperi, por nje Sabri Godo i dyte, nje filozofi e tille, e te parit te çeshtjeve, etikes, a mund te portretizohet ne nje tjeter imazhe nese do te mund te ju pyesim edhe sot Ambasadorin Sekui?

Ambasadori Sequi : Po te me pyesnit sot une do te thosha qe ajo qe eshte e rendesishme eshte qe jo te diskutojme tani, sot emrat, por procesin. Nje proces tek i cili kam besim qe do te jete nje proces i bazuar nga gjithperfshirja dhe nje proces pozitiv nga aspekti politik.

Sonila Meço: Dhe nje president me 71 vota si do te shihej nga Bashkimi Evropian? I zgjedhur me 71 vota po marr rastin me te keq te mundshem dhe po e shoh goten gjysem bosh..

Ambasadori Sequi : Serish me duhet t'i kthehem gotes. Gotes qe gjerat jane te mundshme, nuk jane as pesimiste as optimiste. Une e thashe qe ne kushtetute ju keni mekanizmin keni dhe indentikitin keshtu qe deshiroj qe te perqendrohemi ne pergjithesi tek te gjitha aspektet qe kane te beje me zgjedhjen e presidentit te ardhshem te Republikes se Shqiperise, prandaj mendoj qe ne rast se marrim ne konsiderat te gjithe kompleksitetin e ketij procesi, i cili edhe njehere e them qe duhet te jete gjithperfshires dhe pozitiv nga aspekti politik, atehere mendoj qe perfundimi do te jete pozitiv po ashtu. Por serish ai do te jete presidenti i juaj. Une mund te ju konfirmoj vetem qe ne do ta ndjekim nga afer te gjithe procesin dhe flasim per procesin. Nga kendveshtrimi personal une nuk deshiroj te flas per emra, por vetem per procesin.

Sonila Meço : Kam dhe 2 pyetje te fundit z. Ambasador : Çeshtja e Presidentit te Republikes mori nje rendesi te vecante edhe per nje specifike tjeter, pavaresisht diskutimeve nese do te zgjidhet me 84 apo 71 vota. Ai qe sot eshte presidenti ne detyre e qe ndoshta nuk bejme mire qe flasim per te ardhmen kur ende ushtron funksionet e tij, z. Bamir Topi ka shprehur ambicjen e tij politike per te qene pjese e skakjeres, a ka ndikuar kjo klimen politike, kjo shprehje ambicjeje dhe si e gjykoni punen e presidentit Topi ne kete mandat te tij?

Ambasadori Sequi: Se pari me lejoni te ju them qe une asnjehere nuk flas, nuk bej komente per individet. Arsyeja eshte teper e thjeshte, siç e thashe edhe me perpara. Institucionet jane themeli, jane baza e ndertimit te Europes dhe une mendoj qe institucionet ose nje gjykim per institucionet duhet te bazohet ne punen apo performancen e atij institucioni, keshtu nuk eshte se jam teper i sigurte qe une mund te komentoj, por ajo qe mund te them eshte qe te kesh ambicje eshte ndoshta nje fakt i jetes tone, por ajo qe eshte e rendesishme eshte qe te shikojme se cila eshte puna qe ka bere institucioni dhe me kete rast them qe ketu duhet te mbeten komentet e mija.

Sonila Meço: Nje shqetsim qe ka mberritur nga ambasadore te vendeve te Bashkimit Evropian eshte i lidhur ngushtesisht me hedhjen ne publik te tezave nacionaliste nga forca te krijuara rishtaz. Ishte e fundit ambasadorja gjermane, e ndani edhe ju te njejtin shqetesim?

Ambasadori Sequi: Me lejoni te them dy gjera dhe pastaj dhe nje histori, me pelqen te tregoj histori. Ne pergjithesi, une pothuajse gjithmone ose shume shpesh me sakte, jam dakord me ambasadoren gjermane. Shume shpesh, jo gjithmone, por shume shpesh. Me lejoni t'ju them qe fillova te merresha me kete rajon ne vitin 1996, kur punoja ne Neë York dhe nga N Y une ndiqja nje periudhe komplekte te historise se ketij rajoni. E mbaj mend teper qarte ne fakt, nje mbremje, te premten e pashkeve te vitit 1997 kur une kam qene ne Keshillin e Sigurise ne OKB kur u hodh rezoluta per misionin ALBA dhe u aprovua dhe disa nga ambasadoret erdhen edhe nga fundjava qe te votonin per kete rezolute dhe me pas une erdha ne Shqiperi, ku punova per disa vjet dhe pastaj u riktheva serish ne Shqiperi. Ne rast se do te me duhej qe t'ju thosha se cili eshte ndryshimi i madh qe shoh un ne rajon eshte se rajoni po ta krahasoj me ate qe kam pare ne te kaluaren dhe ate qe une shoh sot, ka bere progres te mrekullueshem dhe do te thosha qe edhe procesi i integrimit eshte ajo lloj stabiliteti, i cili i eshte ofruar rajonit ne pergjithesi por edhe cdo vendi te ketij rajoni ne vecanti. Megjithate deshiroj qe te shtoj
nje gje ketu, nje nga te mirat qe ka Shqiperia eshte nje rol stabilizues qe ka luajtur ne rajon Shqiperia dhe une them qe kjo sigurisht...ne e njohim kete gje dhe duhet thene, dhe kjo eshte
vlersuar edhe menyre pozitive. Ajo qe mendoj eshte e rendesishme po ashtu edhe ne saje te integrimit evropian eshte se kemi nevoje te ndertojme dhe te mbrojme ate qe eshte nje pozitive stabilizuese e dinamike qe kemi perjetuar vitet e fundit ne rajon. Une kam besim qe progresi nuk eshte gje e mire vetem per secilin nga vendet e rajonit, por nje arritje pozitive per te gjithe rajonin. Une e shoh integrimin ne BE si nje vaksine kunder çdo lloj dinamike tjeter qe mund te dobesonte stabilitetin qe eshte krijuar gjate ketyre viteve.

Sonila Meço: Ambasadori Sequi , une ju kam ndjekur ne gjitha intervistat ne deklaratat e rendesishme, qe keni bere. Dhe keni nje preference jam e bindur qe e bene ne menyre te qellimshme , per ti mbyllur gjithmone me nje deklarate: Evropea eshte ketu per t'ju ndihmuar, qe ky eshte atdheu juaj, e ardhmja juaj, pergjegjesia juaj, dhe mua me lind nje pyetje sa here e degjoj: atehere Trojka e famshme eshte nje mit i shqiptareve apo i nderkombetareve ?

Ambasadori Sequi: Me lejoni te them disa gjera. Se pari falemminderit qe i keni ndjekur nga kaq afer intervistat e mia, por jam teper i bindur ne ato qe them. Ne rast do me duhej te citoja Oscar Ëilde thoshte qe "ky eshte mendimi im dhe e ndaj ne menyre te plote me te gjithe".

Per sa i takon Trojkes, jam i sigurt qe koleget dhe miqte e mi te mire si ambasadori Arvizu, por edhe ambasadori Ëollfarth, te dy bashke do te thoshin
te njejten gje: qe procesi eshte ne duart e shqiptareve, ne nuk jemi arbitra, nuk jemi
negociuesit, jemi partneret tuaj dhe me thjeshte po punojme me qellim qe te sigurohemi qe ai
potencial i madh marramendes i ketij vendi dhe i çdo shqiptari te zhvillohet ne menyren me te frytshme te mundshme. Pra ajo qe ju e quani trojka, thjesht kete po perpiqet te beje, por serish ne jemi ketu per t'ju ndihmuar jo per t'ju diktuar gjera juve, jo per t'ju zevendesuar.
Jam i sigurt qe ambasadori Arvizu dhe Ëolfard do te ndajne te njejtin mendim me mua.

Sonila Meço: Ne fakt e kam intervistuar z. Arvizu ne kete studio me ka thene te njejten gje, z.Ëollfard do ta kem ne fund te muajit do t'ja bej te njejten pyetje. Ambasadori Sequi une kete bluze do ta ruaj per vajzen time te vogel. Une shpresoj qe kur ajo ta veshe diten qe Shqiperia do te jete pjese integrale e Bashkimit Europian, kjo bluze t'i rrije ende e madhe. Pra mos te rritet aq shume sa t'i rrije e ngushte deri ne ate dite. Une ju falenderoj sinqerisht per prezencen tuaj, ju uroj pune te mbare, ju kerkoj ndjese qe ne nje dite kur ju ishit pa qejf, ju dhe Lisena une ju shfrytezova maksimalisht.

Ambasadori Sequi: Faleminderit shume, ishte kenaqesi vertet qe isha ketu, urime per punen tuaj dhe ju kam ndjekur jo vetem kur ka qene ambasadori Arvizu por pothuajse gjithmone.

Sonila Meço: Faleminderit Ambasadori Sequi

Marrë nga ABC News

(im/shqiptarja.com)

/Shqiptarja.com

TAG:
• OSBE