Kërkesa në rritje për konsumin e arrorëve dhe kushtet e përshtatshme klimatike për prodhimin e tyre në veri të vendit krijojnë mundësi për fitime në banorët e këtyre zonave.
Një studim i profesorëve Drini Imami dhe Engjëll Shkreli, i financuar nga BERZH, vërteton se arroret (dhe veçanërisht gështenja) përbëjnë një burim të rëndësishëm të ardhurash për komunitetet ku bujqësia intensive nuk është e përshtatshme, dhe ku alternativat e punësimit janë të pakta. Sidomos gështenja përbën produktin arror më të rëndësishëm për sa i përket prodhimit dhe tregtisë ndërkombëtare.
Të dhënat tregojnë se gati 50% të eksportit të frutave nga Shqipëria dominohet nga gështenja. Në rang botëror, Shqipëria renditet e 9-a për eksportin botëror të gështenjës. Aktualisht prodhimi i gështenjës bazohet gjerësisht mbi masivet pyjore ekzistuese, organike. Disa pjesë të zonave të prodhimit janë certifikuar si organike, fakt i cili paraqet një potencial të qartë konkurrues për eksport.
Biznesi i gështenjës bëhet favorizues për shkak se Shqipëria ka prodhim organik që mund ta shesë me çmim të lartë në tregjet ndërkombëtare dhe nga ana tjetër, gështenja ka më pak kosto se frutat e tjera pasi rritet në pyje në gjendje të lirë dhe përgjithësisht kosto për mirëmbajtën e tyre janë më të ulëta se për llojet e tjera të frutave.
Shqipëria prodhon afërisht mbi 6 mijë tonë gështenja në vit. Rajoni i Kukësit është zona kryesore e prodhimit të gështenjës. Një masiv i madh prej 2000 ha gjendet në Tropojë (në qarkun e Kukësit).
Rajoni i Shkodrës, dhe përkatësisht Malësia e Madhe, është gjithashtu një zonë e rëndësishme për prodhimin e gështenjës, me një avantazh krahasues lidhur me cilësinë e varieteteve të Reçit, (duke përfshirë gjenotipet “Puka”). Falë cilësisë së lartë, rreth 50% e prodhimit eksportohet kryesisht drejt Italisë. Rrethet e Dibrës, Pukës, Shkodrës, Bulqizës, Librazhdit dhe Matit janë gjithashtu prodhues të rëndësishëm të gështenjës.
Ekspertët pohojnë se financimi i bizneseve që lidhen me gështenjën nuk përbën risk për institucionet financiare që japin kredi. Ata sugjerojnë se disa prej mundësive më të rëndësishme të financimit në nivel ferme janë plantacionet e gështenjës, duke përfshirë kultivarët autoktonë të përshtatur më së miri me kushtet e Shqipërisë.
Por nevojat më të mëdha paraqiten në zinxhirin e përpunimit dhe mbështetja e projekteve të mëdha të integruara, që përfshijnë të gjitha fazat kryesore të përpunimit të gështenjës
Ekziston nevoja për investime për rritjen e kapaciteteve të magazinimit, mbështetjen e pajisjeve dhe ambienteve të konservimit të gështenjës në të nxehtë, mbështetjen e makinerive të thjeshta të ndarjes/klasifikimit dhe pajisjeve të tjera të tregtimit, dhe rritjen e kapaciteteve frigoriferike.
Duke pasur parasysh potencialin e sektorit për eksport, mund të merret në konsideratë edhe një linjë e plotë e përpunimit të gështenjës, që konsiston në një linjë klasifikimi (e cila klasifikon dhe ndan gështenjat në gështenja të destinuara për treg si produkte të freskëta dhe gështenja të destinuara për përpunim), në linjën e produktit të freskët dhe në linjën e produktit industrial.
Duke qenë se fermerët janë në të vërtetë vjelësit e gështenjës në pyje, ata nuk duket se shfaqin ndonjë nevojë për financim të kapitalit qarkullues. Mund të konsiderohet gjithashtu edhe financimi i zinxhirit të vlerës – tregtarët e gështenjës mund të shërbejnë si agjentë të institucioneve financiare, veçanërisht në rastet kur fermerët do të angazhohen në kultivimin e gështenjës apo në rinovimin/ menaxhimin më të mirë të pyjeve të gështenjës, rast në të cilin fermerët do të kishin nevojë për kapital investues./Monitor
Komente
Lajme të tjera
-
Jemi në sezonin e tyre, njihuni me vlerat ushqyese të gështenjave
11 Nëntor, 13:10 -
‘Veri Jug’/ Në Reç, mes gështenjave! Rënia e prodhimit dhe sfida e mbajtjes së traditës gjallë! Agronomi: Nga 500 tonë, sot prodhojmë 100 tonë
3 Nëntor, 14:14
-
Zhvlerësimi i valutave godet prodhimin vendas, në 9 muaj eksportet u ulën 47 mld lekë! ‘Made in Albania’ vlejnë më pak se vjet
18 Tetor, 21:06
-
Kriza e euros/ Fasoneria 'nuk ngre kokë', afro 150 mln euro më pak eksporte
30 Shtator, 15:35
-
136 milionë Euro granti i BE për rehabilitimin e hekurudhës Vorë-Hani i Hotit! Qeveria miraton marrëveshjen me BERZH-in
25 Shtator, 18:45 -
Bizneset shqiptare shitën 12% më pak se vjet! Energjia në vend numëro, fuqizohet importi!
20 Gusht, 15:42
-
Fatos Çoçoli: Pse BE na dhuron 136 milionë euro?
28 Korrik, 09:06
-
Delegacioni i BERZH në Tiranë, takon ministrin e Financave Ervin Mete
24 Korrik, 12:22 -
Eksportet i rikthehen rënies, u tkurrën me 12.4% në maj! U shitën më pak tekstile dhe produkte ushqimore
18 Qershor, 15:02 -
98 mln euro kredi nga BERZH për hekurudhën Vorë-Hani i Hotit, linja do jetë elektrike, punimet mbyllen në 2030
21 Maj, 19:00
-
Për herë të parë pas 14 muaj rriten lehtë eksportet! Bumi turistik po shton importin e produkteve ushqimore
20 Maj, 21:52
-
Viti 2024 po thellon krizën e sektorit të manifakturës! Në janar dhe shkurt eksportet e tekstileve ranë 38 mln €
24 Mars, 20:49
Me kujtohet ,kur jetoja ne Shqiperi,geshtenjat nuk para me pelqenin,se dilnin shpesh te krimbura perbrenda.Tani ketu ne U.S.A.geshtenjat jane shume te shtrenjta,se shumica jane importe,por nuk dalin te krimbura dhe levozhga e tyre,mban pak ere te ngjashme me te benzines,ose vaj gurit,por nuk e di cfare eshte dhe nuk merr flake kur i pjek.Sic duket i lyejne me kete gje ,ose per t'i mbrojtur nga krimbi,ose per t'u zgjatur jetegjatesine,por shteti jone dikur nuk e perdorte kete praktike,se kur blinim geshtenja ,kur i piqje mbanin ere te mire,jo karburanti si ketu.
Përgjigju